In 2021 gaan we alles anders doen! Soft skills, het klinkt nogal soft. Maar er wordt soms danig onderschat welke gedragingen binnen je team een negatieve impact op de sfeer kunnen hebben.
In dit blog neem ik door wat je kunt doen om je lekkerder in je vel te voelen en ondertussen je collega's ook een steuntje in de rug te geven.
Eerst gaan we samen even kijken wat de situatie bij jou op je werk is. Pak pen en papier, en turf hoe vaak je op een van onderstaande stellingen met 'ja' antwoordt!
Als ik in een Slack kanaal om hulp vraag bij mijn lokale omgeving...
- krijg ik meestal geen reactie
- is het wachten op de reactie "RTFM"
- krijg ik een prive-berichtje van een collega met feedback over de vraag, maar geen antwoord
- moet ik kiezen uit meerdere mensen die me wel willen helpen
- kom ik altijd bij dezelfde persoon uit
Tijdens een team-overleg...
- houd ik soms dingen voor mezelf omdat ik bang ben voor de mening van anderen
- lopen de gemoederen soms hoog op
- staat er altijd wel een kaartje in de positieve kolom over de sfeer in het team
- merk ik dat sommige collega's vooral met hun mobiel bezig zijn
- wordt er vaak over dezelfde zaken geklaagd, maar blijven concrete oplossingen uit
Er zijn collega's...
- die het echt niet begrijpen, dus ik steek daar geen tijd en energie in
- die echt onwijs bot zijn en je soms behandelen alsof je dom bent
- die eigenlijk altijd aan het woord zijn tijdens een meeting
- die me een veilig gevoel geven
- die zo'n impact op het team hebben, dat wanneer ze een week met vakantie zijn, iedereen leuker tegen elkaar is
Mijn werkgever of manager...
- luistert naar feedback maar doet er vervolgens niets mee
- geeft me in het openbaar kritiek maar complimenten 1 op 1
- verwacht dat ik werk in mijn vrije tijd
- heeft een 'old boys network' om zich heen van favoriete collega's, waar ik niet bij hoor
- lijkt te denken dat mijn werk niets voorstelt
Nadat ik de werkdag afsluit...
- voel ik me overprikkeld en druk
- heb ik een gevoel van opluchting dat de dag er op zit
- ga ik lekker ontspannen koken of sporten
- heb ik de neiging om te klagen over mijn werk
- voel ik me wel eens eenzaam
Ja? Heb je het geturfd? Heb je vaker dan 10 keer 'ja'? Hoe voel je je daarbij?
Hoe goed de cultuur op je werk bij je past, verschilt per mens. Misschien hou je wel van een competitieve omgeving waar iedereen wat meer met zichzelf bezig is. En soms geven plagerijtjes jou juist het gevoel erbij te horen. Maar wat de één wegwuift kan juist meewerken aan het langzaam verpieteren van de goede sfeer tussen collega's, en een enorme impact hebben op hoe lekker jij in je vel zit.
Ik pluk nu een paar stellingen uit het lijstje hierboven waarvan ik denk dat ze onderschat worden, maar wel een probleem kunnen vormen.
Mensen kijken bij jou op je werk eigenlijk nooit naar Slack. Of er is niemand die zich direct aangesproken voelt om te reageren op je vraag (laat staan met een botte reactie "RTFM, read the fucking manual", welke op een heel ander niveau problematisch is). Maar wat doet dit met jou? Moedigt dit je aan om zelf op onderzoek uit te gaan? Voel je je genegeerd? Voel je je tot last van anderen?
Als je je genegeerd voelt kan dit een trigger zijn om het probleem te veel bij jezelf te leggen. Terwijl het hier eigenlijk gaat om een scheeflopend proces. Er is duidelijk een plek waar je vragen kunt stellen, maar dat niemand leest. Als je iemand probeert te bellen, maar ze nemen de telefoon nooit op, ligt het dan aan jou? Of was het een goed idee geweest om daar afspraken over te maken?
Collega's die wat onzeker zijn aangelegd vinden het vaak moeilijk om een vraag te stellen in een openbaar kanaal. Dat ze het toch doen is dapper en zegt tegelijk dat ze zich op dit moment nog veilig voelen om zich kwetsbaar op te stellen (dit is MEGA belangrijk). Heb je zelf op dat moment geen tijd om iemand te helpen, stuur dan een berichtje met de vraag of ze al geholpen zijn, en bied anders aan om op een ander moment mee te kijken.
Wat je juist niet moet doen is iemand willens en wetens negeren (waarom zou je dat doen?). Of alleen een emoji reactie plaatsen (= passief aggressief). Of diegene zijn die met flauwe grappen reageert, maar nooit degene die een poging doet tot het verhelpen van het probleem. Wat je namelijk met dat laatste doet is de vraag niet alleen negeren, maar ook de aandacht van de vraag af halen.
Ik kan me voorstellen dat dit je ontmoedigt om vragen te stellen, want dit is een onwijs toxische reactie. Het gaat er namelijk van uit dat jij niet eerst zelf dingen hebt geprobeerd of hebt geprobeerd te googelen. Het gaat er ook van uit dat de documentatie alle verschillende mogelijke gevallen behandelt, en als zodanig jouw vraag tot een domme vraag maakt.
Het idee van "domme vragen" is er een dat (misschien heel subtiel) ten grondslag ligt aan een toxische werksfeer. De gedachte dat ergens iets meer over weten jou een speciaal aanzien geeft onder de andere collega's (of baanzekerheid) is een valstrik voor onzekere mensen. Alleen meer weten dan anderen maakt namelijk niet dat mensen echt respect voor jou en je kennis hebben, het maakt dat men iets bij je weet te halen. En het maken van een praatje overslaat. Als jij gul bent met je kennis, in plaats van krampachtig en gierig, komen mensen bij je voor je gezelschap. En als je het zelf af en toe laat weten aan collega's dat je iets niet weet, draag je bij aan een veilige werksfeer, waar je als team voor elkaar klaar staat en samen problemen oplost.
Hoe je als team omgaat met de "domste vragen" van collega's laat zien hoe emotioneel intelligent als bedrijf bent. Het zorgt er ook voor dat er minder verloop is bij je bedrijf en dat je met elkaar de werkdruk verdeelt. Spreek elkaar hier op aan, link collega's dit blog en werk samen naar een positieve, leergierige cultuur!
Als je iemand bent die dit of iets dat hier in het verlengde van ligt graag tegen collega's typt, dan wil ik je vragen om nog eens goed te kijken naar je prioriteiten op je werk. Ik moet het eerste documentatiesysteem nog tegenkomen dat compleet en up to date is en niet alleen de basis behandelt, maar ook troubleshooting. Naast dat je collega met deze variant van "wat een domme vraag zeg" niet geholpen is, zet je vooral een sfeer neer waarin mensen zien dat je subtiel belachelijk gemaakt wordt als je een vraag stelt.
We zitten allemaal wel eens in een meeting die niet vooruit te branden is. Waar iedereen nog helemaal in de sfeer van het vorige of volgende weekend zit, moe is, of gewoon niet over weet mee te praten. Een goede gespreksleider voelt dit aan en probeert hier iets aan te doen. Desondanks zijn sommige collega's wel erg snel geneigd om gewoon door te werken of met hun telefoon te spelen.
De verantwoordelijkheid voor het goed verlopen van de bijeenkomst ligt bij de scrummaster (of de teamleider), maar mogelijk is er wel ruimte voor jou om te kijken hoe je de meeting vlotter zou kunnen trekken. Is het het format van de meeting? Zou je een timer kunnen instellen voor de verschillende onderdelen? Als je scrum gebruikt, is dit misschien (heel meta!) ook een goed onderwerp voor tijdens de volgende retrospective.
Focus bewaren tijdens een meeting, zeker als die online is in verband met thuiswerken, is best lastig. Maar het is heel onfatsoenlijk als je (zichtbaar!) andere dingen zit te doen tijdens een bijeenkomst waar net iemand een verhaal zit te vertellen. Als het moeilijk is om je te concentreren, waar komt dat dan door? En wat kun je daar zelf aan verbeteren?
Hieronder wat notities van mezelf
Laat anderen aan het woord
Als je zelf niet lekker in je vel zit kan het helpen andere mensen te helpen, je moet daarvoor observeren en luisteren. Wie je niet hoort vragen hoe het met ze gaat is een kunst
Zeg ook eens in het openbaar hoe goed iemand ergens in is, schuif ze naar voren
Maakt iemand een opmerking die niet zo leuk is, geef het een paar dagen en check dan even bij die persoon waar dit vandaan komt
Vraag degene die rare opmerkingen krijgt of ze daar oke mee zijn en hoe je ze kunt ondersteunen als ally
Werk als hobby- zorg dat je het leuk houdt met eigen projectje of door ruimte te maken voor het aspect dat je energie geeft. Nieuwe dingen onderzoeken of juist er over schrijven of samen met je kind spelenderwijs programmeren