owe.txt

A di gàárì sílẹ̀ ewúrẹ́ ńyọjú; ẹrù ìran rẹ̀ ni?
A kì í dàgbà má làáyà; ibi ayé bá báni là ńjẹ ẹ́.
Àgbà kán ṣe bẹ́ẹ̀ lÓgùn; Yemaja ló gbé e lọ.
Ibi tí oyín gbé ńhó, tí àdó ńhó, ìfun ò dákẹ́ lásán.
Ìdí òwò ni òwòó gbé tà.
Igún ṣoore ó pá lórí, àkàlà-á ṣoore ó yọ gẹ̀gẹ̀; nítorí ọjọ́ mìíràn kẹni ó má ṣe oore bẹ́ẹ̀ mọ́.
Ìgbà ara là ḿbúra.
Igbá là ńpa, a kì í pa àwo.
Ìgbà òjò ńlọ, ìgbà ẹ̀rùn ńlọ, a ní ká dí isà eku kó le; ìgbà wo la óò tó wá peku náà?
Ìgbà tí a bá dóko làárọ̀ ẹni.
Ìgbà tí a bá rẹni lòwúrọ̀ ẹni.
Igbá tó gbédè là ḿpè lóṣùwọ̀n.
Ìgbín ìbá má mọ̀-ọ́ jẹ̀ ìbá ti kú síjù.
Àgbà kì í fàárọ̀ họ ìdí kó má kan funfun.
Ìgbín ìbá má mọ̀-ọ́ jẹ̀ kò tó okòó.
Ìgbín kì í pilẹ̀ aró, àfè ìmòjò kì í pilẹ̀ àràn.
Igbó lẹranko ńgbé.
Ìgbọ̀nwọ́ ti kékeré yọké.
Ìjà ní ńpa onítìjú; ogun ní ḿpa alágbára.
Ijó ní ḿbọ́ṣọ, ìjà ní ḿbọ́ ẹ̀wù.
Ikúdú pa ẹṣin à ńyọ̀; ó ḿbọ̀ wá pa ọmọ èèyàn.
Ilé ajá là ńwá ìwo lọ?
Ilé olóńjẹ là ńdẹ̀bìtì àyà sí.
Ilẹ̀ nìjòkò ńjókòó de ìdí.
Àgbà kì í ṣerée kí-ló-bá-yìí-wá?
Ìlẹ̀kẹ̀ àmúyọ, a kì í sin kádìí tán.
Ìloro là ńwọ̀ ká tó wọlé.
Ìlọ-ọ́ ya, oníbodè Atàdí; wọ́n kó o nílé, wọ́n gbà á lóbìnrin, ọ̀pẹ̀lẹ̀ tó ní òun ó fi wádìí ọ̀ràn, ajá gbé e, ọmọ ẹ̀ tó lé ajá láti gba ọ̀pẹ̀lẹ̀, ó yí sí kàǹga; oníbodè Atàdí wá dáhùn ó ní, “Ìlọ-ọ́ yá.”
Iná èsìsì kì í jóni lẹ́ẹ̀mejì.
Iná kúkú ni yó ba ọbẹ̀ ará oko jẹ́.
Iná tó ńlérí omi á kù sọnù.
Ìpàṣán tí a fi na ìyálé ḿbẹ láàjà fún ìyàwó.
Ìròrẹ́ ò le-è jà ó múlé ti agbọ́n.
Isó inú ẹ̀kú, à-rá-mọ́ra.
Ìṣeǹṣe ewúrẹ́, kágùntàn fiyè síi.
Àgbà kì í ṣorò bí èwe.
Iṣú ta iṣu ò ta, ọ̀kọ̀ọ̀kan là ńwúṣu lébè.
Ìtórò tó so lóko tí kò fẹ̀hìntì, afẹ́fẹ́ oko ní ńtú u.
Ìwò-o ọlọgbọ́n ò jọ ti aṣiwèrè.
Ìyàwó mi ò sunwọ̀; nítorí ọmọ ni mo ṣe fẹ́ ẹ; ẹni mélòó la ó wìí fún tán?
Ìyàwó sọ ọ̀rọ̀ kan tán: ó ní ìyálé òun a-bẹnu-funfun-bí-ègbodò.
Ìyàwó ṣe ọ̀ràn kan tán; ọkọ ẹ̀-ẹ́ ṣe ọ̀ràn-an nkò-jẹ-mọ́.
“Já ilé ẹ̀ kí mbá ẹ kọ́ ọ”; ìtẹ́ èèkàn kan ní ńfúnni.
Jùrù-fẹ̀fẹ̀ jùrù-fẹ̀fẹ̀, ewúrẹ́ wọ ilé àpọn jùrù-fẹ̀fẹ̀; kí làpọ́n rí jẹ tí yó kù sílẹ̀ féwúrẹ́?
Kàkà kí ọmọdé pàgbà láyò, àgbà a fi ọgbọ́n àgbà gbé e.
Kì í jẹ́ kí etí ẹni di kì í jẹ kí inú ẹni dùn.
Àgbà kì í wà lọ́jà kórí ọmọ titun wọ́.
Kì í ṣe gbogbo ẹni tí ńṣe “Ẹni Ọlọ́rún bùn ó bùn mi” là ńfún ní nǹkan.
Kí ni à ńwọ̀ nínú-u ṣòkòtò mẹ́ta ọ̀ọ́dúnrún?
Kí ni fìlà yó ṣe lórí ògógó? Ata ni yó ṣi.
What is the cloth-selling woman have to sell that she carries a whip in her hand?
Kékeré egbò ní ngba ewé iyá; àgbà egbò ní ńgba ẹ̀gbẹ̀sì; tilé-wà-tọ̀nà-wá egbò ní ńgba ìgàn aṣọ.
Kíkọ́ ni mímọ̀, òwe àjàpá.
Kéré-kéré leku ńjawọ; díẹ̀-díẹ̀ leèrà ḿbọ́ ìyẹ́.
Kò sí alámàlà tí ńsọ pé tòun ò yi; aládàlú nìkan ló sòótọ́.
Kò sí aláásáà tí ńta ìgbokú; gbogbo wọn ní ńta oyin.
Kò sí ẹni tí kò mọ ọgbọ́n-ọn ká fẹran sẹ́nu ká wá a tì.
Àgbá òfìfo ní ńpariwo; àpò tó kún fówó kì í dún.
Kókó ló kọ́kọ́ dé orí, tàbí orí ló kọ́kọ́ dé kókó?
Kóǹkólóyo: èyí tó ní tèmi.
Kóró-kóró là ńdá Ifá adití.
Kùbẹ̀rẹ̀, ká roko ìpére. Ó ní èyí tí òún lọ òun òì bọ̀.
Lójú òpè, bí-i kọ́lọgbọ́n dàbí ọ̀lẹ.
“Máa jẹ́ ǹṣó” lọ̀yà fi ńju ẹmọ́ lọ.
“Màá kó ẹrú, màá kó ẹrù” là ḿbá lọ sógun; ọ̀nà lẹnìkẹta ḿbáni.
Màjèṣín dóbò àkọ́kọ́, ó sáré yọ okó síta, ó ní Olúwa-á ṣeun.
Mójú-kúrò nilé ayé gbà; gbogbo ọ̀rọ̀ kọ́ ló ṣéé bínú sí.
Ní ìlú tí a ò ti fẹ́ ẹyẹlé, adìẹ yóò ṣọ̀wọ́n níbẹ̀.
Àgbà tí kò lẹ́sẹ̀ nílẹ̀ a lọ́gbọ́n nínú.
Ní ìlú tí a ò ti fẹ́ ẹyẹlé, tí a ò fẹ́ adìẹ, irú ẹyẹ wo ní yóò jí wọn lójù orun?
Ní inú Ifá ni Fá-túmọ̀-ọ́ wà.
“Níbo ló gbé wà?” nìyájú ẹkùn.
Nígbàtí ọwọ́ ò tí ì gbọ́n lojú ńṣepin.
Nítorí adití lòjò fi ńṣú; nítorí afọ́jú ló ṣe ńkù.
Nítorí èèyàn la ṣe ńní ọwọ́ ọ̀tún; òsì là bá lò.
Nítorí-i ká lè ríbi gbé e la ṣe ńṣe ọyàn sódó.
Ó di kan-nu-rin kan-nu-rin, agogo Ògúntólú.
O fẹ́ joyè o ní o-ò ní-í jà.
O fi awọ ẹkùn ṣẹbọ àìkú; ẹkùn ìbá má kùú ìwọ ìbá rawọ ẹ̀ ṣoògùn?
Àgbà tí kò mọ ìwọ̀n ara-a rẹ̀ lodò ńgbé lọ́.
O jó nÍfọ́n Ifọ́n tú, o jó lÓÉjìgbò Èjìgbó fàya bí aṣọ, o wá dé Ìlá Ọ̀ràngún ò ńkàndí; gbogbo ìlú òrìṣà ni wọ́n ní kí o máa bàjẹ́ kiri?
O kò bá ìṣín máwo, o ò bá ìrókò mulẹ̀; abẹ́rẹ́ ẹ-ẹ́ bọ́ sómi o ní o ó yọ ọ́.
O kò bá òkun máwo, o ò bá ọ̀sà mulẹ̀; abẹ́rẹ́ ẹ-ẹ́ bọ́ sódò o ní o ó yọ ọ́.
O kò bá Ọya máwo, o ò bá Ògún mulẹ̀; abẹ́rẹ́ ẹ-ẹ́ bọ́ sódò o ní o ó yọ ọ́.
O kò lu òmìrán lóru, ò ńlù ú lọ́sàn-án.
O kò wọ bàtà nínù ẹ̀gún ò ńsáré; o lágbára màlúù?
O kò-ì mú ẹrú, o ní Àdó ni ò ó tà á fún.
O ló-o fẹ́ jọba o ní o-ò nìí ṣÒgbóni, o-ò níí pẹ́ lóyè.
Ò ḿbẹ oníṣègùn, o ò bẹ asínwín; bí oníṣègùn-ún ṣe tí asínwín ò gbà ńkọ́?
“Ó ḿbọ̀, ó ḿbọ̀!” la fi ńdẹ́rù ba ọmọdé; bó bá dé tán ẹ̀rù a tán.
Àgbà tí kò nítìjú, ojú kan ni ìbá ní; ojú kan náà a wà lọ́gangan iwájú-u rẹ̀.
O ní kí ará ọ̀run ṣe oore fún ọ; bẹ́ẹ̀ni o rí ẹni tí eégún ńlé, tó fá lọ́bẹ̀ lá.
Ó ńti ilé bọ̀ kò ra ẹ̀gbẹ; ó dé oko tán ó ní ẹ̀gbẹ ni oníkú ẹ̀kọ.
O rí etí adẹ́tẹ̀ o fi san okòó; kò nípọn tó ni, tàbí kò rẹ̀ dẹ̀dẹ̀ tọ́?
O rí ẹsẹ̀-ẹ wèrè o ò bù ú ṣoògùn; níbo lo ti máa rí tọlọgbọ́n?
O rojọ́ láàárọ̀ o ò jàre, ó dalẹ́ o ní kọ́ba dúró gbọ́ tẹnu ẹ; ohun tó o wí láàárọ̀ náà kọ́ lo máa wí lálẹ́?
O sá fún ikú, o bọ́ sí àkọ̀ idà.
“Ó ṣe mí rí”; ògbó adìẹ-ẹ́ rí àwòdì sá.
Ó ti ojú orun wá ó ńfọ ẹnà; ó ní “ẹ jẹ́ ká máa ji ní mẹ́mu-mẹ́mu.”
O wà láyé, mo wà láàyè, ò ḿbi mí bí ọ̀rún ṣe rí.
Ó yẹ kí eégún mọ ẹni tó mú àgbò so.
Àgbà tí yó tẹ̀ẹ́, bó fárí tán, a ní ó ku járá ẹnu.
Obìnrin ò gbé ibi tó máa rọ̀ ọ́ lọ́rùn.
Òbò ò ṣé ṣe àlejò.
Odídẹrẹ́ dawo, ìkó ìdí ẹ̀-ẹ́ dọ̀gbẹ̀rì.
Odó iyán ò jẹ́ gún ẹ̀lú; odó ẹ̀lú ò jẹ́ gúnyán; àtẹ tá-a fi ńpàtẹ ìlẹ̀kẹ̀, a ò jẹ́ fi pàtẹ ọ̀rúnlá.
Òdú kì í ṣe àìmọ̀ olóko.
Ogún kì í pọ̀ ká pín fún aládùúgbò.
Ogún mbókòó? Òwe aṣiwèrè.
Ohùn àgbà: bí kò ta ìgún, a ta èbù.
Ohun tí a bá pàdé ò jọ ohun tí a rí tẹ́lẹ̀.
Ohun tí a ni la fi ńkẹ́ ọmọ ẹni.
A kì í dá ọwọ́ lé ohun tí a ò lè gbé.
Àgbà tó bú ọmọdé fi èébú-u rẹ̀ tọrọ.
Ohun tí a ò rí rí lèèwọ̀ ojú.
Ohun tí a ṣe nílé àna ẹni, “Ojú ńtì mí” kúrò níbẹ̀.
Ohun tí kò jẹ́ káṣọ pé méjì ni ò jẹ́ kó dú.
Ohun tí kò jẹ́ kí oko pọ̀ ni ò jẹ́ kó mọ́.
Ohun tó fọ́ni lójú ló ńjúwe ọ̀nà fúnni.
Ohun tó jọ oun la fi ńwé ohun; èpo ẹ̀pà ló jọ ìtẹ́ ẹ̀lírí.
Ohun tó ní òun óò bẹ́ni lórí, bó bá ṣíni ní fìlà, ká dúpẹ́.
Ohun tó ní òun óò ṣeni lẹ́rú, tó wá ṣeni níwọ̀fà, ká gbà á.
Ohun-a-lè-ṣe, tó forí sọ àpò òwú; wọ́n ní ṣe bó rí yangí nílẹ̀, ó ní “Ohun a bá lè ṣe là ńlérí sí.”
Òjò òì dá a ní kò tó tàná.
Àgbà tó fi ara-a rẹ̀ féwe lèwe ḿbú.
Òjòwú ò já gèlè; kooro ló lè já.
Òjòwú ò lẹ́ran láyà.
Ojú àwo làwó fi ńgba ọbẹ̀.
Ojú kan làdá ńní.
Ojú kì í pọ́nni ká fi pọ́nlẹ̀.
Ojú kì í pọ́nni ká mu ìṣápá; òùngbẹ kì í gbẹni ká mu ẹ̀jẹ̀.
Ojú kì í ti àgbà lóru; jagun a lóṣòó góńgó.
Ojú kì í ti eégún kó má mọ̀nà ìgbàlẹ̀.
Ojú la fi ḿmọ àísí epo; ẹnu la fi ḿmọ àìsíyọ̀; ọbẹ̀ tí ò bá lépo nínú òkèèrè la ti ḿmọ̀ ọ́.
Ojú tó rọ̀ nirorẹ́ ńsọ.
Àgbà tó mọ ìtìjú kì í folè ṣeré.
“Òkè ìhín ò jẹ́ ká rí tọ̀ún” ò ṣéé pa lówe nílé àna ẹni.
Okó ilé kì í jọ obìnrin lójú, àfi bó bá dó tìta.
Oko kì í jẹ́ ti baba àti tọmọ kó má nìí àlà.
Oko mímọ́ ṣe-é ro; ọ̀nà mímọ́ dùn-ún tọ̀; gbogbo ìyàwó dùn-ún gbàbálé; aṣọ ìgbà-á ṣe-é yọ.
Okotorobo-ó tùyẹ́ sílẹ̀ ọmọ titún ńgbe jó; ó ní ó rọ òun lọ́rùn lòún tu ú?
Okotorobo-ó yé ẹyin sílẹ̀, àdàbà ńgarùn wo ẹyin ẹlẹ́yin.
Òkú ẹran kì í ti ajá lójú.
Olè tó gbé fèrè ọba ò róhun gbé.
Olé tó jí kàkàkí, níbo ni yó ti fọn ọ́n?
Olóògùn ní ńṣe bí a-láigbọ́-mọ̀ràn; bí ogun ó bàá wọ̀lú ọlọgbọ́n là ńfọ̀rọ̀ lọ̀.
Àgbà tó torí ogójì wọ ìyẹ̀wù; igbawó ò tó ohun à-mú-ṣèyẹ.
Olóhun-ún dolè; “Gbà bù jẹ́” dolóhun.
Olóhun kì í rí ohun ẹ̀ kó pè é lórò.
Olórìṣà tó da kiriyó: ọjọ́ tó gbọ́ dùrù orí ijó lẹsẹ̀-ẹ́ kán sí.
Olòṣì ọmọ ní ńfọwọ́ òṣì júwe ilé-e baba-a ẹ̀.
Olóúnjẹ-ẹ́ tó-ó bá kú.
Olówe laláṣẹ̀ ọ̀rọ̀.
Olówó á wá; aláwìn á wá; ìlú tí à ńgbé la gbé ńgbàwìn; à-rà-àì-san ni ò súnwọ̀n.
Olówó pèlù o ò jó; ọjọ́ wo lo máa rówó pe tìẹ?
Òmùgọ̀ èèyàn ní ḿbóbìnrin mulẹ̀: ọjọ́ tóbìnrín bá mawo lawó bàjẹ́.
Òmùgọ̀ ní ńgbé ígunnu; ọlọgbọ́n ní ńgbowó.
À-gbàbọ̀-ọ ṣòkòtò, bí kò fúnni lẹ́sẹ̀ a ṣoni; rẹ́múrẹ́mú ni ohun ẹni ḿbani mu.
Onígi ní ńfigi ẹ̀ dọ́pọ̀.
Onígbá ní ńpe igbá ẹ̀ ní àíkàrágbá káyé tó fi kólẹ̀.
Onígbèsè tí ńpa àpatà ẹyẹ́lé.
Onígẹ̀gẹ́ fìlẹ̀kẹ̀ dọ́pọ̀; adámú fi sàárà san ẹgbẹ̀ta.
Oníṣègùn tó sọ pé díẹ̀ ò tó òun, òfo ni yó fọwọ́ mú.
Ooré pẹ́, aṣiwèrè-é gbàgbé.
Orí ọ̀kẹ́rẹ́ popo láwo; bí a wí fọ́mọ ẹni a gbọ́ràn.
Orí tí yó jẹ igún kì í gbọ́; bí wọ́n fun ládìẹ kò níí gbà.
Orí tó kọ ẹrù, owó ní ńnáni.
Orin tí ò ṣoro-ó dá kì í ṣòro-ó gbè; bí ó bá ní “héééé,” à ní “háááá.”
Àgbààgbà ìlú ò lè péjọ kí wọn ó jẹ ìfun òkété, àfi iyán àná.
Orín yí, ìlù-ú yí padà.
Òrìṣà tó ní tÒgún kì í ṣe ọ̀nà ò ní rí nńkan jẹ lásìkò tó fẹ́.
Oòrùn kì í jẹ iṣu àgbà kó má mọbẹ̀.
Oòrùn kì í là kínú bí olóko.
Òṣùpá lé a ní kò gún; ẹni tọ́wọ́ ẹ̀-ẹ́ bá to kó tún un ṣe.
Òtòṣì ò gbọ́ tìṣẹ́ ẹ̀ ó ní ogún kó àparò; ọdẹ́ rorò.
Owó kì í lóye kọ́mọ kú sẹ́rú.
Owó kì í yéye kọ́mọ ó kú.
Owó la fi ńfíná owó; bí ẹgbẹ̀rún bá so lókè, igbió la fi ńká a.
Owó la fi ńlògbà; ọgbọ́n la fi ńgbélé ayé.
Àgbà-ìyà tí ńmùkọ ọ̀níní, ó ní nítorí omi gbígbóná orí-i rẹ̀ ni.
Owó ní ńpa ọjà ọ̀mọ̀ràn.
Owó tọ́mọdé bá kọ́kọ́ ní, àkàrà ní ńfi-í rà.
Òwú kì í là kínú bí olóko.
Owú pani ju kùm̀mọ̀.
Òyìnbó Òkè Eléérú, ó ṣubú sóde Alọ́ba; kùmmọ ni yó gbe dìde.
Ọ̀bẹ ńwólé ara ẹ̀ ó ní òún ḿba àkọ̀ jẹ́.
Ọbẹ̀ tí baálé kì í jẹ, ìyálé ilé kì í sè é.
Ọ̀dẹ̀ ọmọ ńfi ìdò ṣeré.
Ọ̀dẹ̀dẹ̀ ò gba òró, àfi abẹ́ ọdán.
Ọ̀fàfà fohùn ṣakin.
Àgbàlagbà akàn tó kó sí garawa yègèdè, ojú tì í.
Ọgbọ́n a-dákọ-kéré ò tó ti a-yọwó-má-rà.
Ọgbọ́n dùn-ún gbọ́n; ìmọ́ dùn-ún mọ̀.
Ọgbọ́n ju agbára.
Ọgbọ́n kì í tán.
Ọgbọn la fi ńgbé ayé.
Ọgbọ́n lajá fi ńpa ìkokò bọ Ifá.
Ọgbọ́n ní ńṣẹgun; ìmọ̀ràn ní ńṣẹ́ ẹ̀tẹ̀.
Ọgbọ́n ọlọgbọ́n la fi ńṣọgbọ́n, ìmọ̀ràn ẹnìkan ò tọ́ bọ̀rọ̀.
Ọgbọ́n tí ahún gbọ́n, ẹ̀hìn ni yó máa tọ ti ìgbín.
Ọgbọ́n tí ọ̀pọ̀lọ́ fi pa ẹfọ̀n ló fi ńjẹ ẹ́.
Àgbàlagbà kì í ṣe lágbalàgba.
Ọgbọọgbọ́n làgbàlagbà-á fi ńsá fún ẹranlá.
Ọjọ́ eré là ńjiyàn ohun.
Ọjọ́ tíìlù-ú bá ńlu onílù, iṣẹ́ mìíràn-án yá.
Ọjọ́ tí olówó ńṣẹbọ ni à-wà-jẹ-wà-mu ìwọ̀fà.
Ọ̀kẹ́rẹ́ ńsunkún agbádá; èyí tí àjàò-ó dá léṣìí kí ló fi ṣe?Ṣebí igi ló fi ngùn.
Ọkọ́ ọlọ́kọ́ la fi ńgbọ́n èkìtì.
Ọ̀kọ̀ọ̀kan là ńyọ ẹsẹ̀ lábàtà.
Ọ̀kọ̀ọ̀kan là ńyọ ẹsẹ̀ lẹ́kù.
Ọkùnrin jẹ́jẹ́ a-bìwà-kunkun.
Ọlọ ò lọ ló dé Ìbarà?Ìbarà a máa ṣe ilé ọlọ?
Àgbàlagbà kì í wẹwọ́ tán kó ní òun ó jẹ si.
Ọlọ́gbọ́n jẹni bí ẹmùrẹ́n; aṣiwèré jẹni bí ìgbọ̀ngbọ̀n.
Ọlọgbọ́n ló lè mọ àdììtú èdè.
Ọlọgbọ́n ńdẹ ihò, ọ̀mọ̀rànán dúró tì í; ọlọgbọ́n ní “Háà, ó jáde!”Ọ̀mọ̀rán ní “Háà, mo kì í!”Ọlọgbọ́n ní “Kí lo kì?” Ọ̀mọ̀rán ní “Kí nìwọ náà-á ló jáde?”
Ọlọgbọ́n ni yó jogún ògo; aṣiwèrè ni yó ru ìtìjú wálé.
Ọlọgbọ́n ọmọ ní ḿmú inú-u bàbá ẹ̀ dùn; aṣiwèrè ọmọ ní ḿba inú ìyá ẹ̀ jẹ́.
Ọlọ́jà kì í wípé kọ́jà ó tú.
Ọlọ́tí kì í mọ ọmọ ẹ̀ lólè
Ọlọ́tọ̀ọ́ ní tòun ọ̀tọ̀; ìyá ẹ̀-ẹ́ kú nílé, o gbé e lọ sin sóko.
Ọmọ atiro tó ra bàtà fún bàbá ẹ̀, ọ̀rọ̀ ló fẹ́ gbọ́.
Ọmọ ẹní dàra, bí-i ká fi ṣaya kọ́.
A kì í dájọ́ orò ká yẹ̀ ẹ́.
Àgbàlagbà kì í yọ ayọ̀-ọ kí-ló-báyìí-wá?
Ọmọ ẹni ẹlẹni ò jọ ọmọ ẹni; ọmọ eni ì-bá jiyán, ọmọ ẹni ẹlẹ́ni a jẹ̀kọ.
Ọmọ ẹni kì í gbọnsẹ̀ ká fi eèsún nù ú nídìí.
Ọmọ iná là ńrán síná.
“Ọmọ-ọ̀ mi ò yó” la mọ̀; “ọmọ-ọ̀ mí yó, ṣùgbọ́n kò rí sáárá fẹ́,” a ò mọ ìyẹn.
Ọmọ tí ò ní baba kì í jìjà ẹ̀bi.
Ọmọdé kékeré ò mọ ogun, ó ní kógun ó wá, ó ní bógún bá dé òun a kó síyàrá ìyá òun.
Ọmọdé kì í mọ àkókò tí kúrò-kúròó fi ńkúrò.
Ọmọde kì í mọ ìtàn, kó mọ à-gbọ́-wí, kó mọ ọjọ́ tí a ṣe ẹ̀dá òun.
Ọmọdé kì í mọ ori-í jẹ kó má rá a lẹ́nu.
Ọmọdé kì í ní ina níle kí tòde má jòó o.
Àgbàlagbà tí ò kí Ààrẹ ńfi okùn sin ara-a rẹ̀.
Ọmọdé mọ sáárá, ṣùgbọ́n kò mọ àlọ̀yí.
Ọmọdé ní wọ́n ńjẹ igún, bàbá ẹ̀-ẹ́ ní wọn kì í jẹ ẹ́; ó ní ẹnìkán jẹ ẹ́ rí lójú òun; bàbá ẹ̀-ẹ́ ní ta ni? Ó ní ẹni náà ò sí.
Ọmọdé ò mẹ̀fọ́, ó ńpè é légbògi.
Ọmọdé ò mọ oògùn, ó ńpè é lẹ́fọ̀o?; kò mọ̀ pé ikú tó pa baba òun ni.
Ọmọdé ò moògùn ó ńpè é lẹ́gùn-ún.
Ọmọdé yìí, máa wò mí lójú, ẹni (tí) a bá lọ sóde là ńwò lójú.
Ọ̀mọ̀ràn ní ḿmọ oyún ìgbín.
Ọ̀pá gbóńgbó ní nṣíwájú agbọ́ọni.
Ọpẹ́ ló yẹ ẹrú.
Ọ̀pẹ̀lẹ̀ èèyàn, bí a ò bá gbé e lulẹ̀, kò níí lè fọhùn ire.
Àgbàlagbà tó ńgun ọ̀pẹ, bó bá já lulẹ̀ ó dọ̀run.
Ọ̀pọ̀lọ́ ní kéjò máa kálọ; ìjà òún di ojú ọ̀nà.
Ọ̀pọ̀lọ́ ní òún lè sín ìlẹ̀kẹ̀; ta ní jẹ́ fi ìlẹ̀kẹ̀ ọ̀pọ̀lọ́ sídìí ọmọ-ọ ẹ̀?
Ọ̀pọ̀lọ̀ ńyan káńdú-kàǹdù-káńdú lóju ẹlẹ́gùúsí; ẹlẹ́gùúsí ò gbọdọ̀ yí i lata.
Ọ̀pọ̀lọ́ ò mọ̀nà odò, ó dà á sí àwàdà.
Ọ̀pọ̀lọpọ̀ òjò ní ńlé eégún wọlé kẹri-kẹri.
Ọ̀ràn kan la fi ńṣòfin ọ̀kan.
Ọ̀ràn ọlọ́ràn la fi ńkọ́gbọ́n.
Ọ̀ràn tí ò sunwọ̀n, konko ǹṣojú.
Ọ̀rọ̀ kì í gbórín ká fi ọ̀bẹ bù ú, ẹnu la fi ńwí i.
Ọ̀rọ̀ la fi ńjẹ omitooro ọ̀rọ̀.
Compare: Bí a bá dàgbà à yé ogunún jà.
Ọ̀rọ̀-ọ́ ni òun ò nílé; ibi tí wọ́n bá rí ni wọ́n ti ńsọ òun.
Ọ̀rọ̀ rere ní ńyọ obì lápò; ọ̀rọ̀ búburú ní ńyọ ọfà lápó.
Ọ̀rọ̀ tí ọlọgbọ́n bá sọ, ẹnu aṣiwèrè la ti ńgbọ́ ọ.
Ọ̀rọ̀ tó dojú rú di ti ọlọ́rọ̀, ayé á dẹ̀hìn.
Ọsán gbé ojú ọrun le kókó; bó bá wọ odò, a di ọ̀-rọ̀-pọ̀jọ̀-pọ̀jọ̀.
Ọ̀sán ọ̀run ò pọ́n; ẹni tó bá yá kó máa bá tiẹ̀ lọ.
Ọwọ́ aṣiwèrè ni a gbé ḿbá apá yíya.
Ọ̀wọ̀-ọ kókó la fi ńwọ igi; ọ̀wọ̀ òrìṣà la fi ńwọ àfín.
Rà á ire, gà á ire; ìpéǹpéjú ni àlà-a fìlà.
Ràdà-ràdà-á mọ ibi tí ó ńrè.
Àgbàrá ba ọ̀nà jẹ́, ó rò pé òún tún ọ̀nà ṣe.
Rírí tí a rí igún la fi ńta igún lọ́fà.
“Sìn mí ká relé àna,” ó wẹ̀wù ẹtù.
Sọ̀rọ̀ kí ọlọ́rọ̀ gbọ́, àbùkù ní ńfi kanni.
Ṣàǹgó kì í jà kó mú ilé aró.
Ṣàngó ní òun ní ńkó ọkùnrin suuru bá jà; Èṣù ní bí-i tòun? Ṣàngó ní kí tÈṣù kúrò.
“Ṣe mí níṣu” ní ńṣíwájú “ẹ kúuṣẹ́” bí?
Ṣẹ̀kẹ̀rẹ̀ ò ṣéé fọ̀pá na.
Ṣẹ́kẹ́-ṣẹkẹ̀-ẹ́ dára, ṣùgbọ́n alágbẹ̀dẹ ò rọ ọ́ fún ọmọ ẹ̀.
Sútà ò nílé; ìkóríta lÈṣù ńgbé.
Ta lèèyàn nínú ẹrú Ààrẹ? A ní Ìdaganna la wá wá, ẹ ní Ìdakolo?
Agbára wo ló wà lọ́wọ́ igbá tó fẹ́ fi gbọ́n omi òkun?
Ta ní jẹ́ jẹ ọṣẹ kó fògìrì fọṣọ?
Ta ní mọ̀dí òjò, bí kò ṣe Ṣàngó?
Tábà tí ò dùn, ẹnu ò tà á.
“Tèmi ò ṣòro,” tí kì í jẹ kọ́mọ alágbẹ̀dẹ ní idà.
Tẹni ní ńjọni lójú; eèrà-á bímọ-ọ ẹ̀ ó sọ ọ́ ní òyírìgbí.
Tẹni ntẹni; bí àpọ́n bá sun iṣu a bù fọ́mọ-ọ ẹ̀.
Tẹ̀tẹ́ ní ńṣíwájú eré sísa.
Tìẹ́ sàn, tèmí sàn, lolókùnrùn méjì-í fi ńdìmú.
Tinú ọ̀lẹ lọ̀lẹ ńjẹ; aṣiwèrè èèyàn ni ò mọ èrú tí yó gbà.
Wàrà-wàrà là ńyọ oró iná.
Àgbéré àwòdì ní ńní òun ó jẹ ìgbín.
Wèrè-é dùn-ún wò, kò ṣé-é bí lọ́mọ.
Wèrè-é yàtọ̀ sí wéré; wéré kì í ṣe wèrè; ìjá yàtọ̀ sí eré.
Wéré-wéré lọmọdé ḿbọ oko èèsì.
Wò mí lójú, wò mí lẹ́ẹ̀kẹ́; ẹni a bá lọ sóde là ńwò lójú.
“Wo ọmọ-ọ̀ mi dè mí”: ó ńlo kíjìpá mẹ́ta gbó; mélòó ni ọlọ́mọ-ọ́ máa lò gbó?
Wolé-wolé kì í wolé agbọ́n láì tẹ́.
Wọ́n ní, “Afọ́jú, o ò tanná alẹ́.” Ó ní àtọ̀sán àtòru, èwo lòún rí níbẹ?
Wọ́n ní, “Afọ́jú, ọmo-ọ̀ ẹ-ẹ́ pẹran.” Ó ní kò dá òun lójú, àfi bí òún bá tọ́ ọ wò.
A bu omi lámù a rí eégún; kí ni ẹni tó lọ sódò lọ pọnmi yó rìí?
A fún ọ níṣu lỌ́yọ̀ọ́ ò ńdúpẹ́; o rígi sè é ná?
Àgbéré laáyán gbé tó ní òun ó jòó láàárín adìẹ.
A ki ẹsẹ̀ kan bọ odò omi fà á; bí a bá wá ti mejèèjì bọ́ ọ́ ńkọ́?
A kì í bá ẹlẹ́nu jìjà òru.
A kì í bú ọba onígẹ̀gẹ̀ lójú àwọn èèyàn-án ẹ̀.
A kì í du orí olórí kí àwòdì gbé tẹni lọ.
A kì í fi ìkánjú lá ọbẹ̀ gbígbóná.
A kì í gbélé gba ọfá láìlọ ogun.
A kì í kánjú tu olú-ọrán; igba ẹ̀ ò tó-ó sebẹ̀.
A kì í rídìí òkun; a kì í rídìí ọsà; ọmọ-oní-gele-gele kì í jẹ́ kí wọ́n rídìí òun.
A kì í rójú ẹni purọ́ mọ́ni.
A kì í sọ̀rọ̀ orí bíbẹ́ lójú ọmọdé; lọ́rùnlọ́rùn ni yó máa wo olúwa-a ẹ̀.
Àgbéré lẹyẹ ńgbé; kò lè mu omi inú àgbọn
À ńgba òròmọ adìẹ lọ́wọ́ ikú, ó ní wọn ò jẹ́ kí òun jẹ̀ láàtàn.
A níṣẹ́ iṣẹ́ ẹ, o ní ò ńlọ sóko; bó o bá lọ sóko ò ḿbọ̀ wá bá a nílé.
À ńṣa kẹ́kẹ́, aájò ẹwà ni; à ḿbàbàjà, aájò ẹwà ni.
A sìnkú tán, alugba ò lọ; ó fẹ́ ṣúpó ni?
Abẹ ní ḿbẹ orí; oníṣẹ́ àtẹ́lẹsẹ̀ ní ḿbẹ ọ̀nà; bèbè ìdí ní ḿbẹ kíjìpá; bí a dáwọ́-ọ bíbẹni, a tán nínú ẹni.
Abẹ́rẹ́ bọ́ sómi táló; Ọ̀dọ̀fín ní òun-ún gbọ́ “jàbú!”
Abiyamọ, kàgbo wàrà; ọjọ́ ńlọ.
Àbùlẹ̀ ní ḿmú aṣọ tọ́; ẹni tí kò tọ́jú àbùlẹ̀ yó ṣe ara-a ẹ̀ lófò aṣọ.
Àdàbà ńpògèdè, ó rò pé ẹyẹlé ò gbọ́; ẹyẹlé gbọ́, títiiri ló tiiri.
Adìẹ́ ńjẹkà, ó ḿmumi, ó ńgbé òkúta pẹ́-pẹ̀-pẹ́ mì, ó ní òun ò léhín; ìdérègbè tó léhín ńgbé irin mì bí?
Àgbéré-e ṣìgìdì tó ní ká gbé òun sójò; bí apá ti ńya nitan ńya; kidiri orí ò lè dá dúró.
Àdó gba ara ẹ̀ tẹ́lẹ̀, ká tó fi oògùn sí?
Àdóìṣí loògùn ọrọ̀.
Afẹ́fẹ́ tó wọlé tó kó aṣọ iyàrá, ìkìlọ̀ ni fún ẹni tó wọ tiẹ̀ sọrùn.
Àfojúdi ìlẹ̀kẹ̀ ní ńjẹ́ “Ẹrú-kò-ní.”
Àgékù ejò, tí ńṣoro bí agbọ́n.
Àgúnbàjẹ́ ni tolódó.
Àgùntàn bọ̀lọ̀jọ̀ ò gbàgbé eléèrí bọ̀rọ̀.
Àgùntàn ńwò sùn-ùn; ọgbọ́n inú pé egbèje.
Àgùntàn ò jí ní kùtùkùyù ṣe ẹnu bọbọ.
Àgbà òṣìkà ńgbin ìyà sílẹ̀ de ọmọ-ọ rẹ̀.
A kì í dákẹ́ ká ṣìwí; a kì í wò sùn-ùn ká dáràn.
Ahọ́n ni ìpínnlẹ̀ ẹnu.
Àgbẹ̀ ò dáṣọ lóṣù, àfọdún.
Àgbẹ̀ tó bá pẹ́ nílé ò níí kọ oko ọ̀sán.
À-gbẹ́rù-àì-wẹ̀hìn lọ̀pálábá fi gbàgbé ìyá ẹ̀ sílẹ̀.
Agbójúlógún fi ara-a rẹ̀ fóṣì ta.
Àgbọ́ká etí ọlọ́ràn á di.
Àgbọ́kànlé ò pani lébi.
Àìfẹ̀sọ̀ké ìbòsí ni kò ṣéé gbè.
Àìgbọ́ràn, baba àfojúdi.
Àìlèfọhùn ní ńṣáájú orí burúkú.
Àìrọ́rọ̀sọ ìyàwó tó wí pé èkúté-ilé yó jẹ idẹ; bẹ́ẹ̀ni Mọ́jidẹ nìyálé-e rẹ̀ ńjẹ́.
Àì-jọnilójú lọ́sàn-án ní ḿmúni jarunpá luni lóru.
Àìsàn là ńwò, a kì í wo ikú.
Àìtètèmólè, olèé mólóko.
Ajá ilé ò mọdẹẹ́ ṣe.
Ajá kì í dán-nu “Kò séwu” lókò ẹkùn.
Ajá tí yó sọnù kì í gbọ́ fèrè ọdẹ.
Ajá tó rí mọ́tò tó dúró fi ara-a ẹ̀ bọ Ògún.
Àjànàkú tí a gbẹ́ ọ̀fìn sílẹ̀ dè, erin-ín mojú; erin ò bá ibẹ̀ lọ.
Àjẹ́ ńké, òkùnrùn ò paradà; ó lówó ẹbọ nílé.
Ajẹnifẹ́ni, èkúté ilé.
Aaka ò gbé ọ̀dàn; igbó ní ńgbé.
Àì-kúkú-joye, ó sàn ju, “Ẹnuù mi ò ká ìlú” lọ.
Àkàlàmàgbò-ó ṣoore ó yọ gẹ̀gẹ̀ lọ́rùn.
Akánjú jayé, ọ̀run wọn ò pẹ́.
Àáké tí ńgégi-í kọsẹ̀, gbẹ́nàgbẹ́nà-á bu ètù sórí.
Àkèekèé ò ṣé-é dì níbò.
Àkèekèé rìn tapótapó.
Àkèekèé ta Kindo lẹpọ̀n, ará ilée Labata ńrojú; kí ló kàn án níbẹ̀?
Akóbáni lèkúté-ilé; ejò kì í jàgbàdo.
Àkọ̀ tó bá bá ọ̀bẹ dìtẹ̀ á gbọgbẹ́ láti inú.
Àlá tí ajá bá lá, inú ajá ní ńgbé.
Alágbàró ò yege; aláṣọ á gbà á bó dọ̀la.
Àì-lápá làdá ò mú; bí a bá lápá, ọmọ owú to-o gégi.
Aláǹgbá tó fojú di erè, ikùn ejò ni yó bàá ara-a ẹ̀.
Alápàáǹdẹ̀dẹ̀ ńjayé lébé-lébé.
Alára ò lè wí pé kò dun òun, ká ní ó kú àìsùn, ó kú àìwo.
Alárìnjó tí yó jòó, kó ti ìwòyí mú ẹsẹ̀ kó le kó kó kó.
Aláàárù kì í sọ pé kí ajé ṣe òun pa; ẹlẹ́rù ńkọ́?
Aláwàdà ló lè ṣọkọ òṣónú; ẹni tí kò lẹ́nu mímú tete ò lè ṣọkọ alápẹpẹ.
Àlejò tó wọ̀ nílé-e Pọ́ngilá, Pọ́ngilá ní, “Ìwọ ta ni?” Àlejò-ó ní òun Bugijẹ; Pọ́ngilá ni, “Tòò, lọ́ dájú igi-i tìrẹ lọ́tọ̀.”
Àlọ ti alábaun; àbọ̀ ti àna-a rẹ̀.
Àlùkẹrẹsẹ ò mọ̀ pé olóko-ó ládàá.
Àmọ̀jù là ḿmọ ẹkùn-un Sàárẹ́.
Àì-lè-jà ni à ńsọ pé “Ojúde baba-à mi ò dé ìhín.”
Àpáàdì ló tó ko iná lójú.
Apatapara-á pa ara-a rẹ̀ lájùbà; ẹni tí yó ko là ńwòye.
Àpò tí a kò fi ọwọ́ ẹni dá ṣòro-ó kiwọ́ bọ̀.
Ará Ìbàdàn kì í ságun; à ó rìn sẹ́hìn ni wọ́n ńwí.
À-rí-ì-gbọdọ̀-wí, à-rí-ì-gbọdọ̀-fọ̀ ni ikú awo.
Àrísá iná, àkòtagìrì ejò; àgbà tó réjò tí kò sá, ara ikú ló ńyá a.
Àròkàn ní ḿmú à-sun-ùn-dá wá; ẹlẹ́kún sunkún ẹ̀ ó lọ.
Arọ ò nasẹ̀ kan dí ọ̀nà.
Arọ tí kò lẹ́sẹ̀ nílẹ̀-ẹ́ lọ́gbọ́n nínú.
Arọ́basá ò ṣojo.
Àì-mọ̀-kan, àì-mọ̀-kàn ní ḿmú èkúté-ilé pe ológbò níjà.
Arúgbó ṣoge rí; àkísà-á lògbà rí.
Àrùn là ńwó a kì í wokú.
Asárétete ní ńkọjá ilé; arìngbẹ̀rẹ̀ ni yóò rí oyè jẹ.
Àṣá ḿbá ẹyẹlé ṣeré, ẹyẹlé ńyọ̀; ẹyẹlé ńfikú ṣeré.
Àṣàyá kì í jẹ́ kí ọmọ ọ̀yà ó gbọ́n.
Àṣesílẹ̀ làbọ̀wábá; ẹni tó da omi síwájú á tẹlẹ̀ tútù.
Àṣẹ̀ṣẹ̀wọ́n ológbò ní ńjìyà; bó bá pẹ́ títí a tó eku-ú pa.
Aṣòroówọ̀ bí ẹ̀wù àṣejù.
Ata-á kéré; ìjá jù ú.
Atàkò fọ́ ẹyin àparò; ohun ojú ńwá lojú ńrí.
Àìsí èèyàn lóko là ḿbá ajá sọ̀rọ̀.
Ataare-é rẹ́ni tún ìdí-i rẹ̀ ṣe ó ńfi òbùró ṣẹ̀sín; òbùró ìbá rẹ́ni tún ìdí-i rẹ̀ ṣe a sunwọ̀n jú ataare lọ.
Atẹ̀hìnrọ́gbọ́n agétí ajá; a gé e létí tán ó fabẹ pamọ́.
Àtẹ́lẹwọ́ ẹni kì í tanni.
1e Atọrọohungbogbolọ́wọ́Ọlọ́run kì í kánjú.
Àwòfín ní ḿmú ọ̀rẹ́ bàjẹ́; fírí là ńwo ẹni tí ńwoni.
Àáyá kan-án bẹ̀ ọ́ wò; igba wọ́n ti rí ọ.
Ayáraròhìn, aya ọdẹ, ó ní ọkọ òun-ún pa èkínní, ó pa ẹ̀kẹfà.
Àyé gba ògùnmọ̀ ó ránṣẹ́ sí òdú; àyé gba Tápà ó kọ́lé ìgunnu.
Ayé ò ṣéé fipá jẹ.
“Bá mi mádìẹ” kì í fi orúnkún bó.
Àìsí-ńlé ẹkùn, ajá ńgbó.
Baálé ilé kú, wọ́n fi olókùnrùn rọ́lé; ẹkún ńgorí ẹkún.
“Baálé pè mí nkò wá”, ọ̀hànhàn ní ńpa wọ́n.
Bánú sọ, má bàá èèyàn sọ; èèyàn ò sí; ayé ti dèké.
Bí a bá bu ìrẹ̀ jẹ, ká bu ìrẹ̀ sápò.
Bí a bá bu ọba tí a sẹ́, ọba a fini sílẹ.
Bí a bá bú ọba, à sẹ́; bí a bá bú ọ̀ṣọ̀run, à sẹ́.
Bí a bá dákẹ́, tara ẹni a báni dákẹ́.
Bí a bá fa àgbò féégún, à fi okùn-un rẹ̀ sílẹ̀.
Bí a bá fẹ́ràn ọ̀rẹ́ ẹni láfẹ̀ẹ́jù, bó bá forígbún, ìjà níńdà.
Bí a bá fi dídùn họ ifàn, a ó họra dé egun.
Àìsí-ńlé ológbò, ilé dilé èkúté.
Bí a bá fi ojú igi gbígbẹ wo tútù, tútù-ú lè wó pani.
Bí a bá fi ọdún mẹ́ta pilẹ̀ṣẹ̀-ẹ wèrè, ọjọ́ wo la ó bunijẹ?
Bí a bá fi ọdún mẹ́ta ṣánpá, ọdún mélòó la ó fi fò?
Bí a bá fi ọwọ́ kan fọmọ fọ́kọ, ọwọ́ mẹ́wẹ̀ẹ̀wá kì í ṣeé gbà á mọ́.
Bí a bá lé ẹni, tí a kò bá ẹni, ìwọ̀n là ḿbá ẹni-í ṣọ̀tá mọ.
Bí a bá ní ká bẹ́ igi, a ó bẹ̀ẹ́ èèyàn.
Bí a bá ní ká jẹ èkuru kó tán, a kì í gbọn ọwọ́-ọ rẹ̀ sáwo.
Bí a bá ńjà, bí í kákú là ńwí?
Bí a bá ńretí òfò, ká fi ohun tọrẹ.
Bí a bá perí ajá, ká perí ìkòkò tí a ó fi sè é.
Àìso àbà ló mẹ́yẹ wá jẹ̀gbá; ẹyẹ kì í jẹ̀gbá.
Bí a bá róbìnrin à lérí ogun; bí a bá róbìnrin à sọ̀rọ̀ ìjà; bí a dé ojú ogun à ba búbú.
Bí a bá sọ́ pé ẹyẹ ni yó jẹ ojú ẹni, bí a rí tí-ń-tín, a ó máa sá lọ.
Bí a bá sọ̀kò sí àárín ọjà, ará ilé ẹni ní ḿbà.
Bí a bá sọ̀rọ̀ fún olófòófó, ajádìí agbọ̀n la sọ ọ́ sí.
Bí a bá ṣí ìdí ẹni sókè, ọmọ aráyé á rọ omi gbígbóná sí i.
Bí a bá wí a dàbí òwe; bí a ò bá wí a dàbí ìjà.
Bí a kò bá láyà-a rìndọ̀rìndọ̀, a kì í jẹ aáyán.
Bí a kò bá lè kú, ìpẹ̀ là ńgbà.
Bí a kò bá lè mú ọkọ, a kì í na obìnrin-in rẹ.
Bí a kò bá lówó aládìn-ín, à jẹun lójúmọmọ, à gbálẹ̀ sùn wàrà.
A kì í dé Màrọ́kọ́ sin ẹlẹ́jọ́.
Ajá kì í gbó níbojì ẹkùn.
Bí a kò bá ní èsè ẹ̀fà, a kì í kó iṣu òje.
Bí a kò bá rí wọlé-wọ̀de a ò gbọdọ̀ wọlé ọba.
Bí a kò bá ṣe fún ilẹ̀, a kì í fi ọwọ́ sọ ọ́.
Bí a kò rówó ra ẹrú, à sọ adìẹ ẹni lórúkọ.
Bí a ó ti ṣe é ní ńfi ara-a rẹ̀ hàn.
Bí adìẹ́ bá gbélẹ̀ a ya òpìpì.
Bí àjànàkú ò bá gbẹ́kẹ̀lé fùrọ̀, kì í mi òdù àgbọn.
Bí àjẹ́ bá mupo, ojú-u rẹ̀ a rọ̀.
Bí alágbára-á bá jẹ ọ́ níyà, fẹ̀rín sí i.
Bí alágẹmọ-ọ́ bá fẹ́ kọjá, ìjàm̀pere ò ní-í jà.
Ajá kì í lọ ságinjù lọ ṣọdẹ ẹkùn.
Bí alẹ́ bá lẹ́, adẹ́tẹ̀ a rìn, a yan.
Bí àṣá bá ḿbínú, sùúrù ló yẹ ọlọ́jà.
Bí aáṣẹ́ bá ti ńfò, bẹ́ẹ̀ la ti ńsọ̀kò sí i.
Bí awó ti ńlù lawó ti ńjó.
Bí bàtá bá ró àrójù, yíya ní ńya.
Bí ekòló bá kọ ebè, ara-a rẹ̀ ni yó gbìn sí i.
Bí èṣù ikú bá ńṣe ìgbín nìgbín ńyẹ́yin.
Bí ẹjá bá sùn, ẹja á fi ẹja jẹ.
Bí ẹlẹ́hìnkùlé ò sùn, à pẹ́ lẹ́hìnkùlé-e rẹ̀ títí; bó pẹ́ títí orun a gbé onílé lọ.
Bí ẹlẹ́jọ́ bá mọ ẹjọ́-ọ rẹ̀ lẹ́bi, kì í pẹ́ níkùnúnlẹ̀.
Ajá kì í rorò kó ṣọ́ ojúlé méjì.
Bí ẹnìkán bá fojú di Orò, Orò a gbé e.
Bí ẹnìkán ṣe ohun tí ẹnìkan ò ṣe rí, ojú-u rẹ̀ á rí ohun tí ẹnìkan ò rí rí.
Bí ìdí ìkokò kò bá dá a lójú, kì í gbé egungun mì.
Bí ìfà bí ìfà lọmọdé fi ńdáràn wọlé.
Bí ilé bá dá, adẹ́tẹ̀ a rìn, a yan. 
Bí ìlùú bá dún àdúnjù, yó fàya.
Bí iná bá jóni, tó jó ọmọ ẹni, tara ẹni là ńkọ́ gbọ̀n.
Bí iṣu ẹní bá funfun, à fọwọ́ bò ó jẹ.
Bí kò bá sí oníṣẹ́ iṣẹ́ ò leè lọ; bí kò bá sí ọlọ́wẹ̀ a kì í ṣọ̀wẹ̀; àkẹ̀hìnsí ọlọ́wẹ̀ là ńṣípá.
Bí o máa ra ilá ra ilá, bí o máa gba ènì gba ènì; ọmọdé kì í wá sọ́ja Agbó-mẹ́kùn kó wá mú eku.
Ajá mọ ìgbẹ́; ẹlẹ́dẹ̀-ẹ́ mọ àfọ̀; tòlótòló mọ ẹni tí yó yìnbọn ìdí sí.
Bí obìnrín bá wọgbó orò, a ò lè rí àbọ̀-ọ ẹ̀ mọ́.
Bí ògbó ẹni ò bá dánilójú, a kì í fi gbárí wò.
Bí ojú alákẹdun ò dá igi, kì í gùn ún.
Bí ojú onísó ò bá sunwọ̀n, a kì í lọ̀ ọ́.
Bí ológbò-ó bá pa eku, a fi ìrù-u rẹ̀ dẹlé.
Bí ológbò-ó bá ṣẹ̀ ńpa ẹmọ́, à mọ̀ pé ó máa lọ.
Bí olówe-é bá mọ òwe-e rẹ̀, tí kò já a, ẹ̀rù ìjà ḿbà á ni.
Bí òní ti rí, ọ̀la ò rí bẹ́ẹ̀, ni babaláwo-ó fi ńdÍfá lọ́rọọrún.
Bí oníṣú bá fi iṣu-u rẹ̀ se ẹ̀bẹ, ọgbọ́n a tán nínú a-tu-èèpo-jẹ.
Bí ooré bá pọ̀ lápọ̀jù, ibi ní ńdà.
Ajá ò gbọdọ̀ dé mọ́ṣáláṣí ìkókò ṣàlùwàlá.
Bí òwe ò bá jọ òwe, a kì í pa á.
Bí ọmọ ẹní bá dára, ká sọ pé ó dára; bí-i ká fi ṣaya ẹni kọ́.
Bí ọmọdé bá dárí sọ apá, apá á pá; bó bá dárí sọ ìrókò, ìrókò a kò ó lọ́nà.
Bí ọmọdé ò rí àjẹkù-u kìnìún nínú igbo, a ní kí ẹran bí ẹkùn ó pa òun.
Bí ọ̀nà-á dé orí àpáta, níṣe ní ńpin.
Bí ọ̀ràn-án bá ṣú òkùnkùn, à bẹ̀ ẹ́ wò lábẹ́.
Bí ọ̀ràn ò tán, ibì kan là ńgbé; arékété lohun ńṣe.
Bí ọtí bá kún inú, ọtí á pọmọ; bí oòrùn-ún bá pọ̀ lápọ̀jù a sọ ọmọ di wèrè; bí a bá lọ́ba lánìíjù a sínni níwín; tẹ̀tẹ̀ ẹ̀gún pọ̀ lódò o di olú eri.
Bí ọwọ́ ò bá tẹ èkù idà, a kì í bèrè ikú tó pa baba ẹni.
Bíbi là ḿbi odò wò ká tó wọ̀ ọ́.
Ajá rí epo kò lá; ìyá-a rẹ̀ẹ́ ṣu ihá bí.?
Bọ̀rọ̀kìnní àṣejù, oko olówó ni ḿmúni lọ.
Bọ̀rọ̀kìnnín lọ̀tá ìlú; afínjú lọba ńpa.
Dàda ò leè jà, ṣùgbọ́n ó lábùúrò tó gbójú.
Dágun-dágun Kaletu tí ńdá ìbejì lápá.
Dá-mìíràn-kún-mìíràn tí ńpa àpatà ẹyẹlé.
Dàńdógó kọjá ẹ̀wù àbínúdá; bí a bá ko ẹni tó juni lọ, a yàgò fún un.
Dá-ǹkan-dá-ǹkan, tí kì í dáṣọ̀, tí kì í dẹ́wù.
Èké tan-ni síjà ẹkùn, ó fi ọrán ṣíṣẹ́ sápó ẹni.
Eku tí yó pa ológìnní ò níí dúró láyé.
Eku ò gbọdọ̀ ná ọjà tí ológìnní dá.
Ajá tó ńlépa ẹkùn, ìyọnu ló ńwá.
Èmi ló lòní, èmi ló lọ̀la” lọmọdé fi ńdígbèsè.
Èmi ò wá ikún inú agbè fi jiyán; ṣùgbọ́n bíkún bá yí sínú agbè mi mo lè fi jiyán.
Èpè-é pọ̀ ju ohun tó nù lọ; abẹ́rẹ́ sọnù a gbé ṣẹ́ẹ́rẹ́ síta.
Èpè-é pọ̀ ju ohun tó nù; abẹ́rẹ́ sọnù wọ́n lọ gbé Ṣàǹgó.
Eré-e kí lajá ḿbá ẹkùn ṣe?
Èrò kì í; jẹ́wọ́-ọ “Mo tà tán.”
Eṣinṣin ò mọkú; jíjẹ ni tirẹ̀.
Èṣù ò ṣejò; ẹni tó tẹ ejò mọ́lẹ̀ lẹ̀bá ḿbá.
Etí mẹta ò yẹ orí; èèyàn mẹ́ta ò dúró ní méjì-méjì.
Ewú logbó; irùngbọ̀n làgbà; máamú làfojúdi.
Ajá tún padà sí èébì-i rẹ̀.
Ewúrẹ́ jẹ ó relé; àgùntán jẹ ó relé; à-jẹ-ì-wálé ló ba ẹlẹ́dẹ̀ jẹ́.
Ewúrẹ́ kì í wọlé tọ ìkokò.
Èèyan má-jẹ̀ẹ́-kí-èèyàn-kú ḿbẹ níbòmíràn; bó-le-kú-ó-kú m̀bẹ nílé-e wa.
Èèyàn-án ní òun ó bà ọ́ jẹ́ o ní kò tó bẹ́ẹ̀; bí ó bá ní o ò nùdí, ẹni mélòó lo máa fẹ fùrọ̀ hàn?
Èyí ayé ńṣe ng kà ṣàì ṣe; bádìẹ-ẹ́ máa wọ ọ̀ọ̀dẹ̀ a bẹ̀rẹ̀.
Èyí ò tófò, èyí ò tófò; fìlà ìmàle-é kù pẹ́tẹ́kí.
Ẹ pa Ayéjẹ́nkú, ẹ pa Ìyálóde Aníwúrà; ìgbà tí ẹ pa Ìyápọ̀ ẹ gbàgbé ogun.
Ẹ̀bi alábaun kì í gbèé dẹ̀bi àna-a rẹ̀.
Ẹ̀bìtì ò peèrà tó ṣe pẹ̀lẹ́pẹ̀lẹ́; ẹnu ẹni níńpani.
Ẹ̀bìtì tí ò kún ẹmọ́ lójú, òun ní ńyí i lẹ́pọ̀n sẹ́hìn.
Àjàjà ṣoge àparò, abàyà kelú.
Ẹ̀gbá mọ̀dí Ọbà; ẹni tó gbéniṣánlẹ̀-ẹ́ lè pani.
Ẹgbẹ́ ẹja lẹja ńwẹ̀ tọ̀; ẹgbẹ́ ẹyẹ lẹyẹ ńwọ́ lé.
Ẹ̀hìn àjànàkú là ńyọ ogbó; ta ní jẹ́ yọ agada lójú erin?
Ẹ̀hìn ní ńdun ol-ókùú-àdá sí.
Ẹ̀ẹ̀kan ṣoṣo lọmọ ńsín tí à ńní “à-sín-gbó, à-sín-tọ́.”
Ẹ̀kọ tí kò bá léwé làgbà ńgbà.
Ẹkùn kì í yan kí ajá yan.
Ẹlẹ́dẹ̀ tó kú légbodò ló ní ká fòun jẹyán.
Ẹlẹ́jọ́ kú sílé, aláròyé kú síta gbangba.
Ẹlẹ́kún sunkún ó bá tirẹ̀ lọ; aláròpa ìbá sunkún kò dákẹ́.
Àjànàkú ò tu lójú alájá; o-nígba-ajá ò gbọdọ̀ tọ́pa erin.
Ẹlẹ́rù ní ńgbé ẹrù ká tó ba ké ọfẹ.
Ẹ̀lúlùú, ìwọ ló fòjò pa ara-à rẹ.
Ẹni àjò ò pé kó múra ilé.
Ẹní bá rọra pa eèrà á rí ìfun inú-u rẹ̀.
Ẹní bá fẹ́ abuké ni yó ru ọmọ-ọ rẹ̀ dàgbà.
Ẹní bá fẹ́ arúgbó gbẹ̀hìn ni yó sìnkú-u rẹ̀.
Ẹní bá mọ ayé-é jẹ kì í gun àgbọn.
Ẹní bá mọ ayé-é jẹ kì í jà.
Ẹní bá mọ iṣin-ín jẹ a mọ ikú ojú-u rẹ̀-ẹ́ yọ̀.
Ẹní bá na Ọ̀yẹ̀kú á ríjà Ogbè.
A kì í fi gbèsè sọ́rùn ṣọ̀ṣọ́.
Àjàpá ní kò sí oun tó dà bí oun tí a mọ̀ ọ́ṣe; ó ní bí òún bá ju ẹyìn sẹ́nu, òun a tu èkùrọ́ sílẹ̀.
Ẹní bá sọ púpọ̀ á ṣìsọ.
Ẹní bá pé kí àkàlà má jòkú, ojú-u rẹ̀ lẹyẹ ńkọ́kọ́ yọ jẹ.
Ẹní bẹni-í tẹ́ni.
Ẹní dáríjiní ṣẹ̀tẹ́ ẹjọ́.
Ẹní dúró de erín dúró dekú; ẹní dúró dẹfọ̀n-ọ́n dúró dèjà; ẹní dúró de eégún alágangan, ọ̀run ló fẹ́-ẹ́ lọ.
Ẹní fi ìpọ́njú kọ ẹyìn á kọ àbọ̀n; ẹní fi ìpọ́njú rojọ́ á jẹ̀bi ọba; ẹní fi ìpọ́njú lọ gbẹ́ ìhò á gbẹ́ ihò awọ́nrínwọ́n.
Ẹní gúnyán kalẹ̀ yóò júbà ọbẹ̀.
Ẹní gbé adíẹ òtòṣì-í gbé ti aláròyé.
Ẹní kánjú jayé á kánjú lọ sọ́run.
Ẹni méjì kì í bínú egbinrin.
Àjàpá ní òun tí ìbá só ló sùn yí, bẹ́ẹ̀ni ẹní bá sùn kì í só.
Ẹni òyìnbó fẹ́ràn ní ńtì mọ́lé.
Ẹní ṣe ọ̀ràn Ìjẹ̀bú: etí ẹ̀ á gbọ́ ìbọn.
Ẹni tí a bá ḿbá ṣiṣẹ́ kì í ṣọ̀lẹ; bórí bá túnni ṣe a kì í tẹ́ bọ̀rọ̀.
Ẹni tí a bá ḿmú ìyàwó bọ̀ wá fún kì í garùn.
Ẹni tí a bá ti rí kì í tún ba mọ́lẹ̀ mọ́.
Ẹni tí a fẹ́-ẹ́ sunjẹ kì í fepo para lọ jókòó sídìí iná.
Ẹni tí a lù lógbòó mẹ́fà, tí a ní kó fiyèdénú: ìgbà tí kò fiyèdénú ńkọ́?
Ẹni tí a ò lè mú, a kì í gọ dè é.
Ẹni tí a ò lè mú, Ọlọ́run là ńfi lé lọ́wọ́.
Ẹni tí ńsáré kiri nínú-u pápá ńwá ọ̀nà àti jìn sí kòtò.
Àjàpá ńlọ sájò, wọ́n ní ìgbà wo ni yó dèé, ó ní ó dìgbàtí òún bá tẹ́.
Ẹni tí ó bá wọ odò ni àyà ńkò, àyà ò fo odò.
Ẹni tí ó jìn sí kòtò-ó kọ́ ará ìyókù lọ́gbọ́n.
Ẹni tí ó tọ odò tí kò dẹ̀hìn yò bàá Olúwẹri pàdé.
Ẹni tí ó bá mu ọtí ogójì á sọ̀rọ̀ okòó.
Ẹni tí ó yá ẹgbàafà tí kò san án, ó bẹ́gi dí ọ̀nà egbèje.
Ẹni tí ó ba ogún-un baba rẹ̀ jẹ́, ó ja òkú ọ̀run lólè, yó sì di ẹni ìfibú.
Ẹni tí ó mú u lórí ní ó kú, ìwọ tí o mú u lẹ́sẹ̀-ẹ́ ní ó ńjòwèrè.
Ẹni tí ó bá obìnrin kó lọ sílé-e rẹ̀ yó sùn nínú ẹ̀rù.
Ẹni tí ò fẹ́-ẹ́ wọ àkísà kì í bá ajá ṣe eré-e géle.
Ẹni tí ò tóni-í nà ò gbọdọ̀ ṣe kọ́-ń-dú síni.
Àjátì àwọ̀n ní ńkọ́ òrofó lọ́gbọ́n.
Ẹni tí Orò-ó máa mú ḿba wọn ṣe àìsùn orò.
Ẹnìkan kì í fi ọ̀bẹ tó nù jẹṣu.
Ẹnu ẹyẹ ní ńpẹyẹ; ẹnu òrofó ní ńpòrofó; òrofó bímọ mẹ́fà, ó ní ilé òun-ún kún ṣọ́ṣọ́ṣọ́.
Ẹnu iná ní ńpa iná; ẹnu èrò ní ńpa èrò..
Ẹnu ni àparò-ó fi ńpe ọ̀rá; a ní “Kìkì ọ̀rá, kìkì ọ̀rá!”
Ẹnu òfòrò ní ńpa òfòrò; òfòrò-ó bímọ méjì, ó kó wọn wá sẹ́bàá ọ̀nà, ó ní “Ọmọ-ọ̀ mí yè koro-koro.”
Ẹnu tí ìgbín fi bú òrìṣà ní ńfi-í lọlẹ̀ lọ bá a.
Ẹnu-ù mi kọ́ ni wọ́n ti máa gbọ́ pé ìyá ọba-á lájẹ̀ẹ́.
Ẹrẹ̀ òkèọ̀dàn ni yó kìlọ̀ fún a-l-áròó-gbálẹ̀ aṣọ.
Ẹ̀rù kọ́ ní ḿba ọ̀pẹ tó ní ká dá òun sí, nítorí ẹmu ọ̀la ni.
À-jẹ-ì-kúrò ní ńpa ẹmọ́n; à-jẹ-ì-kúrò ní ńpa àfè; à-jẹ-ì-kúrò ní ńpa máláàjú.
Ẹṣin iwájú ni ti ẹ̀hìn ńwò sáré.
Ẹ̀sọ̀ ẹ̀sọ̀ la fi ńlá ọbẹ̀ tó gbóná.
Ẹ̀tẹ́ ní ńgbẹ̀hìn aláṣejù.
Ẹyẹ kí lo máa pa tí ò ńfi àkùkọ ṣe oògùn àtè?
Ẹyin lọ̀rọ̀; bó bá balẹ̀ fífọ́ ní ńfọ́.
Ẹyin adìẹ ò gbọdọ̀ forí sọ àpáta.
Fáàárí àṣejù, oko olówó ní ḿmú ọmọ lọ.
Fẹ̀hìntì kí o rí ìṣe èké; farapamọ́ kí; o gbọ́ bí aṣeni-í ti ńsọ.
Fi ẹ̀jẹ̀ sínú, tu itọ́ funfun jáde.
Fi ohun wé ohun, fi ọ̀ràn wé ọ̀ràn;fi ọ̀ràn jì ká yìn ọ́.
À-jẹ-pọ̀ ni tàdán.
Fi ọ̀ràn sínú pète ẹ̀rín;fi ebi sínú sunkún ayo.
Fò síhìnín fò sọ́hùnún làkèré fi ńṣẹ́ nítan.
Ganganran ò ṣéé kì mọ́lẹ̀; a-gúnni-lọ́wọ́-bíi-ṣoṣoro.
Gìdì-gìdì ò mọ́là; ká ṣiṣẹ́ bí ẹrú ò da nǹkan.
Gùdùgudu ò túra sílẹ̀ lẹ́ẹ̀kan.
Gùdùgudu-ú kan légbò kán-ín-kán-ín.
“Gbà sókè” ni “Gbà sọ́kọ̀”; ohun tá a bá sọ síwájú là ḿbá.
Gbéjò-gbéjò ò gbé ọká.
Gbẹ́ran-gbẹ́ran ò gbé ẹkùn.
Gbígbòòrò là ńṣe ọ̀nà igi.
À-jẹ-tán, à-jẹ-ì-mọra, ká fi ọwọ́ mẹ́wẹ̀ẹ̀wá jẹun ò yẹ ọmọ èèyàn.
Gbogbo ajá ní ńjẹ imí: èyí tó bá jẹ tiẹ̀ mẹ́nu laráyé ńpè ní dìgbòlugi.
Gbogbo ìjà nìjà; bóo gbémi lulẹ̀ mà mọ́ ẹ lójú lákọ lákọ.
Gbogbo obìnrin ló ńgbéṣẹ́, èyí tó bá ṣe tiẹ̀ láṣejù laráyé ńpè láṣẹ́wó.
Gbólóhùn kan Agán tó awo-ó ṣe.
Gbólóhùn kan-án ba ọ̀rọ̀ jẹ́; gbólóhùn kan-án tún ọ̀rọ̀ ṣe.
Gbólóhùn kan la bi elépo; elépo ńṣe ìrànrán.
Ìbẹ̀rẹ̀ òṣì bí ọmọ ọlọ́rọ̀ là ńrí.
Ibi ìṣáná la ti ńkíyè sóògùn.
Ibi rere làkàsọ̀ńgbé sọlẹ̀.
Ibi tí a gbọ́n mọ là ńṣòwò-o màlúù mọ.
À-jókòó-àì-dìde, à-sọ̀rọ̀-àì-gbèsì, ká sinni títí ká má padà sílé, àì-sunwọ̀n ní ńgbẹ̀hìn-in rẹ̀.
Ibi tí a ti ńwo olókùnrùn la ti ńwo ara ẹni.
Ibi tí à ńlọ là ńwò, a kì í wo ibi tí a ti ṣubú.
Ibi tí akátá ba sí, adìẹ ò gbọdọ̀ débẹ̀.
Ibi tí inú ḿbí asẹ́ tó, inú ò gbọdọ̀ bí ìkòkò débẹ̀; bínú bá bí ìkòkò débẹ̀, ẹlẹ́kọ ò ní-í rí dá.
Ibi tí ó mọ là ńpè lọ́mọ.
Ìbínú baba òṣì.
Ìbínú lọbá fi ńyọ idà; ìtìjù ló fi ḿbẹ́ ẹ.
Ìbínú ò da nǹkan; sùúrù baba ìwà; àgbà tó ní sùúrù ohun gbogbo ló ní.
Ìbínú ò mọ̀ pé olúwa òun ò lẹ́sẹ̀ ńlẹ̀
Ìbìsẹ́hín àgbò kì í ṣojo.
Aaka ò gbé ọ̀dàn; igbó ní ńgbé.
Ìbọn-ọ́n ní apátí kò lápátí, taní jẹ́ jẹ́ ka kọjú ìbọn kọ òun?
Ì-dún-kídùn-ún òyo ni wọ́n fi ńsọ òyo nígi; ì-fọ̀-kúfọ̀ ògbìgbì ni wọ́n fi ńta ògbìgbì lókò; ì-jẹ-kújẹ àdán ní ńfi-í tẹnu pọ̀ fẹnu ṣu.
Ìfẹ́ àfẹ́jù lewúrẹ́ fi ḿbá ọko-ọ ẹ̀ hu irùngbọ̀n.
Ìfi ohun wé ohun, ìfi ọ̀ràn wé ọ̀ràn, kò jẹ́ kí ọ̀ràn ó tán.
Ìfunra loògùn àgbà.
Igi ganganran má gùnún mi lójú, òkèèrè la ti ńwò ó wá.
Igi tó bá bá Ṣàngó lérí, gbígbẹ ní ńgbẹ.
Igúnnugún gbọ́n sínú.
Ìgbà ara ḿbẹ lára là ḿbù ú tà.
Igbá dojúdé ò jọ ti òṣónú, tinú igbá nigbá ńṣe.
Àkàtàm̀pò ò tó ìjà-á jà; ta ní tó mú igi wá kò ó lójú?
Ìgbà tí a bá ní kí Ègùn má jà ní ńyọ̀bẹ.
Ìgbà tí a bá perí àparò ní ńjáko.
Igbá tó fọ́ ní ńgba kasẹ létí; ìkòkò tó fọ́ ní ńgba okùn lọ́rùn.
Ìgbín ńràjò ó filé-e ẹ̀ ṣẹrù.
Ìgbín tó ńjẹ̀ ní màfọ̀n, tí ò kúrò ní màfọ̀n, ewé àfọ̀n ni wọn ó fi dì í dele.
Ìgbẹ̀hìn ní ńyé olókùúàdá.
Ìhàlẹ̀-ẹ́ ba ọ̀ṣọ́ èèyàn jẹ́.
Ìjẹǹjẹ àná dùn méhoro; ehoro-ó rebi ìjẹ àná kò dẹ̀hìn bọ̀.
Ìjímèrè tó lóun ò ní-í sá fájá, ojú ajá ni òì tí-ì to.
Ijó àjójù ní ńmú kí okó-o eégún yọ jáde.
A kì í fi ìka ro etí, ká fi ro imú, ká wá tún fi ta ehín.
Àkíìjẹ́ mú òrìṣà níyì.
Ìkánjú òun pẹ̀lẹ́, ọgbọọgba.
Ìkekere ńfọ̀rọ̀ ikú ṣẹ̀rín.
Ìkóeruku èèwọ̀ Ifẹ̀; ajá kì í gbó níbòji ẹkùn.
Ìkòkò ńseṣu ẹnìkan ò gbọ́; iṣú dénú odó ariwó ta.
Ìkókó ọmọ tó tọwọ́ bọ eérú ni yó mọ bó gbóná.
Ikú ńdẹ Dẹ̀dẹ̀, Dẹ̀dẹ̀ ńdẹ ikú.
Ikún ńjọ̀gẹ̀dẹ̀ ikún ńrèdí; ikún ò mọ̀ pé ohun tó dùn ní ńpani.
Ìlara àlàjù ní ḿmúni gbàjẹ́, ní ḿmúni ṣẹ́ṣó.
Ilé nÌjèṣà-á ti ńmúná lọ sóko.
Iná kì í wọ odò kó rójú ṣayé.
Àkísà-á mọ ìwọ̀n ara-a rẹ̀, ó gbé párá jẹ́.
Iná ò ṣé-é bò máṣọ.
Ìnàkí kì í ránṣẹ́ ìjà sẹ́kùn.
Inú ẹni lorúkọ tí a ó sọ ọmọ ẹni ńgbé.
Inúure àníjù, ìfura atèébú ní ḿmù wá báni.
Ìpàkọ́ ò gbọ́ ṣùtì, ìpẹ̀hìndà ò mọ yẹ̀gẹ̀ yíyẹ̀.
Ìpàkọ́ là ńdà sẹ́hìn ká tó da yangan sẹ́nu.
Ìṣẹ́ kì í pani; ayọ̀ ní ńpani.
Ìtọ́jú ló yẹ abẹ́rẹ́.
Ìtọsẹ̀ ló nìlú.
Ìwà òní, ẹjọ́ ọ̀la.
Àkókó inú igbó ní àwọ́n lè gbẹ́ odó; ọ̀pọ̀lọ́ lódòó ní àwọ́n lè lọ́ ìlẹ̀kẹ̀; awúrebé ní àwọ́n lè hun aṣọ.
Ìyá là bá bú; bí a bú baba ìjà ní ńdà.
Ìyàn-án mú, ìrẹ́ yó; ìyàn-án rọ̀, ìrẹ́ rù.
Ìyàwó la bá sùn; ọkọ ló lóyún.
Ìyàwó ò fọhùn, ó fọ́jú.
Ìyẹ̀wù kan ṣoṣo ò lè gba olókùnrùn méjì.
Isà tí ò lójú Alalantorí ńdẹ ẹ́, áḿbọńtorí àgbá ikún.
Isán ni à ḿmọ olè; ìtàdógún là ḿmọ dọ́kọ-dọ́kọ.
Iṣẹ́ tí a kò ránni, òun ìyà ló jọ ńrìn.
Itọ́ tí a tu sílẹ̀ kì í tún padà re ẹnu ẹni mọ́.
Iyán àmọ́dún bá ọbẹ̀.
Akórira ò ní ǹkan; ọ̀dùn ò sunwọ̀ fún ṣòkòtò.
Já ewé ọ̀pọ̀tọ́ kí o ríjà eèrùn; jáwé bọ ẹnu kóo ríjà odi.
Jayé-jayé fi ẹ̀lẹ̀ jayé; báyé bá já kò ní àmúso.
Jẹ ẹ́ kí o yó oògùn ni kò sunwọ̀n.
Jẹ́ kí ọmọ ó ti ọwọ́ ìyá-a ẹ̀ kú wá.
Kàkà kí ó sàn lára ìyá àjẹ́, ó fi gbogbo ọmọ bí obìnrin; ẹye ńgorí ẹyẹ.
Kàkà kí ọmọ ó bẹ̀bẹ̀ ọ̀ràn, òmíràn ni kò ní-í ṣe mọ́.
Kànìké tìtorí oókan kùngbẹ́.
Kékeré ejò, má foore ṣe é.
Kékeré la ti ńpa ẹkàn ìrókò; bó bá dàgbà ọwọ́ kì í ká a mọ́.
Kékerè nìmàle-é ti ńkọ ọmọ-ọ ẹ̀ lóṣòó.
Akú, nkò ní omitooro-o rẹ̀ ẹ́ lá; àìkú, nkò níí pè é rán níṣẹ́.
Kèrègbè tí kò lọ́rùn ni yóò júwe bí àgbẹ̀ ó ti so òun kọ́.
Kèrègbè tó fọ́ a padà lẹ́hìn odò.
Kí a baà lè mọ̀ pé Wòrú pa awó, wọ́n ní “Káàbọ̀”; ó ní “Kẹnkẹn làpò.”
Kí a baà lè mọ̀ pé àjàpá ṣe ògbóni, wọ́n ní “Káàbọ̀”; ó ní “Awo àbí ọ̀gbẹ̀rì?”
Kí a máa re tábà ká máa wòkè, kọ́jọ́ tó kanrí ká wo oye ìka tí yó kù.
Kí á fọn fèrè, ká jámú sí-i, ọ̀kan yóò gbélẹ̀.
Kí á jìnnà séjò tí a ò bẹ́ lórí; ikú tí yó panni a jìnnà síni.
Kí á lé akátá jìnnà ká tó bá adìẹ wí.
Kí á siṣẹ́ ká lówó lọ́wọ́ ò dàbí-i ká mọ̀-ọ ná.
Kí á ta sílẹ̀ ká ta sẹ́nu, ká má jẹ̀ẹ́ kí tilẹ̀ pọ̀ ju ti inú igbá lọ.
Àkùkọ̀ adìẹ́ fi dídájí ṣàgbà; ó fi ṣíṣu-sílẹ̀ ṣèwe.
Kí á tan iná pa agbọ́nrán, ká fọ̀pá gbọọrọ pejò, ká dìtùfù ká fi gbọ̀wẹ̀ lọ́wọ́-ọ Ṣàngó; ní ìṣojú-u Mádiyàn lagara-á ṣe ńdáni.
Kí á tó mọ̀ pé kíjìpá kì í ṣe awọ, ó di ọdún mẹ́ta.
Kì í bọ́ lọ́wọ́ èèyàn kó bọ́ sílẹ̀; ọwọ́ ẹlòmíràn ní ḿbọ́ sí.
Kì í ṣe ojú-u kọ̀lọ̀kọ̀lọ̀ ladìẹ́ ti ńjẹ̀.
Kì í tán nígbá osùn kó má ba àlà jẹ́.
Kì í tètè yé oníbúrẹ́dì; ó dìgbà tó bá di mẹ́ta kọ́bọ̀.
Kì í tètè yéni: òwe ńlá ni.
Kí ni ó yá apárí lórí tó ńmòòkùn lódò?
Kí ni ológìní ńwá tó fi jóna mọ́le? Ṣòkòtò ló fẹ́ẹ́ mú ni, tàbí ẹrù ní ńdì?
Kí oníkálùkù rọra ṣe é; ìfẹjú òbò ò lè fa aṣọ ya.
Aládàá lo làṣẹ àro.
Kìtì ò mọ́là; ká siṣẹ́ bí ẹrú ò da nǹkan.
Kò sí ajá tí kì í gbó; àgbójù ajá là ńpè ní dìgbòlugi.
Kò sí ìgbà tí a dá aṣọ tí a ó rílẹ̀ fi wọ́.
Kò sí ohun tí ńle tí kì í rọ̀.
Kò sí ohun tí sùúrù-ú sè tí kò jinná.
Kò sí ohun tó lọ sókè tí kò ní padà wá sílẹ̀.
Kò sí ohun tó yára pa ẹni bí ọ̀rọ̀ àsọjù.
Kòkòrò tó jẹ̀fọ́ jàre ẹ̀fọ́; ìwọ̀n lewéko ńdára mọ.
Kọ́kọ́rọ́ àṣejù, ilẹ̀kùn ẹ̀tẹ́ la fi ńṣí.
Kọkọ-kọkọ ò jẹ́ ká mọ ẹni tí ọ̀ràn ńdùn.
Aláìnítìjú lọ kú sílé àna-a rẹ̀.
Kùkùté kan kì í fọ́ni lépo lẹ́ẹ̀mejì.
Kùn yún, kùn wá bí ikọ̀ eèrà.
Labalábá kì í bá wọn nájà ẹlẹ́gùnún; aṣọ-ọ ẹ̀ á fàya.
Labalábá tó dìgbò lẹ̀gún, aṣọ ẹ̀ á fàya.
Làákàyè baba ìwà; bí o ní sùúrù, ohun gbogbo lo ní.
Làálàá tó ròkè, ilẹ̀ ní ḿbọ̀.
Lù mí pẹ́, lù mí pẹ́ làpọ́n fi ńlu ọmọ-ọ ẹ̀ pa.
Má bà á loògùn ẹ̀tẹ̀.
Má bàá mi ṣeré tí kèrègbè-é fi gba okùn lọ́rùn.
Má fi iyán ewùrà gbọ́n mi lọ́bẹ̀ lọ sóko ẹgàn.
Alákòró kì í sá fógun.
“Má fi okoò mi dá ọ̀nà,” ọjọ́ kan là ńkọ̀ ọ́.
“Má fi tìrẹ kọ́ mi lọ́rùn” là ńdá fún apèna àti òwú.
Má fìkánjú jayé, awo ilé Alárá; má fi wàà-wàà joyè, awo Òkè Ìjerò; ayé kan ḿbẹ lẹ́hìn, ó dùn bí ẹní ńlá oyin.
Màá jẹ iṣu, màá jẹ èrú, ibi ayo ló mọ.
Má ṣe jáfara: àfara fírí ló pa Bíálà; ara yíyá ló pa Abídogun.
Mábàjẹ́ ò jẹ́ fi aṣọ-ọ ẹ̀ fún ọ̀lẹ bora.
Méjì-i gbẹ̀du ò ṣé-é so kọ́.
“Méè-wáyé-ẹjọ́” fọmọ ẹ̀ fọ́kọ mẹ́fà. Méèwáyéẹjọ́
“Ng óò wọ́ ọ kágbó,” ẹ̀hìn-in rẹ̀ ni yó fi lànà.
Nítorí ara ilé la ṣe ńdá ṣòkòtò ará oko dára.
Aláǹgbá kì í lérí àti pa ejò.
Nítorí-i ká lè simi la ṣe ńṣe àì-simi.
Nítorí-i ká má jìyà la ṣe ńyá Májìyà lọ́fà.
Nítorí ọjọ́ tí ó bá máa dáràn la ṣe ńsọmọ lórúkọ.
Nítorí ọ̀la la ṣe ńṣòní lóore.
Nítorí ọlọgbọ́n la ṣe ńdá ẹ̀wù-u aṣiwèrè kanlẹ̀.
Nǹkan mẹ́ta la kì í pè ní kékeré: a kì í pe iná ní kékeré; a kì í pe ìjà ní kékeré; a kì í pe àìsàn ní kékeré.
O bá ẹfọ̀n lábàtà o yọ̀bẹ sí i; o mọ ibi ẹfọ̀n-ọ́n ti wa?
Ó dé ọwọ́ aláròóbọ̀ ó di níná.
Ó dé orí akáhín àkàràá deegun.
O kò rí àkàṣù ò ńpata sẹ́fọ̀ọ́.
A kì í fi orí wé oríi Mokúṣiré; bí Mokú kú láàárọ̀ a jí lálẹ́.
Aláàńtètè: ó jí ní kùtùkùtù ó ní òun ó dàá yànpọ̀n-yànpọ̀n sílẹ̀.
O lọ sÍjẹ̀bú ẹ̀ẹ̀kan, o ru igbá àṣẹ bọ̀ wálé.
Ò ḿbá obínrin ẹ jà ò ńkanrí mọ́nú; o máa nà á lóògùn ni?
“Ó ḿbọ̀, ó ḿbọ̀!” ẹ̀wọ̀n là ńso sílẹ̀ dè é.
Ó ní ibi tí tanpẹ́pẹ́ ńgbèjà ẹyìn mọ.
Ó ní ohun tí àgbà-á jẹ tẹ́lẹ̀ ikùn kó tó sọ pé èyí yó òun.
Ó ní ohun tí àgbà-á jẹ tẹ́lẹ̀ ikùn kó tó sọ pé ìyà-á yó òun.
Ó ní ohun tí ìbòsí ràn nínú ìjà.
Ó pẹ́ títí aboyún, oṣù mẹ́sàn-án.
O rí àgbébọ̀ adìẹ lọ́jà ò ńta geere sí i; ìba ṣe rere olúwa rẹ̀ ò jẹ́ tà á.
O só pa mí mo pọ́nnu lá, o bojúwẹ̀hìn mo dọ̀bálẹ̀, o tiwọ́ bọ̀gbẹ́; o fẹ́ dè mí ni?
Aláṣejù ajá ní ńlépa ẹkùn.
O ṣíwó nílé o kò san, o dóko o ńṣí ìkòkò ọ̀gẹ̀dẹ̀ wò, o bímọ o sọ ọ́ ní Adéṣínà; bí ṣíṣí ò bá sìn lẹ́hìn rẹ, o kì í sìn lẹ́hìn-in ṣíṣí?
O wà lọ́rùn ọ̀pẹ ò ḿbá Ọlọ́run ṣèlérí.
Obìnrin bẹẹrẹ òṣì bẹẹrẹ.
Obìnrin tó gégi nígbó Orò, ó gé àgémọ.
Òbò-ó ní ìtìjú ló mú òun sápamọ́ sábẹ́ inú, ṣùgbọ́n bí okó bá dé, òun á sínà fún un.
Odídẹrẹ ní wọn ò lè tí ojú òun yan òun mọ́ ẹbọ; bí wọ́n bá ńdÍfá, òun a sá wọlé.
Odídẹrẹ́ ńwolé hóró-hóró bí ẹnipé yó kòó sílé; àgbìgbò nọ̀wọ̀ràn ńwohò igi bí ẹnipé kò tibẹ̀ jáde.
Òfèèrèfé ò ṣé-é fẹ̀hín tì.
Ogun àgbọ́tẹ́lẹ̀ kì í pa arọ.
Ohun à ńjẹ là ńtà; bí epo òyìnbó kọ́.
Aláṣejù, baba ojo.
Ohun gbogbo, ìwọn ló dùn mọ.
Ohun gbogbo kì í pẹ́ jọ olóhun lójú.
Ohun gbogbo kì í tó olè.
Ohun gbogbo là ńdiyelé; ṣùgbọ́n kò sẹ́ni tó moye ara-a ẹ̀; ẹ̀jẹ̀ ò fojú rere jáde.
Ohun tí a bá máa jẹ a kì í fi runmú.
Ohun tí à bá ṣe pẹ̀sẹ̀, ká má fi ṣe ìkánjú; bó pẹ́ títí ohun gbogbo a tó ọwọ́ ẹni.
Ohun tí a bá tẹjúmọ́ kì í jóná.
Ohun tí a fi ẹ̀sọ̀ mú kì í bàjẹ́; ohun tí a fagbára mú ní ńnini lára.
Ohun tí a fún ẹlẹ́mọ̀ṣọ́ ní ńṣọ́.
Ohun tí a ò pé yó dẹrù ní ńdiṣẹ́.
Aláṣejù ní ńgbẹ́bọ kọjá ìdí èṣù; a-gbé-sàráà-kọjá-a-mọ́ṣáláṣí.
Ohun tí a rí la fi ḿbọ párá ẹni; bí igi tíná ḿbẹ lẹ́nu-u ẹ̀ kọ́.
Ohun tí ajá rí tó fi ńgbó ò tó èyí tí àgùntàn-án fi ńṣèran wò.
Ohun tó bá wu olókùnrùn ní ńpa á.
Ohun tó bá wu ọmọ-ọ́ jẹ kì í run ọmọ nínú.
Òjijì là ńrọ́mọ lọ́wọ́ alákẹdun.
Òjò kan kì í báni lábà ká jìjàdù ọ̀rọ̀-ọ́ sọ; bí ẹgbọ́n bá sọ tán, àbúrò á sọ.
Òjò ńrọ̀, orò ńké; atọ́kùn àlùgbè tí ò láṣọ méjì a ṣe ògèdèm̀gbé sùn.
Ojú abẹ ò ṣé-é pọ́nlá.
Ojú àwòdì kọ́ ladìẹ ńre àpáta.
Ojú ìmàle ò kúrò lọ́tí, ó bímọ ẹ̀ ó sọ ọ́ ní Ìmórù-máhá-wá.
Aláṣejù, pẹ̀rẹ̀ ní ńtẹ́; àṣéjù, baba àṣetẹ́.
The following is a variant.
Ojú kan náà lèwe ńbágbà.
Ojú là ńgbó re ọ̀nà Ìbàdàn: ó fi ogún ọ̀kẹ́ gbàdí.
Ojú ní ńkán ọkọlóbìnrin; àlè méjì á jà dandan.
“Ojú ò fẹ́rakù” tó ta ajá-a ẹ̀ lókòó; ó ní bó bá jẹ́ bẹ́ẹ̀ ni wọ́n ńtà á wọn a máa tún araa wọn rí.
Ojú ológbò lèkúté ò gbọdọ̀ yan.
Ojú tí kì í wo iná, tí kì í wo òòrùn; ojú tí ḿbáni dalẹ́ kọ́.
Ojú tí yóò bani kalẹ̀ kì í tàárọ̀ ṣepin.
Ojúkòkòrò baba ọ̀kánjúà.
Ojúlé ló bá wá; ẹ̀bùrú ló gbà lọ́; ó dÍfá fún àlejò tí ńfẹ obìnrin onílé.
Aláṣejù tí ńpọkọ ní baba.
Oókan ni wọ́n ńta ẹṣin lọ́run; ẹni tí yó lọ ò wọ́n; ṣùgbọ́n ẹni tí yó bọ̀ ló kù.
Oókan-án sọni dahuń eéjì-í sọni dàpà.
Òkèlè gbò-ǹ-gbò-ó fẹ ọmọ lójú toto.
Òkèlè kan ní ńpa àgbà.
Òkété tó bọ́ ìrù-ú mọ̀ pé ìpéjú ọjà ọrún òun ló sún.
Òketè baba ogun; bí a ṣígun, olúkúlùkù n	í ńdi òketè-e ẹ̀ lọ́wọ́.
Òkìpa ajá la fi ḿbọ Ògún.
Òkò àbínújù kì í pẹyẹ.
Oko ni gbégbé ńgbé.
Òkò tí ẹyẹ́ bá rí kì í pẹyẹ.
Aláṣọ àlà kì í jókòó sísọ̀ elépo.
Òkóbó ò lè fi alátọ̀sí ṣẹ̀sín.
Òkù àjànàkú là ńyọ ogbó sí; ta ní jẹ́ yọ agada séerin?
Okùn àgbò kì í gbèé dorí ìwo.
Olè kì í gbé gbẹ̀du.
Olóògbé ò jẹ́wọ́; atannijẹ bí orun.
Olójútì logun ńpa.
Olóòlà kì í kọ àfín.
Olórìṣà-á gbé ààjà sókè, wọ́n ní ire ni; bí ire ni, bí ibi ni, wọn ò mọ̀.
Omi là ńkọ́-ọ́ tẹ̀ ká tó tẹ iyanrìn.
Òní, adìẹẹ̀ mí ṣìwọ̀; ọ̀la, adìẹẹ̀ mí ṣìwọ̀; ọjọ́ kan la óò fẹ́ àìwọlé adìẹ kù.
Aláṣọ-kan kì í ná ànárẹ.
Òní, baba-á dákú; ọ̀la, baba-á dákú; ọjọ́ kan ni ikú yóò dá baba.
Òní, ẹṣin-ín dá baba; ọ̀la, ẹṣin-ín dá baba; bí baba ò bá yé ẹṣin-ín gùn, ọjọ́ kan lẹṣin óò dá baba pa.
Onígbàjámọ̀ ńfárí fún ọ, ò ńfọwọ́ kàn án wò; èwo ló máa kù fún ọ níbẹ̀.
Onílé ńrelé wọ́n ní oǹdè ńsá; oǹdè ò sá, ilé ẹ̀ ló lọ.
Ònímónìí, ẹtu-ú jìnfìń ọ̀lamọ́la, ẹtu-ú jìnfìn; ẹran miìíràn ò sí nígbó ni?
Onínúfùfù ní ńwá oúnjẹ fún onínúwẹ́rẹ́wẹ́rẹ́.
Onísùúrù ní ńṣe ọkọ ọmọ Aláhúsá.
Oníṣu ní ḿmọ ibi iṣú gbé ta sí.
Ooré di ẹrẹ̀ lAwẹ́; àwọn igúnnugún ṣoore wọ́n pá lórí.
Oore ọ̀fẹ́ gùn jùwàásù.
Aláṣọ-kan kì í ṣeré òjò.
Oore tí Agbe-é ṣe lỌ́fà, ó dagbe.
Oore tí igúnnugún ṣe tó fi pá lórí, tí àkàlá ṣe tó fi yọ gẹ̀gẹ̀, a kì í ṣe irú ẹ̀.
Oore-é pọ̀, a fìkà san án.
Òòrẹ̀ ní ńṣẹ́gi tí a ó fi wì í.
Orí ejò ò ṣé-é họ imú.
Orin ní ńṣíwájú ọ̀tẹ̀.
Orin tí a kọ lánàá, tí a ò sùn, tí a ò wo, a kì í tún jí kọ ọ́ láàárọ̀.
Òrìṣà kékeré ò ṣé-é há ní párá.
Òròmọ-adìẹ ò màwòdì; ìyá ẹ̀ ló màṣá.
Òṣé ní ńṣíwájú ẹkún; àbámọ̀ ní ńgbẹ̀hìn ọ̀ràn; gbogbo àgbà ìlú pé, wọn ò rí oògùn àbàmọ̀ ṣe.
Alátiṣe ní ḿmọ àtiṣe ara-a rẹ̀.
Oúnjẹ tí a ó jẹ pẹ́, a kì í bu òkèlè-e ẹ̀ tóbi.
Owó ò bá olè gbé.
Òwúyẹ́; a-ṣòro-ó-sọ bí ọ̀rọ̀.
Oyún inú: a kì í kà á kún ọmọ-ọ tilẹ̀.
Ọ̀bánijà ní ḿmọ ìjagun ẹni.
Ọ̀bàrà gba kùm̀mọ̀; ó dÍfá fún a-láwìí-ì-gbọ́.
Ọ̀bàyéjẹ́, tí ńru gángan wọ̀lú.
“Ọbẹ̀ lọmú àgbà” ló pa onígbaǹso Ògòdò.
Ọbẹ ṣìlò-ó ḿbáni ṣeré a ní kò mú; bí eré bí eré ó ńpani lọ́wọ́.
Ọbẹ̀ tóo sè tílé fi jóná wàá sọ ọ́.
A kì í fi pàtàkì bẹ́ èlùbọ́; ẹní bá níṣu ló ḿbẹ́ ẹ.
Àlejò kì í lọ kó mú onílé dání.
Ọ̀bẹlẹ̀wò bẹlẹ̀wò; bí ewúrẹ́ yó bàá dùbúlẹ̀ a bẹ ilẹ̀ ibẹ̀ wò.
Ọ̀bọ ni yo para ẹ̀.
Ọ̀dárayá tí ńfi ẹ̀gbẹ́ na igi.
Ọ̀daràn ẹyẹ tí ńmusàn.
Ọdẹ a-fi-fìlà-pa-erin, ọjọ́ kan ni òkìkí-i ẹ̀ ḿmọ.
Ọ̀gá-a má fi ẹsẹ̀ yí ẹrẹ̀, gbogbo ara ní ńfi yí i.
Ọ̀gán ìmàdò ò ṣé-é kò lójú.
Ọ̀gẹ̀dẹ̀ ḿbàjẹ́, a ní ó ńpọ́n.
Ọ̀gọ̀ ńgbé ọ̀gọ rù.
Ọ̀gbágbá wọlẹ̀, ó ku àtiyọ.
Àlejò kì í pìtàn ìlú fónílé.
Ọgbọ́n àgbọ́njù ní ńpa òdù ọ̀yà.
Ọgbọ́n àgbọ́njù ní ńsọ ẹni diwin; bí oògún bá pọ̀ lápọ̀jù a sọni di wèrè; bóbìnrín bá gbọ́n àgbọ́njù, péńpé laṣọ ọkọ-ọ ẹ̀ ḿmọ.
Ọgbọ́n ọdúnnìí, wèrè ẹ̀míì.
Ọgbọ́n pẹ̀lú-u sùúrù la fi ḿmú erin wọ̀lú.
Ọjọ́ tí a ó bàá nù, gágá lara ńyáni.
Ọjọ́ tí a to ọkà a ò to ti èkúté mọ́ ọ.
Ọjọ́ tí àgbẹ̀ ṣíṣe-é bá di kíyèsílẹ̀, ká ṣíwọ́ oko ríro.
Ọjọ́ tí elétutu-ú bá máa fò, ìjàm̀pere kì í rìn.
Ọ̀kánjúwà àgbẹ̀ tí ńgbin òwú sóko àkùrọ̀.
Ọ̀kánjúwà baba àrùn.
Àlémú ò yẹ àgbà; àgbà kì í ṣe ohun àlémú.
Ọ̀kánjúwà baba olè; àwòròǹṣoṣò-ó wo ohun olóhun má ṣèẹ́jú.
Ọ̀kánjúwà-á bu òkèlè, ojù ẹ̀-ẹ́ lami.
Ọ̀kánjúwà èèyàn-án dé àwùjọ, ó wòkè yàn-yàn-àn-yàn.
Ọ̀kánjúwà kì í mu ẹ̀jẹ̀ ẹlòmíràn; ẹ̀jẹ̀ ara ẹ̀ náà ní ḿmu.
Ọ̀kánjúwà ò ṣé-é fi wá nǹkan.
Ọ̀kánjúwà ológbò tó jókòó sẹ́nu ọ̀nà; ṣé eku eléku ló fẹ́ pa jẹ?
Ọ̀kánjúwà Oníṣàngó ní ńsọ ọmọ rẹ̀ ní Bámgbóṣé; ìwọ̀n oṣé tí a lè gbé là ńgbé.
Ọ̀kánjúwà pẹ̀lú olè, déédé ni wọ́n jẹ́.
Ọ̀kánjúwà-á pín ẹgbàafà nínú ẹgbàaje; ó ní kí wọ́n pín ẹgbàá kan tó kù, bóyá igbiwó tún lè kan òun.
Ọ̀kẹ́rẹ́ gorí ìrókò, ojú ọdẹ-ẹ́ dá.
A-lu-dùndún kì í dárin.
Ọkọ̀ ńjò, ọkọ̀ ńjò! Ìgbà tó bá rì, kò parí ná?
Ọ̀kọ̀ọ̀kan lọwọ̀ ńyọ.
Ọ̀kùn-ún mọ̀nà tẹ́lẹ̀ kójú ẹ̀ tó fọ́.
Ọkùnrin tó fẹ́ òjòwú méjì sílé ò rẹ́ni fi ṣọ́lé.
“Ọla ni mò ńlọ,” tí ńfi koto ṣe àmù.
“Ọlá ò jẹ́ kí nríran”; ọmọ Èwí Adó tí ńtanná rìn lọ́sàn-án.
Ọ̀làjà ní ńfi orí gbọgbẹ́.
Ọlọ́dẹ kì í torí atẹ́gùn yìnbọn.
Ọlọ́gbọ́n bẹẹrẹ-ẹ́ pète ìgárá.
Ọmọ adìẹ-ẹ́ fò, a ní “Ẹrán lọ àkẹ́ẹ̀!”
Àmọ̀tẹ́kùn-ún fara jọ ẹkùn, kò lè ṣe bí ẹkùn.
Ọmọ inú ayò ò ṣé-é bá bínú.
Ọmọ orogún ẹ-ẹ́ kú, o ní ẹní rí ẹ lọ́run ò purọ́; bí tìẹ́ bá kú ńkọ́?
Ọmọdé bú ìrókò, ó bojú wẹ̀hìn; òòjọ́ ní ńjà?
Ọmọdé jí ti ojú orun wá, ó ní “Àkàrà kéjìkéjì”; wọ́n ti ḿmú u kẹ́ẹ̀ kó tó jí, ì ká ká níkẹ̀?
Ọmọrí odó pani lọ́tọ̀, ká tó wí pé ká kùn ún lóògùn.
Ọ̀mùtí ò mu agbè já.
Ọ̀nà ẹ̀bùrú dá ọwọ́ olúwa-a ẹ̀ tẹlẹ̀.
Ọ̀nà ìgbàlẹ̀ a máa já sọ́run.
Ọ̀nà là ńṣì mọ̀nà; bí a ò bá ṣubú, a kì í mọ ẹrù-ú dì.
Ọ̀nà ni yó mùú olè; ahéré ni yó mùú olóko.
Amùrín ò sunwọ̀n, ó yí sáró.
Ọ̀nà ọ̀fun, ọ̀nà ọ̀run: méjèèjì bákannáà ni wọ́n rí.
Ọ̀pá àgbéléjìká, a-tẹ̀hìn-lójú.
Ọ̀pọ̀ oògùn ní ńru ọmọ gàle-gàle.
Ọ̀pọ̀lọ́ lejò ḿbùjẹ, tí à ńwí pé ilẹ̀-ẹ́ rorò?
Ọ̀ràn kì í yẹ̀ lórí alábaun.
Ọ̀ràn ńlá-ńlá ní ḿbá àpá; ọ̀ràn ṣẹ́kú-ṣẹ́kú ní ḿbá oṣè.
Ọ̀ràn ò dun gbọ̀ọ̀rọ̀; a dá a láàárọ̀, ó yọ lálẹ́.
Ọ̀ràn ọ̀gẹ̀dẹ̀ ò tó ohun tí à ńyọ àdá sí.
Ọ̀rọ̀ lọmọ etí ńjẹ.
Ọ̀rọ̀ ò pọ̀, àkàwé-e ẹ̀ ló pọ̀.
Ànán-mánàán ẹtú jìnfìn; oní-mónìí ẹtú jìnfìn; ẹran mìíràn ò sí nígbó lẹ́hìn ẹtu?
Ọ̀ràn ọkà-á ní ìba; ayé ní òṣùwọ̀n.
Ọ̀rọ̀ púpọ̀ ò kún agbọ̀n; irọ́ ní ḿmú wá.
Ọ̀rọ̀ tí a dì ní gbòdògì: bo déwée kókò yó fàya.
Ọ̀rọ̀ tí ò ní ohùn fífọ̀, dídákẹ́ ló yẹ ẹ́.
Ọ̀ṣọ́ oníbùjé ò pé isán; ọ̀ṣọ́ onínàbì ò ju ọdún lọ.
Ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀ là ńtẹ ẹrẹ̀; ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀ là ńtẹ eruku.
Ọwọ́-ọ baba lẹ wò, ẹ ò wo ẹsẹ̀-ẹ baba.
Ọ̀wọ́n yúnlé, ọ̀pọ̀-ọ́ yúnjà.
Pala-pálà kì í ṣe ẹran àjẹgbé; ẹ ṣáà máa mu àgúnmu.
Pápá tó ní òun ó jòó wọ odò, ọ̀rọ̀ ló fẹ́ẹ́ gbọ́.
Apá èkúté-ilé ò ká awùsá; kìkìi yíyíkiri ló mọ.
Paramọ́lẹ̀-ẹ́ kọ ọ̀ràn àfojúdi.
Pẹ̀lẹ́-pẹ̀lẹ́ lejò-ó fi ńgun àgbọn.
Pẹ̀tẹ̀pẹ́tẹ̀ ọ̀rọ̀, a-ta-síni-lára-má-wọ̀n-ọ́n.
Pípẹ́ ni yó pẹ̀ẹ́, agbọ̀n á bo adìẹ.
Pípẹ́ ni yó pẹ̀ẹ́, akólòlòá pe baba.
Pípẹ́ ni yó pẹ̀ẹ́, akọ̀pẹ yó wàá sílẹ̀.
Pípẹ́ ni yó pẹ̀ẹ́, amòòkùn yó jàáde nínú odò.
Pípẹ́ ni yó pẹ̀ẹ́, èké ò mú rá.
Pípẹ́ ni yó pẹ̀ẹ́, ẹní lọ sódò á bọ̀ wálé.
Pípẹ́ ni yó pẹ̀ẹ́, Ọ̀rúnmìlà yó jẹ àgbàdo dandan.
Àpárá ńlá, ìjà ní ńdà.
Rò ó kóo tó ṣe é, ó sàn ju kóo ṣé kóo tó rò ó.
Sà á bí olóògùn-ún ti wí.
Sùúrù-ú lérè.
Sùúrù loògùn ayé.
Sùúrù ò lópin.
Ṣàǹgbákó ró, a ní kò róo re, Ṣàǹgbàkù-ú gbè é lẹ́sẹ̀.
Ṣe-ká-rí-mi, alájá tó so ẹ̀gi mọ́rùn.
“Ṣé kí nfìdí hẹ?” làfòmọ́ fi ńdi onílé.
Ṣe-ǹ-ṣe dìwọ̀fà, bó ṣe é yó dẹrú-u wọn.
Ṣe-ǹ-ṣe ewúrẹ́ làgùntàn ńfiyè sí.
Àpárá ńlá ni iná ńdá; iná ò lè rí omi gbéṣe.
“Ta á sí i” kì í báni wá ọfà.
Ta ní rán Abẹ́lù wọ ọkọ̀, tó ní ọkọ̀ọ́ ri òun?
“Tàná là ńjà lé lórí”, ló pa Baálẹ̀ẹ Kòmọ̀kan.
Tantabùlù, aṣòróówọ̀ bí ẹ̀wù àṣejù.
Tìjà tìjà ní ńṣe ará Ọ̀pọ́ndá.
Tọ̀sán tọ̀sán ní ńpọ́n ìtalẹ̀ lójú; bílẹ̀-ẹ́ bá ṣú yó di olóńjẹ.
Wàrà ò sí lónìí, wàrà-á wà lọ́la.
Wẹ́rẹ́ wẹ́rẹ́ nikán ńjẹlé.
Wíwò-ó tó ìran.
“Wó ilé ẹ kí mbá ọ kọ”: ẹrù ikán kan ní ńpa fúnni.
A kì í fini joyè àwòdì ká má lè gbádìẹ.
Àpárá ńlá nikán ńdá; ikán ò lè mu òkúta.
Wọ̀bìà-á yó tán, ó pe ẹgbẹ́ ẹ̀ wá.
Wọ́n ní,; “Ìbàrìbá, ọmọ ẹ-ẹ́ jalè.” Ó ní “A gbọ́ tolè tó jà; èwo lokùn ọrùn-un ẹ̀'?”
Wọ́n purọ́ fún ọ, o ò gbà; o lè dé ìdí òótọ́?
Wọ́n torí ajá ńlóṣòó lọ fowó rọ̀bọ.
Yíyọ́ ẹkùn, tojo kọ́; ohun tí yó jẹ ní ńwá.
Yọkọlú-yọkọlú, kò ha tán bí? Ìyàwó gbọ́kọ ṣánlẹ̀, ọkọ-ọ́ yọké.
A hán ìkokò lọ́wọ́ ọ̀tún, a hán ìkokò lẹ́sẹ̀ òsì; ó ku ẹni tí yó kò ó lójú.
A kì í dá ẹ̀rù okó ńlá ba arúgbó.
A kì í dùbúlẹ̀ ṣubú.
A kì í fi ojoojúmọ́ rí olè jà kó dà bí-i tọwọ́ ẹni.
Àpọ́nlé ni “İyá-a Káà”; ìyá kan ò sí ní káà tí kò lórúkọ.
A kì í fi ojú olójú ṣòwò ká jèrè.
A kì í fi ojúbọ́rọ́ gba ọmọ lọ́wọ́ èkùrọ́.
A kì í gbọ́ “gbì” ìràwé.
A kì í mọ ibi tí à ńlọ kí ọrùn ó wọ ẹni.
A kì í sọ pé ọjà-á nígbà; bó bá nígbà, kíníṣe tí wọ́n tún ńná a?
A kì í ṣe ọ̀jẹ̀ ṣe ojú tì mí; konko lojú alágbe.
A kì í ṣe ọ̀tẹ̀ eranko gán-ń-gán; bí a bá he ìgbín àdá là ńnà á.
A kì í walẹ̀ fún adìẹ jẹ.
À ńpa ẹ̀kukù, ẹ̀kukù ńrúwé; à ńyan nínú aṣẹro, aṣẹro ńdàgbà; à ńkébòsí Ògún, ara Ògún ńle.
À ńpòyì ká apá, apá ò ká apá; à ńpòyì ká oṣè, apá ò ká oṣè; à ńpòyì ká kànga, kò ṣé bínú kó sí.
Àpọ́nlé ni “Fọ́maàn”; ẹnìkan ò lè ṣe èèyàn mẹ́rin.
“A ò mọ̀yí Ọlọ́run yó ṣe” kò jẹ́ ká bínú kú.
A pa ẹmọ́ lóko ilá, a jù ú sí ọ̀kẹ́ ìlasa; ilé ẹmọ́ lẹmọ́ lọ.
Abẹ́rẹ́ á lọ kí ọ̀nà okùn tó dí.
Abẹ̀wẹ̀ ńwá ọ̀tá fúnra ẹ̀.
Abiyamọ ọ̀tá àgàn; ẹní ńṣiṣẹ́ ọ̀tá ọ̀lẹ.
Aboyún bí, ìhá tù ú.
Àdán tó sùn sídìí ọsàn ò rí he, áḿbọ̀sì oódẹ tó ní òún jí dé.
Adékànḿbí ò du oyè; ó bèèrè ni.
Adùn ní ńgbẹ̀hìn ewúro.
Adùn-ún tán lára aṣọ ogóje; a nà án han ẹni méje; a bẹ̀ ẹ́ wò a rí iná méje; ó di ọjọ́ keje ó fàya.
Ara okó ní òún gbọ́ fínrín fínrín; ta ló sọ fun bí kò ṣe ará ile?
A-fàkàrà-jẹ̀kọ́ ò mọ iyì ọbẹ̀.
Afẹ́fẹ́ kì í fẹ́ kí omi inú àgbọn dànù.
Àfẹjútoto ò mọ ọkùnrin.
Àfẹ́ká là ńfẹ́ iná.
Àgùdà ò jẹ lábẹ̀-ẹ Gẹ̀ẹ́sì.
Àgbà tí kò tó ọmọdé-é rán níṣẹ́ ní ńsọ pé kó bu omi wá ká jo mú.
Àgbàbọ́ ò di tẹni.
Àgbàbọ̀-ọ ṣòkòtò, bí kò fúnni lẹ́sẹ̀ a ṣoni; rẹ́mú-rẹ́mú ni ohun ẹni ḿbani mu.
Àgbàká lèéfí ńgba igbó.
Àgbàká lẹsẹ̀ ńgba ọ̀na.
Ara-àìbalẹ̀, olórí àrùn.
Àgbaǹgbá ṣe bẹ́ẹ̀, ó làwo lórí san-san.
Àgbàrá kọ́ ni yó gbèé omi lọ.
Àgbàtán ni gẹ̀gẹ̀ńgba ọ̀fun.
Àgbẹ̀ gbóko róṣù.
Àgbinsínú legbin ńgbin; àkùnsínú lẹkùn ńkùn; hùn hùn hùn ẹlẹ́dẹ̀ inú ẹlẹ́dẹ̀ ní ńgbé.
Agbójúlógún fi ara-a rẹ̀ fóṣì ta.
Àgbólà ni tàgbọ̀nrín; ọjọ́ tí àgbọ̀nrín bá gbó ni ọjọ́ ikú-u rẹ̀ ńyẹ̀.
Àìdúró là ńpè níjó.
Àìtó ehín-ín ká ni à ńfọwọ́ bò ó.
Ajá ilé ò mọdẹ-ẹ́ ṣe.
À-rí-ì-gbọdọ̀-wí, baálé ilé ṣu sápẹ.
Àjà kì í jìn mọ́ ológbò lẹ́sẹ̀.
Ajá tó máa rún ọkà á láyà; ológbò to máa jẹ àkèré á ki ojú bọ omi.
Ajá wéré-wéré ní ńpa ikún.
Ajá wo ẹyẹ láwòmọ́jú.
Ajé sọ ọmọ nù bí òkò.
Àjẹgbé nigún ńjẹbọ.
Ajìnfìn, má ta ojú ilé; ọ̀pọ̀lọ́ jìnfìn má ta ojú àtijáde.
A-jókò-ó-kunkun ò jẹ́ kí a-jókòó-jẹ́jẹ́ ó jókòo.
Àjùmọ̀bí ò kan ti àrùn;kí alápá mú apá-a rẹ̀ kó le.
A-ká-ìgbá-tà-á náwó ikú.
Àrí-ì-gbọdọ̀-wí, baálé ilé yọkun lémú.
Àkànṣe lọfà ìmàdò; jagan oró ò ran èse.
Àkèekèé ní òún kúrò ní kòkòrò-o kí nìyí?
Àkèekèé rìn tapó-tapó.
Akíkanjú-kankan, ogun ní ńlọ;abùwàwà, ọjà ní ńná; àkànní òbúkọ, bó bá tòṣì a máa rí jẹ.
Àkótán ni gẹ̀gẹ̀ ńkó ọ̀fun.
Àkùkọ-ọ́ kọ, ọ̀lẹ-ẹ́ pòṣé.
Alágẹmọ-ọ́ ti bímọ-ọ rẹ̀ ná; àìmọ̀-ọ́jó kù sọ́wọ́-ọ rẹ̀.
Alágbàró ò yege; aláṣọ á gbà á bó dọ̀la.
Alákatam̀pò ojú ò lè ta ẹran pa.
Aláǹgbá tó já látorí ìrókò tí kò fẹsẹ̀ ṣẹ́, ó ní bẹ́nìkan ò yìn un òun ó yinra òun.
Àrífín ilé ò jẹ́ ká jẹ òròmọ adìẹ.
Alára ní ńgbára-á ga;bádíẹ́ bá máa wọ̀ọ̀dẹ̀ a bẹ̀rẹ̀.
A-lèjà-má-lè-jà-pẹ́, ẹlẹgbẹ́ ojo.
Àlejò orí ni kókó.
Apá lará; ìgbọ̀nwọ́ niyèkan.
Àpáàdì-í gbóko kò rà.
Àpagbé lOrò ńpagi.
Apárí ní ńfojú di abẹ.
Apẹ́ẹ́jẹ kì í jẹ ìbàjẹ́.
Àpọntán kò wí pé kí odò má sun.
Ara kì í wúwo kí alára má lè gbe.
Arọ̀lẹ̀kẹ̀ ò rọ bàtà; gbẹ́dó-gbẹ́dó ò rọ ojúgun.
Ara-à mí gba òtútù, ó gba ọ̀nini.
Àràbà ńlá fojú di àáké.
Ààrẹ àgòrò tó bá gbójú, tòun tolúwa rẹ̀ lẹgbẹ́ra.
Àríṣe làríkà.
Ariwo àjìjà ní ńdọ́run.
Àro-ó pẹ́ lóko, kò tún mọ ìlù-ú lù.
Asúrétete ní ńwojú ọjọ́.
Àṣá ò gbádìẹ níkọ̀kọ̀; gbangba làṣá ńgbádìẹ.
Àṣá ò lè balẹ̀ kó gbéwúrẹ́.
Àṣá wo ahun títí; àwòdí wo ahun títí; idì baba àṣá, kí ló lè fi ahun ṣe?
Àṣá kì í rà kádìẹ gbé kòkòrò dání.
Àṣá wo ìgbín kọ̀rọ̀; ìkaraun-un rẹ̀ ò jẹ́ kó gbé e.
Àṣá wọ̀bọ kò rọ́wọ́ gbé e.
Àṣírí ìkokò, ajá kọ́ ni yó tùú u.
Àtẹ́lẹwọ́ ẹni kì í tanni.
Àyè kì í há adìẹ kó má dèé ìdí àba-a rẹ̀.
Bí a bá ńpa èpo oṣè, ṣe ní ḿmáaá sanra sí i.
Bí a kò bá jìyà tó kún agbọ̀n; a ò lè jẹ oore tó kún ahá.
Bí a kò bá ṣe bí ẹlẹ́dẹ̀ lọ́nà Ìkòròdú, a ò lè ṣe bí Adégbọrọ̀ lọ́jà ọba.
Bí ebí bá ńpa ọ̀lẹ, à jẹ́ kó kú.
Bí ẹkẹ́-ẹ tálákà ò tó lówùúrọ̀, á tó lálẹ́.
A fi ọ́ jọba ò ńṣàwúre o fẹ́ jẹ Ọlọ́run ni?
A kì í gbé sàráà kọjá-a mọ́ṣáláṣí.
A-ṣe-bọ̀rọ̀kìnní-má-kìíyè-sábíyá, gbogbo abíyá dọ́ṣẹ.
Bí ẹnìkan ò kíni “Kú-ù-jokòó,” kíkí Ọlọ́run-ún ju ti igba èèyàn lọ.
Bí ẹrú yó bàá jẹ ìfun, ibi ẹ̀dọ̀ ní-í tí ḿbẹ̀rẹ̀.
Bí ẹ̀yá bá dẹkùn, ẹran ní ńpajẹ.
Bí ìbí bá tẹ̀, bí ìbí bá wọ́, oníkálukú a máa ṣe baba nílé ara-a rẹ̀.
Bí ilẹ̀-ẹ́ bá mọ́, ojú orun lọ̀lẹ ńwà.
Bí iná kò bá tán láṣọ, ẹ̀jẹ̀ kì í tán léèékánná.
Bí ìṣẹ́ bá ńṣẹ́ ọ̀dọ́ láṣẹ̀ẹ́jù, kó lọ sígbó erin; bó bá pa erin ìṣẹ́-ẹ rẹ̀ a tán; bí erín bá pá a, ìṣẹ́-ẹ rẹ̀ a tán.
Bí iwájú ò bá ṣeé lọ sí, ẹ̀hìn a ṣeé padà sí.
Bí màlúù-ú tó màlúù, ọ̀pá kan ni Fúlàní fi ńdà wọ́n.
“Bí mo lè kú ma kú” lọmọkùrín fi ńlágbárá “Ng ò lè wáá kú” lọmọkùnrín fi ńlẹ.
Àṣejù baba àṣetẹ́; ẹ̀tẹ́ ní ńgbẹ̀hìn àṣejù; àgbàlagbà tó wẹ̀wù àṣejù ẹ̀tẹ́ ni yó fi rí.
Bí ó pẹ́ títí, akólòlò á pe baba.
Bí ó pẹ́ títí, àlejò á di onílé.
Bí ó ti wuni là ńṣe ìmàle ẹni; bó wu Lèmámù a fẹlẹ́dẹ̀ jẹ sààrì.
Bí Ògún ẹní bá dánilójú, à fi gbárí.
Bí ojú kò pọ́nni bí osùn, a kì í he ohun pupa bí idẹ.
Bí ojú owó ẹni ò yóni, ènì ò lè yóni.
Bí ojúmọ́ mọ́ lékèélékèé a yalé ẹlẹ́fun, agbe a yalé aláró, àlùkò a yalé olósùn.
Bí ọwọ́ kò sin ilẹ̀, tí kò sin ẹnu, ayo ní ńjẹ́.
Bí Ṣàǹgó bá ńpa àràbà, tó ńpa ìrókò, bíi tigi ńlá kọ́.
Dàńdógó kì í ṣe ẹ̀wù ọmọdé.
À-sẹ́-kú làgbàlagbà ńsẹ́ ọ̀ràn.
Dídán là ńdán ọ̀ràn wò; bí olówó ẹní kú, à lọ ṣúpó.
Dídán lẹyẹlé ńdán kú.
Díẹ̀-díẹ̀ leku ńjawọ.
Díẹ̀-díẹ̀ lẹyẹ ńmu ọsàn.
Díẹ̀-díẹ̀ ní ńtánṣẹ́.
Dùndún fọ̀ràn gbogbo ṣàpamọ́ra.
Ebè kan ṣoṣo àkùrọ́ kúrò ní “Mo fẹ́rẹ̀ẹ́ ṣíwọ́.”
Ebi ni yó kọ̀ọ́ wèrè lọ́gbọ́n.
Ebí ńpa ejò, ahún ńyan.
Ebi ò jẹ́ ká pa ọwọ́ mọ́; ebí ṣenú papala.
Àṣẹ̀ṣẹ̀yọ màrìwò, ó ní òun ó kan ọ̀run; àwọn aṣáájúu rẹ̀-ẹ́ ṣe bẹ́ẹ̀ rí?
Èébú kì í so.
Èdì kì í mú ọjọ́ kó má là.
Eégún tí ńjẹ orí ẹṣin, orí àgbò ò lè kò ó láyà.
Èkó ilá gba ara ẹ̀ lọ́wọ́ ọ̀bẹ.
Èminrin ńjẹni, kò tó ìyà.
Èpè ìbínú ò pa odì.
Èpè ìlasa kì í ja àgbọ̀nrín.
Èpò ìbúlẹ̀ kì í pa irẹ́.
Erín jẹ̀ jẹ̀ jẹ̀ kò fọwọ́ kọ́ aṣá; ẹfọ̀nọ́n jẹ̀ jẹ̀ jẹ̀ kò ki ẹsẹ̀ wọ pòòlò; ẹyẹ kékèké ńfò lókè wọn ò forí gbági.
Èṣì ò rọ́ba dádé; Ògúnṣọṣẹ́ ò róòrùn wẹ̀wù ẹ̀jẹ̀; òdòdó ò róòrùn pọ́n; ilé ọmọ lọmọ́ ti pọ́n wá.
Àṣẹ̀ṣẹ̀yọ ọ̀gọmọ̀ ó ní òun ó kan ọ̀run; àwọn aṣáájú ẹ̀-ẹ́ ṣe bẹ́ẹ̀ rí?
Eṣinṣín ńpọntí; ekòló ńṣú ọ̀lẹ̀lẹ̀; kantí-kantí ní ká wá ǹkan dí agbè lẹ́nu kí ǹkankan má kòó sí i.
Eṣú jẹ oko tán eṣù lọ; eṣú lọ Wata, ilé-e rẹ̀.
Èèwọ̀ ni tọwọ̀; a kì í figi ọwọ̀ dáná.
Ewu iná kì í pa àwòdì.
Ewúrẹ́ ńṣọdún, àgùtán gbàlù sẹ́hìn, òbúkọ-ọ́ ní ká sin òun lọ sílé àna òun.
Ewúrẹ́ ò lè rí ewé ọdán òkè fi ṣe nǹkan.
Ewúro ò fi tojo korò.
Èèyàn ìbáà kúrú, ìbáà búrẹ́wà, gbèsè ò sí, ìtìjú ò sí.
Ẹbọ jíjẹ kì í pa igún.
Ẹgbẹ̀rún eèrà ò lè gbé ṣúgà; wọ́n ó kàn tò yí i ká lásán ni.
Aṣọ à-fọ̀-fún ò jẹ́ ká mọ olówó.
Ẹgbẹ̀rún ẹja ò lè dẹ́rù pa odò.
Ẹ̀hìn ológbò kì í balẹ̀.
Ẹjọ́ ẹlẹ́jọ́, lọ́yà ńrò ó, áḿbọ̀ǹtorí ẹjọ́ ara-a rẹ̀.
Ẹlẹ́mùn-ún ò mú eégún.
Ẹ̀lúlùú ní kàkà kí òun má dun ọbẹ̀, òun á rúnwọ rúnsẹ̀ sí i.
Ẹ̀lukú tí kò ní èlè lẹgbẹ́-ẹ rẹ̀ ńṣá pa.
Ẹní bá ńṣiṣẹ́ kì í ṣọ̀lẹ; bórí bá túnniṣe a kì í tẹ́ bọ̀rọ̀.
Ẹní bá ńjẹ òbúkọ tó gbójú, yó jẹ àgùtàn tó yọ̀wo.
Ẹní bá yẹ ọ̀nà Ìjẹ̀bú tì ni yó yẹ̀ ẹ́ tán.
Ẹní gbani láya ò ní kírú ẹni má rà.
Aṣọ tó kuni kù ní ńjẹ́ gọgọwú.
Ẹní máa jẹun kunkun a tìlẹ̀kùn kunkun.
Ẹní máa rí àtisùn akàn á pẹ́ létí isà.
Ẹní máa jẹ oyin inú àpáta kìí wo ẹnu àáké.
Ẹní máa rí àtisùn-un pẹ́pẹ́yẹ á jẹ gbèsè àdín.
Ẹní yára lÒgún ńgbè.
Ẹni èèyàn ò kí kó yọ̀; ẹni Ọlọ́run ò kí kó ṣọ́ra.
Ẹni ọ̀lẹ́ pa-á re ọ̀run òṣì; ẹni iṣẹ́ pa-á re ọ̀run ẹ̀yẹ.
Ẹni tí ó gbin ọrún èbù tó pè é nígba, tó bá jẹ ọgọ́rùn-ún òtítọ́ tán, á wá jẹ ọgọ́rùn-ún irọ́.
Ẹni tí ó gbálẹ̀ ni ilẹ̀ ḿmọ́ fún.
Ẹni tí ó bá ní ìtara ló ní àtètèbá.
A-ṣúra-mú ò tẹ́ bọ̀rọ̀.
Ẹni tí eégún ńlé kó máa rọ́jú; bó ti ńrẹ ará ayé, bẹ́ẹ̀ ní ńrẹ ará ọ̀run.
Ẹni tí ó forí sọlẹ̀-ẹ́ gbìyànjú ikú.
Ẹni tí à ḿbọ́ ò mọ̀ pé ìyàn-án mú.
Ẹni tí ó fò sókè-é bẹ́ ijó lórí.
Ẹni tí iṣẹ́ ńpa-á yá ju ẹni tí ìṣẹ́ ńpa.
Ẹni tí ó bá pẹ́ lẹ́hìn ni à ńyọ́ omi ọbẹ̀ dè.
Ẹni tí ó pa mẹ́fà lógun Ọ̀la: wọ́n ní “Háà, hà, háà!” Ó ní kí wọ́n gbé ọpọ́n ayò wá, ó tún pa mẹ́fà; ó ní bí ojú kò tó tẹ̀gi, ojú kò tó tilé?
Ẹni tí ńgbẹ́lẹ̀ ní ńsìnkú; ẹni tí ńsunkún ariwo ló ńpa.
Ẹni tí ó bá wo ojú ìyàwó ní ńmọ̀ pé ìyàwó ńsunkún.
Ẹni tí ọ̀ṣọ́ bá wù kó ṣòwò; ẹni ajé yalé-e rẹ̀ ló gbọ́n.
À-tẹ́-ẹ̀-ká ni iyì ọlọ́lá; sálúbàtà ni iyì ọlọ̀tọ̀; bá a bá gbéra lágbèéjù ọba ni wọ́n ńfini íṣe
Ẹni tí ó bá ńjẹ lábẹ́-ẹ Jẹ́gẹ́dẹ́ ní ńpè é nígi àràbà.
Ẹni tí ó bẹ Ìgè Àdùbí níṣẹ́, ara-a rẹ̀ ló bẹ̀; Ìgè Àdùbí ò níí jẹ́, bẹ́ẹ̀ni kò níí kọ̀.
Ẹni tí kíkí-i rẹ̀ ò yóni, àìkí-i rẹ̀ ò lè pani lébi.
Ẹnu iṣẹ́ ẹni ni a ti ḿmọ ẹni lọ́lẹ.
Ẹnu òfìfo kì í dún yànmù-yànmù.
Ẹnú dùn-ún ròfọ́; agada ọwọ́ dùn-ún ṣánko.
Ẹ̀rù kì í ba igbó, bẹ́ẹ̀ni kì í ba odò; ẹ̀rù kì í ba ọlọ lójú ata.
Ẹ̀rù kì í ba orí kó sá wọnú.
Ẹ̀rù ogun kì í ba jagun-jagun.
Ẹsẹ̀ kì í wúwo kí ẹlésẹ̀ má lè gbé e.
À-wín-ná-wó ò yẹni; à-gbà-bọ̀-ọ ṣòkòtò ò yẹ ọmọ èèyàn; bí kò fúnni lẹ́sẹ̀ a dòrògí; ohun ẹni ní ńyẹni.
Ẹ̀sọ̀ ẹ̀sọ̀ ni ìgbín fi ńgbà gun igi.
Ẹṣin kì í dani kí á má tún gùn ún.
Ẹṣin kì í já kó já èkejì-i rẹ̀.
Ẹ̀tẹ́ bá ọ̀lẹ.
Ẹyẹ ò sọ fún ẹyẹ pé òkò ḿbọ̀.
Fi gọ̀gọ̀ sílẹ̀ fún ọ̀dáwé; fi ọkọ sílẹ̀ fún onílara.
Fífẹ́ la fẹ́ ẹ̀fọ́ tí à ńpè-é ní ọ̀rẹ́ ẹ̀kọ ti ilé oge-é tó oge-é jẹ.
“Fọ́ ẹ̀kọ ká jọ mu ú,” kò tó ọkọlóbìnrin-ín ṣe ni.
Gbẹ́dó-gbẹ́dó kan ò lè fi ọ̀gẹ̀dẹ̀ ṣe nǹkan.
Ìbẹ̀rù ejò ò jẹ́ ká tẹ ọmọ ejò mọ́lẹ̀.
A kì í gbọ́ “Lù ú” lẹ́nu àgbà.
Àwòrò tí a ò bá lù kì í luni.
Ibi gbogbo ní ńrọ àdàbà lọ́rùn.
Ibi gbogbo nilẹ̀ ọ̀wọ̀.
Ibi tí a ní kí gbégbé má gbèé, ibẹ̀ ní ńgbé.
Ibi tí a ní kí tẹ̀tẹ̀ má tẹ̀, ibẹ̀ ní ńtẹ̀.
Ibo ni imú wà sẹnu? Ibo ni Làǹlátẹ̀-ẹ́ wà sí Èrúwà?
Idà kì í lọ kídà má bọ̀.
Ìdẹra ò kan àgbà.
Igi kì í dá lóko kó pa ará ilé.
Igúnnugún pa guuru mádìẹ; kò leè gbe.
Igba eṣinṣin kì í dènà de ọwọ̀.
A-wọ̀lú-má-tẹ̀ẹ́, ìwọ̀n ara-a rẹ̀ ló mọ̀.
Igba ẹranko kì í dènà de ẹkùn.
Ìgbà yí làárọ̀? Arúgbó ńkọgba.
Ìgbà yí làárọ̀? Arúgbó ńṣoge.
Ìgbé a gbé ìyàwó kò ṣéé gbé owó.
Igbe kí-ni-ngó-jẹ-sùn ní ḿpọ̀lẹ.
Ìgbín kì í tẹnu mọ́gi kó má gùn ún.
Ìgbín kọ mímì ejò.
Ìjà ò mọ ẹ̀gbọ́n, ó sọ àbúrò dakin.
Ìje òun oore ní ḿmú ọmọ ṣiṣẹ́.
Ìjèṣà ò nídì-i ìṣáná; ilé lọmọ Ọwá ti ńfọnná lọ sóko.
Àwúrèbeé ní òún lè yẹ̀nà; ta ní jẹ́ tọ ọ̀nà àwúrèbe?
Ìjẹkújẹ kì í pa ahanrandi.
Ikán ò lè rí ṣe lára ìgànná.
Ìkòkò tí yó jẹ ata, ìdí ẹ̀ á gbóná.
Ìkọ́ kì í kọ́ ejò lẹ́sẹ̀.
Ikọ̀ tí ò mọ iṣẹ́-ẹ́ jẹ́ ní ńjẹ́ ẹ lẹ́ẹ̀mejèe.
Ilá kì í ga ju akórè lọ kó má tẹ̀ ẹ́ ká.
Ilé tí a tóó kun, a kì í bo ìtùfù-u rẹ̀.
Ilé tí a tó lọ sùn lọ́sàn-án, a kì í tó òru lọ sùn ún.
Ìlérí adìẹ, asán ni lójú àwòdì.
Ìlẹ̀kẹ̀-ẹ́ gbé orí àtẹ wu ọ̀lẹ.
Àáyá yó níjọ́ kan, ó ní ká ká òun léhín ọ̀kánkán.
Ìlẹ̀kẹ̀ ọ̀pọ̀lọ́ ò yí olè lójú.
Ìlọrin ò lóòṣà; ẹnu lòòṣà Ìlọrin.
Ìmúmúnàá abìdí sembé-sembé; ìmúmúnàá ò dáná rí, tiná-tiná ní ḿbá kiri.
Iná kì í jó kí ògiri sá.
Iná kì í jó kó wọlé akàn.
Ìpa à ńpoṣè ara ló fi ńsan.
Ìpẹ̀ta lọṣẹ àpọ́n.
Ìpilẹ̀ ọrọ̀-ọ́ lẹ́gbin.
Ìpọ́njú àgbẹ̀ ò ju ọdún kan.
Ìpọ́njú lọmọdé fi ńkọ́Fá, ìgbẹ̀hìn-in rẹ̀ a dẹni.
Aáyán ati eèràá ṣígun, wọ́n ní àwọ́n ńlọ mú adìẹ àlọ la rí, a ò rábọ̀.
Ire tí ọwọ́-ọ̀ mi ò tó, ma fi gọ̀ǹgọ̀ fà á.
Ìrèké ti ládùn látọ̀run.
Ìríkúrìí kì í fọ́ ojú.
Irínwó ẹfọ̀n, ẹgbẹ̀rin ìwo, ogún-un Fúlàní, ójì-i bàtà; Ògídíolú ò wẹ̀hìn tó fi lé Adalo lùgbẹ́.
Ìròjú baba ọ̀lẹ.
Ìrókò o-nígun-mẹ́rìn-dín-lógún ò tó erin-ín gbémì, áḿbọ̀ǹtorí ìtóò a-lara-boro-boro.
Ìrònú ìkokò ní yó pa ajá.
Ìrọ́jú ni ohun gbogbo; ojoojúmọ́ ní ńrẹni.
Ìsàlẹ̀ ọrọ̀-ọ́ lẹ́gbin.
Isán ḿbọ́jú, ìtàlá ńwẹsẹ̀.
Aáyán fẹ gẹṣin; adìẹ ni ò gbà fún un.
Iṣẹ́ ajé le, ó tó ọpa.
Ìṣẹ́ kì í ṣe ohun àmúṣeré; ìyà kì í ṣe ohun àmúṣàwàdà.
Iṣẹ́ loògùn ìṣẹ́.
Ìṣẹ́ ńṣẹ́ ọ ò ńrojú; ta ni yó fùn-ún ọ ni oògùn-un rẹ̀?
Ìṣẹ́ ní òun ó kòówó; ìyà-á ní òun ó singbà; réderède-é ní òun ó ṣe onígbọ̀wọ́; ta ní jẹ́ rere nínú-u wọn?
Ìṣẹ́ ò gbẹ́kún, ebí jàre ọ̀lẹ.
Iṣẹ́ ọ̀gẹrọ̀ lọ̀lẹ́ mọ̀-ọ́ ṣe; kò jẹ́ wá iṣẹ́ agbára.
Ìṣẹ́ tó ṣẹ́ ọmọ lógún ọdún, ìyà tó jẹ ọmọ lọ́gbọ̀n oṣù, bí kò pa ọmọ, a sì lẹ́hìn ọmọ.
Iṣẹ́-ajé-ò-gbé-bòji, ọmọ ẹ̀ Òjíkùtù.
Iṣu àtẹnumọ́ kì í jóná; ọ̀kà àtẹnumọ́ kì í mẹrẹ; àwòdì kì í gbé adìẹ à-tẹnu-kunkun-mọ́.
Aáyán fẹ́ jó; adìẹ ni ò jẹ́.
Iṣu ẹni kì í fini pe ọmọdé kó má ta.
Iṣú wà lọ́wọ́ ẹ; ọ̀bẹ́ wà lọ́wọ́ ẹ.
Ìwà ọ̀lẹ ḿba ọ̀lẹ lẹ́rù; ọ̀lẹ́ pàdánù, ó ní aráyé ò fẹ́ràn òun.
Ìwòyí èṣí ewùrà-a baba-à mí ti ta; ìrègún rere ò sí níbẹ̀.
Ìyà tó ńjẹ ọ̀lẹ ò kéré; a-lápá-má-ṣiṣẹ́.
Ìyànjú là ńgbà; bí a ò gbìyànjú bí ọ̀lẹ là ńrí; ojoojúmọ́ ní ńrẹni.
Ìyáwọ́, ìyásẹ̀ lajá fi ńpa ehoro; wàrà-wàrà lẹkùn ńgùn.
Jagajìgì ò mọ ogun; ogun ńpa elégbèje àdó.
Kàkà kí ilẹ̀ kú, ṣíṣá ni yó ṣàá.
Kì í kan ẹni ká yẹrí.
Aáyán kì í yán ẹsẹ̀ erin; èèyàn kì í yán ẹsẹ̀ irò.
Kí a re odò ká sùn; kí ni ará ilé yó mu?
Kí á gbé ọkọ́ so sájà ká pète ìmẹ́lẹ́; ojúgun-ún yó tán ó fikùn sẹ́hìn.
Kí á ránni níṣẹ́ ò tó ká mọ̀ ọ́ jẹ́.
Kí á tó bí ọmọdé, ẹnìkan là ḿbá ṣeré.
Kí eégún tó dé lAlágbaà-á ti ńfọ̀lẹ̀lẹ̀ jẹ̀kọ.
Kì í rẹ òòrẹ̀ kó rẹ sinsin ìdí ẹ̀.
Kì í tán nígbá osùn ká má rìí fi pa ọmọ lára.
Kí ni eégún ńwò tí kò fi òwúrọ̀ jó?
Kí ní ḿbẹ nínú isà tí yó ba òkú lẹ́rù?
Kí ni ọmọ ẹyẹ ó ṣe fún ìyá ẹ̀ ju pé kó dàgbà kó fò lọ?
Ayọ̀ àyọ̀jù làkèré fi ńṣẹ́ nítan.
Kí òyìnbó tó dé la ti ńwọ aṣọ.
Kíkú ajá, ng kò ní omitooro ẹ̀-ẹ́ lá; àìkú ẹ̀ ng kò ní pè é rán níṣẹ́.
Kìnìún ò níí ṣàgbákò ẹkùn.
Kò ka ikú: àdàbà sùú-sùú tí ńjẹ̀ láàrin àṣá.
Kò sí alápatà tí ńpa igún.
Kò sí bí igbó ṣe lè ta kókó tó, erin óò kọjá.
Kò sí èrè nínú-u “Gba owó kà.”
Kò sí ewu lóko, àfi gìrì àparò.
Kò sí ẹni tí Ọlọ́run ò ṣe fún, àfi ẹni tó bá ní tòun ò tó.
Kò sí ibi tí kò gba ọ̀gọ̀; ọ̀lẹ layé ò gbà.
Àyọ̀-yó ni bàtá à-jó-fẹ-ehín.
Kò sí ibi tí ọwọ́-ọ̀jà erin ò tó.
Kò sí ikú tí kò rọ adìẹ lọ́rùn.
Kò sí ohun tí ńti òkè bọ̀ tí ilẹ̀ ò gbà.
Kò sí oúnjẹ tí ḿmú ara lókun bí èyí tí a jẹ sẹ́nu ẹni lọ.
Kó wó, kó wó, àràbà ò wó; ojú tìrókò.
Kọ̀ǹkọ̀ṣọ̀-ọ́ ní bí a ti ṣe òun tó yìí, òún ṣì ńku èlùbọ́.
Kùtù-kùtù kì í jíni lẹ́ẹ̀mejì; kùtù-kùtù ní ńjẹ́ òwúrọ̀; biri ní ńjẹ́ alẹ́.
Labẹ́-labẹ́ ò bá tìjà wá odò; kanna-kánná ò bá ti ẹ̀kọ wá oko.
Labẹ́-labẹ́ ò bẹ̀rù ìjà.
Lékèélékèé gbàràdá, ó gba tẹlòmíràn mọ.
A kì í gbọ́n ju ẹni tí a máa dÍfá fún.
Babaaláwo kì í bèrè ẹbọ àná.
Lójú-lójú là ńwo ẹni tí a óò kéwì fún.
Máà gbíyè lógún; ti ọwọ́ ẹni ní ńtóni.
“Má kọjá mi Olùgbàlà” kì í ṣe orin à-kúnlẹ̀-kọ.
Màrìwò ò wí fúnra wọn tẹ́lẹ̀ tí wọ́n fi ńyọ.
Màrìwò ò wojú ẹnìkan, àfi Ọlọ́run.
Mo di arúgbó ọdẹ tí ńtu olú, mo di àgbàlagbà ọdẹ tí ńwa ògòǹgò láàtàn; mo di ògbólógbòó akítì tí ńgba ìbọn lọ́wọ́ ọdẹ.
“Mo kúgbé” lehoro ńdún lóko; “Mo mówó rá” làparò ńdún lábà-a bàbà.
“Mo ṣe é tán” ló níyì; a kì í dúpẹ́ aláṣekù.
Múlele múlèle: ilá tí ò mú lele ò léè so; ikàn tí ò mú lele ò léè wẹ̀wù ẹ̀jẹ̀.
“Ng ó lọ, ng ó lọ!” lobìnrín fi ńdẹ́rù ba ọkùnriń “Bóo lè lọ o lọ” lọkùnrín fi ńdẹ́rù ba obìnrin.
Bẹbẹlúbẹ ò ì tíì débẹ̀; ibẹ̀ ló ḿbọ̀.
Ní inú ẹ̀gún, ní inú-u gọ̀gọ̀, ọmọ ayò a ṣara bòró.
Ní inú òfíì àti ọ̀láà, ọmọ páńdọ̀rọ̀ ńgbó.
Ní inú òwú la ti ḿbù ṣènì òwú.
Ní ọjọ́ eré nìyà ńdun ọ̀lẹ; kàkà kó wọlé kó jáde a fọwọ́ rọ igi, a pòṣé ṣàrà.
Ní teere, ní tèèrè, Ṣàngó ṣe bẹ́ẹ̀ ó jó wọjà.
Ò báà kúrú, ò báà párí, gbèsè ò sí, ẹ̀sín ò sí; onígbèsè ló lè fini ṣẹ̀sín.
Ó di ọjọ́ tí àkàrà ìyá kùtà ká tó mọ ọmọ tó lè jẹ̀kọ.
Ó gbọ́ tiyán sògìrì mọ́dìí; o gbọ́ toko sọ àdá nù.
O kò gun ẹṣin lọ́sàn-án, o ò gun èèyàn lóru, o ò du nǹkan kàrà-kàrà; báwo lo ṣe lè ní káyé má fọ̀ọ́?
O kò ṣá igi lọ́gbẹ́, o ò sọ ògùrọ̀ lọ́fà, o dédìí ọ̀pẹ o gbẹ́nu sókè ò ńretí; ọ̀fẹ́ ní ńro?
Bí a bá dàgbà à yé ogun-ún jà.
“Ó kù díẹ̀ kí nwí”: ojo ní ńsọni da.
Ó ní ibi tí ó ńdé, itọ́-dídámì nínú ààwẹ̀.
O ní kí o gbó ogbó Olúàṣo; o lè jìyà bí Olúàṣo?
Ó pa obì, ó yọ abidún-un rẹ̀.
Obìnrin tí yó fẹ̀ẹ́ alágbára, ọkàn kan ní ḿmú.
Obìnrin tẹ́ẹ́rẹ́ yẹ ọkọ ẹ̀ níjọ́ ijó, obìnrin gìdìgbà-á yẹ ọkọ ẹ̀ níjọ́ èbù; bó bá ru ọgọ́rùnún èbù tán a kó kébé-kébé níwájú ọkọ.
Òbúrẹ́wà ẹni, tòrìṣà ni; àìraṣọlò, tolúwarẹ̀ ni.
Odídẹrẹ́ kì í kú sóko ìwájẹ.
Odò kì í kún bo ẹja lójú.
Odò tí a bá mọ orísun ẹ̀ kì í gbéni lọ.
Bí a bá fi inú wénú; iwọ là ńjẹ.
Odó tó bá tojú ẹni kún kì í gbéni lọ.
Oògùn kì í gbé inú àdó jẹ́.
Ogun kì í jà kó wọlé Asẹ́yín.
Ogun kì í rí ẹ̀hìn ogun.
Ogún ọdún tí ebí ti ńpa ọ̀gà, ìrìn-in fàájì ò padà lẹ́sẹ̀-ẹ rẹ̀.
Ògbógbó àwọ̀n ní ḿbi ajáko.
Ohun kan ladìẹ ńjẹ kágbàdo tó dé.
Ohun tí a bá gbìn la ó kàá.
Ohun tí a bá gbìn sẹ́hìn la ó padà bá.
Ohun tí a fún ẹ̀ṣọ́ ṣọ́ ni ẹ̀ṣọ́ ńṣọ́.
Bí a bá ḿbá ọmọdé jẹun lóko, gànmùganmu imú ẹni ní ńwò.
Ohun tó ṣe ìjímèrè tó fi gungi ẹ̀gẹ̀: bí kò bá rí ohun tó jù bẹ́ẹ̀ lọ kò ní sọ̀kalẹ̀.
Ohun tó ṣe ìwọ̀fà tí kò fi wá sóko olówó, bójú bá kan ojú yó sọ fún olówó-o rẹ̀.
Ohun títán lọdún eégún.
Òjìji ò bẹ̀rù ọ̀fìn.
Òjìji; ṣe lẹ́gẹ́-lẹ́gẹ́ má wòó.
Òjò ìbá rọ̀, kí ladẹ́tẹ̀ ìbá gbìn? Ọwọ́ adẹ́tẹ̀ ò ká ẹyọ àgbàdo mẹ́wàá.
Òjò pamí, òjò pa ère-è mi; òjò ò pa ẹwà ara-à mi dànù.
Òjò-ó pọnmi fún ọ̀lẹ, kò ṣẹ́gi fún ọ̀lẹ.
Òjò-ó pa alágùnúndì, àgúndìí domi; ìyàwó ńretí àgúndì, ọkọ́ sùn sóko.
Òjó jìyà gbé; alágbára-á bú u, ó gun àjà; a tọ̀ ọ́.
Bí a bá ńgúnyán, kòmẹsẹ̀ á yọ.
Òjò-ó pa odídẹ àlùkò ńyọ̀, àlùkò-ó rò pé ìkó bàjẹ́; òjó mú ìkó wọṣọ.
Òjòjò ọ̀lẹ ò tán bọ̀rọ̀; ọ̀lẹ́ bà á tì ó dáná orí.
Ojú abanijẹ́ pọ́n, kò lè tan fìtílà.
“Ojú àna-à mi ò sunwọ̀n”; kò ju kó gba ọmọ ẹ̀ lọ.
Ojú kì í pọ́n iṣin ká má bàá wóró nínú ẹ̀.
Ojú kì í pọ́n iṣin kó má là.
Ojú là ńrọ́; ògó ṣòro-ó ṣe.
Ojú lakàn-án fi ńṣọ́ orí.
Ojú mẹ́wàá kò jọ ojú ẹni.
“Ojú ò fẹ́rakù” tí ńta ajá ẹ lókòó; ó fowó ṣíyán jẹ.
Bí a bá ti lè ṣe là ńwí; a kì í yan àna ẹni lódì.
Ojú olójú kì í gba ọ̀ràn fúnni wò.
Ojú olójú ò jọ ojú ẹni; a-ṣọ́ràn-deni ò wọ́pọ̀.
Ojú pọ́n koko má fọ̀ọ́; ọ̀gẹ̀dẹ̀ pọ́n koko má rọ̀; ọ̀rán fini dùgbẹ̀-dùgbẹ̀ yunni nù; ọ̀ràn tí ńfinni ò leè pani.
Ojú rẹ́gbin kò fọ́: a-jọ̀pọ̀-ìyà-má-rù.
Ojú ti kókó, ojú ti eéwo; ojú ti aáràgbá ìdí pẹ̀lú.
Ojú tí ńpọ́n awo àpọ́nkú kọ́; ìyà tí ńjẹ awo àjẹlà; ìṣẹ́ tí ńṣẹ́ awo à-ṣẹ́-ṣẹ́-obì-jẹ ni.
Ojú tó ti rí gbẹ̀lẹ̀dẹ́ ti rópin ìran.
Ojú tó ti rókun ò ní rọ́sà kó bẹ̀rù.
Ojúmọ́ kì í mọ́ kí ọwọ́ má yùn-ún ẹnu.
Ojúoró ní ńlékè omi; òṣíbàtà ní ńlékè odò.
Bí a bá ti mọ là ńdé; a-láì-lẹ́ṣin kì í dé wọ̀nwọ̀n.
Òkè lẹyẹ ńfọhùn.
Òkè méjì kì í bínú ẹni; bí a bá gun ọ̀kan, à sì máa rọ ọ̀kan.
Òkété fìjà sẹ́hìn; ó dọ́jà tán ó káwọ́ lérí.
Òkìkí ajá kì í pa oṣù.
Òkìkí ò poṣù; ariwo ò pagún; ibi ẹ rí ẹ kíbòsí-ì mi lọ.
Oko etílé ladìẹ́ lè ro.
Òkò kan igi; òkò padà sẹ́hìn kí o rebi o ti wá.
Òkú ò moye à ńràgọ̀.
Òkú ọdún mẹ́ta-á kúrò ní àlejò-o sàréè.
Òkú ọ̀lẹ ò ní pósí.
Bí a bá ti mọ là ńkú; olongo kì í kú tìyàntìyàn.
Olójú kì í fojú ẹ̀ sílẹ̀ kí tàlùbọ́ kó wọ̀ ọ́.
Olówó kì í fi owó ẹ̀ fún abòṣì na.
Olówó mọ òwò.
Olúmọ Ẹ̀gbá ò ṣéé gbé.
Omi adágún ò lè gbé màlúù lọ.
Omi ló dànù, agbè ò fọ́.
Omi ḿbẹ látọ́.
Omi ṣẹ́lẹ̀rú ò mu akèrègbè.
Omí wọ́ yanrìn gbẹrẹrẹ, bẹ́ẹ̀ni omi ò lọ́wọ́, omi ò lẹ́sẹ̀.
“Oní ló ḿmọ,” ìjà ọ̀lẹ.
Bí a bá tọ̀ sílé, onípò a mọ ipò.
Òní, “Mò ńlọ”; ọ̀la, “Mò ńlọ,” kò jẹ́ kí àlejò gbin awùsá.
Òní ọ̀wẹ̀, ọ̀la àro; iṣẹ́ oníṣẹ́ ò jẹ́ ká ráàyè ṣe tẹni.
Oníbàjẹ́ ò lódó; ẹnu gbogbo lodó-o wọn.
Oníbànà ní ńtọ́jú òrom̀bó; onídẹ ní ńtọ́jú awẹdẹ.
Onígbèsè èèyàn-án ti kú; a ò tíì sìnkú ẹ̀ ni.
OníṢàngó ò mẹni tí òún ńwà lóògì dànù.
Oníṣe kì í fiṣe ẹ̀ sílẹ̀ re ibi; ó ńre àjò ó mú iṣe ẹ̀ lọ́wọ́ gírígírí.
Oníṣòwó wà lóòrùn; náwónáwó wà níbòji.
Oníṣú fiṣu ẹ se ẹ̀bẹ; ojú ti atèèpojẹ.
Orí adẹ́tù ńpète àrán; orí adáràn-án ńpète àtijọba.
A kì í gbọ́n tó “Èmi-lóni-í.”
Bí a bá wí pé ó dọwọ́-ọ babaláwo, babaláwo a ló dọwọ́ Ifá; bí a bá ní ó dọwọ́ àgbà ìṣègùn, àgbà ìṣègùn a ló dọwọ́ Ọ̀sanyìn; bí a bá ní ó dọwọ́ ààfáà tó gbójú, a ní ó dọwọ́ Ọlọ́run ọ̀gá ògo.
Orí iṣẹ́ laago ńkú lé.
Orí kì í tóbi kólórí má lè gbé e.
Orí ńlá kì í pá tán.
Orí olórí kì í báni gbẹ́rù.
Òrìṣà tí ńgbọ̀lẹ ò sí; apá ẹni ní ńgbeni.
Oríta mẹ́ta ò kọnnú ẹbọ.
Òru ni ìnàhìn àgbẹ̀.
Oòrùn ò kan àtàrí, ọwọ́ ò dá.
Oòrùn ò pa ọ́, òjò ò pa ọ́, o ní ò ńṣiṣẹ́ ajé.
Òṣìṣẹ́ lọ̀tá ọ̀lẹ.
Bí a kò bá dáṣọ lé aṣọ, a kì í pe ọ̀kan lákìísà.
Òṣìṣẹ́ wà lóòrùn; ẹní máa jẹ́ wà níbòji.
Oṣù mẹ́ta lebi ńpàgbẹ̀.
Òwò àdà kì í pa àdá; òwò ọkọ́ kì í yọ ọkọ́ lẹ́nu.
Owó ò mọ ẹ̀gbọ́n, ó sọ àbúrò dàgbà.
Owó ò níran; àfi ẹni tí kò bá ṣiṣẹ́.
Òwò tí a bá máa ṣe àṣelà, a kì í rí àpá ẹ̀ lára ẹni.
Òwò tí a fowó rà, owó la fi ńpa.
Òwò tí a ó ṣe là ńtọ́jú; Òjí fabẹ họra.
Owó olówó leégún ńná.
Òyìnbó baba ọ̀nájà; ajé baba téní-téní.
Bí a kò bá lè dá Tápà, Tápà kì í dáni.
Òyìnbó ta ọjà ta orúkẹ; Ègún tajà ta èdìdì.
Ọba tó fi iyùn bọlẹ̀, ọba tó wú u, àwọn méjèèjì la ó máa sọ orúkọ-ọ wọn.
Ọba tó sọ ẹgàn di erùfù; ọba tó sọ erùfù dẹgàn, àwọn méjèèjì la ó máa sọ orúkọ-ọ wọn.
Ọbẹ̀ tó dùn, owó ló pa á.
Ọbẹ̀-ẹ́ tutù tán, a dawọ́ bù ú lá.
Ọ̀dájú ló bí owó; ìtìjú ló bí gbèsè.
Ọdọọdún làgbẹ̀ ńníyì.
Ọdúnnìí ọdẹ́ pa erin; ẹ̀ẹ̀míràn ọdẹ́ pa ẹfọ̀n; ọdún mẹ́fà ọdẹ́ pa òló; ọlá ńrewájú, tàbí ọlá ńrẹ̀hìn?
Ọ̀gẹ̀dẹ̀ dúdú ò ṣéé bùṣán; ọmọ burúkú ò ṣéé lù pa.
Ọgbọ́n òyìnbó ti ojú òkun là wá; aṣọ kí ni o borí akẹsẹ?
Bí a kò bá lọ sóko irọ́, a kì í pa á mọ́ni.
Ọjà tí a fowó rà, owó la fi ńpa.
Ọ̀-jẹ-wọ̀mù-wọ̀mù-kú-wọ̀mù-wọ̀mù lorúkọ tí àpà ńjẹ́.
Ọjọ́ a bá kọ́ ọ̀lẹ là ńkọ́ inú rírọ́.
Ọjọ́ a bá rí ìbí nìbí ńwọlẹ̀.
Ọjọ́ eré lọ̀ràn ńdun ọ̀lẹ.
Ọjọ́ tí a dóko là ńjìjà ilẹ̀.
Ọjọ́ tí a ńkọ́ṣẹ́ là ńkọ́ ìyára.
Ọ̀kàràkàrà ńké, ẹnu ẹ̀ ḿbẹ́jẹ̀; ó ní bí ẹnu òún ya dé ìpàkọ́, òun ó sàáà máa wí tòun.
Ọ̀lẹ́ bà á tì, ó kó sílé Ifá.
Ọ̀lẹ́ bà á tì, ó kó sílé-e kéú.
Bí a kò bá ṣèké, a kì í fi ẹ̀tẹ́ kú.
Ọ̀lẹ, baba àrùn.
Ọ̀lẹ èèyàn ò rí ayé wá.
Ọ̀lẹ́ fẹ́ àrùn kù, ó bú pùrù sẹ́kún.
Ọ̀lẹ́ fi ọ̀ràn gbogbo ṣe “hòo.”
Ọ̀lẹ́ jogún ìbànújẹ́, ó ní òún jogún ìran òun.
Ọ̀lẹ́ jogún ìbáwí.
Ọ̀lẹ́ kákò, ó di òjòjò.
Ọ̀lẹ́ kún àárẹ̀ lọ́wọ́.
Ọ̀lẹ́ mọ èèwọ̀ ìjà: ó ní bàbá òún ní kóun má jà lọ́nà oko.
Ọ̀lẹ́ ní ọjọ́ tí ikú bá pa òun, inú òhun á dùn. Ikú ní òun ó jẹ̀ẹ́ kí ojú ẹ̀ rí màbo.
Bí a kò bá tíì jókòó, a kì í nasẹ̀.
Ọ̀lẹ́ ní ọjọ́ tí òún bá kú òun ó yọ̀; ohun tí ojú ọ̀lẹ́ máa rí kó tó kú ńkọ́?
Ọ̀lẹ ò yẹẹ́ ní lọ́mọ.
Ọ̀lẹ́ wáṣẹ́ rírọ̀ ṣe.
Ọlọgbọ́n kì í kú sóko ọ̀lẹ; bí ọlọgbọ́n bá kú sóko ọ̀lẹ, ọ̀ràn náà-á nídìí.
Ọlọ́mú dá ọmú ìyá ẹ̀ gbé.
Ọlọ́run yó pèsè; kì í ṣe bí èsè oríta.
Ọmọ tí yó jẹ̀ẹ́ àṣàmú, kékeré ní ńtií nṣẹnu ṣámú-ṣámú.
Ọmọ tó káwọ́ sókè ló fẹ́ ká gbé òun.
Ọmọ tó ṣípá fúnni là ńgbé jó.
Ọmọdé ò mọ ibi tí à ńpọn òun rè.
Bí a kò bá tíì lè kọ́lé, àgọ́ là ńpa.
Ọ̀mu ní ńgbe ọ̀mu mì.
Ọ̀nà kì í dí mọ́ aládàá.
Ọ̀ràn búburú kì í bá ikún nílé.
Ọ̀ràn fini dùgbẹ̀-dùgbẹ̀ yinni nù; ọ̀ràn fini dùgbẹ̀-dùgbẹ̀ bí ẹnipé kò ní í tán; ọ̀ràn ḿbọ̀ wá tán; ojú á tẹlẹ́gàn, a sì ti ẹni tí ńyọnusọ.
Ọrùn kì í wọ òṣùká; ẹlẹ́rù lọrùn ńwọ̀.
Ọwọ́ atẹ́gùn ò ká gẹdú.
Ọwọ́ ẹni la fi ńtú ìwà ara ẹni ṣe.
Ọwọ́ ẹni ni yó yòóni.
Ọwọ́ ní ńtún ara ṣe.
Ọwọ́ tó dilẹ̀ là ńfi lérán.
Bí a kò bá tó baba ọmọọ́ ṣe, a kì í pe alákàrà.
Ọyẹ́ ni yó kìlọ̀ fún onítòbí.
Pa á ní ńjẹ́ ọgbẹ́, tiiri níńjẹ ọfà; bí a bá ta á ṣe là ńwá a; bí a ò bá wá a a dẹran ìdin.
Pà-pà lójú lẹ́ẹ̀kínní, pà-pà lójú lẹ́ẹ̀kejì; bójú náà ò bá fọ́, bàì-bàì ní ńdà.
Páńdọ̀rọ̀-ọ́ já, ará rọ ìyá ẹ̀.
Ṣàngó ò lè pa igi ńlá.
Ṣe kóo ní; àbá ò di tẹni; èèyàn ò ṣoògùn ọrọ̀.
Ṣiṣe-é rorò, jíjẹ ọ̀fẹ́.
Ṣòkòtò gbọọrọ ò dọlà; abíni lÓÉkòó ò dowó.
Ṣòkòtò tí ńṣiṣẹ́ àrán, oko ní ńgbé.
Tàkúté tí yó pa Aláginjù á pẹ́ lóko kí wọ́n tó gbé e wálé.
Bí a kò bá tó ìyà-á kọ̀ tí à ńkọ̀ ọ́, àjẹkún ìyà là ńjẹ.
Tàpò-tàpò là ńyọ jìgá; tewé-tewé là ńyán ẹ̀kọ.
Tẹ̀tẹ̀ ẹ̀gún ti lómi tẹ́lẹ̀ kójò tó rọ̀ sí i.
Títa ríro là ńkọlà, bó bá jinná a di tẹni.
Tojú tìyẹ́ làparò-ó fi ńríran.
Tọ̀sán tòru, imú ò gbélẹ̀; bó ba dákẹ́, a jẹ́ pé ó pin.
Wàhálà ló bí ìrọra; òṣì ló bí wàhálà.
Wèrè èèyàn ní ńru ẹrù wòran; ẹní ru ẹrù wòran ni wèrè èèyàn ńwò.
Wèrèpè ò níbìkan àgbámú; gbogbo ara ní ńfi-í jóni.
Wíwẹ̀ là ńwẹ̀ ká tó jàre ọyẹ́.
Wọ́n ní, “Àparò aṣọ ẹẹ́ ṣe pọ́n báyìí?” Ó ní ìgbà wo laṣọ òun ò níí pọ́n? Kóun tó kọ igba láàárọ̀, kóun tó họ ilẹ̀ kùrẹ̀-kùrẹ̀ lábùsùndájí. Ìgbà wo lòun ó ràáàyè fọṣọ?
Bí a ó ti tó kì í jẹ́ ká hùwà búburú; bí a ó ti mọ kì í jẹ́ ká hùwà rere.
Compare Wọ́n ní “Àwòko, o bú ọba.”
A kì í pè é lẹ́rù ká pè é lọ́ṣọ̀ọ́.
A kì í rí ẹṣin ní ìso.
A kì í rí i ká tún sọ pé a ò ri mọ́.
A kì í ró aṣọ ajé sídìí ká dájọ́ òdodo lẹ́bi.
A kì í so ẹran mẹ́ran kó kàn án pa.
A kì í sọ̀rọ̀ ìkọ̀kọ̀ kó má diyàn ní gba-n-gba.
A kì í ṣe ẹlẹ́jọ́ ní “Ngbọ́?”
Àbàtá pani; àbàtá pani; ká ṣá sọ pé odò-ó gbéni lọ.
Àbẹ̀tẹ́lẹ̀ ní ńfọ́jú onídàájọ́.
A kì í gbọ́n tó ẹni tí ńtannijẹ.
Bí àgbà kò bá ṣe ohun ẹ̀rù, ọmọdé kì í sá.
Adánu tí ńjẹ ilá: ó ní “Ẹ ò rí ilẹ̀ báyìí?”
Àdàpè olè ní ńjẹ́ àfọwọ́rá.
Àdàpè olè ní ńjẹ́ “ọmọ-ọ̀ mi ńfẹ́wọ́.”
Àdàpè ọ̀rọ̀ ò jẹ́ ká mọ ìtumọ̀ orúkọ.
Adẹ́tẹ̀ẹ́ sọ̀rọ̀ méjì, o fìkan purọ́; ó ní nígbàtí òún lu ọmọ òun lábàrá, òún ja léèékánná pàtì.
A-dọ́gbọ́n-pàgùntàn-jẹ Ìlárá, ó ní ojú ẹ̀ ḿba òun lẹ́rù.
Afasẹ́gbèjò ńtan ara-a rẹ̀ jẹ.
Afatarẹ́nilójú, alè-e baále.
Afẹ́nilóbìnrin ò ro ire síni.
Afìkọ̀kọ̀jalè, bí ọba ayé ò rí ọ, tọ̀rún rí ọ.
Bí àjànàkú ò bá rí ohun gbémì, kì í ṣe inú gbẹndu sọ́dẹ.
Afọ́jú àjànàkú, kò mọ igi, kò mọ èèyàn.
Àfọwọ́rá ní ńjẹ́ olè.
Agada ò morí alágbẹ̀dẹ.
Àgbàdo kì í ṣe èèyàn; ta ní ńrí ọmọ lẹ́hìn eèsún.
Àgbàká lodi ńgba ìlú.
Àgbàká nigbà ńgba ọ̀pẹ.
Àgbẹ̀ gbóko róṣù.
A-gbẹ́jọ́-ẹnìkan-dájọ́, òṣìkà èèyàn.
Àgbọ́ìgbọ́tán Ègùn, ìjà ní ńdá sílẹ̀.
Àì-fẹ́-àlejòó-ṣe là ńwí pé “Ọ̀rẹ́ ọ̀rẹ́-ẹ̀ mí dé”; ká ṣáà ti wí pé, “Ọ̀rẹ́-ẹ̀ mí dé.”
Bí ajá rójú ẹkùn, a pa rọ́rọ́.
Àìfẹ̀sọ̀ké ìbòsí ni kò ṣéé gbè.
Ajá ní òun ìba má dèé oko rí òun ìbá sọ pé ọ̀run ni wọ́n ti ńkálá wá.
Ajá tí ò létí ò ṣéé dẹ̀gbẹ́.
Ajá ti erée rẹ̀ẹ́ bá dánilójú là ńdẹ sí ehoro.
Àjàlá, ta ní nà ọ́? Ìwọ náà kọ́ un?
Àjànàkú kúro ni “A rí ǹkan fìrí”; bí a bá rérin ká wí.
A-jí-má-jẹ-ǹkan, a-fàkàṣù-mẹ́fà-ṣoògùn-aràn.
Àjò àìwuniíyún là ńdÍfá sí.
A-kápò-má-ṣọdẹ, ọ̀tá ẹranko, ọ̀tá èèyàn.
Àkàsọ̀ faratilẹ̀ faratilé; bí ẹni tí a fẹ̀hìntì óò bá yẹni a wí fúnni.
Bí ayá bá mojú ọkọ, alárìnnà a yẹsẹ̀.
Akíni ńjẹ́ akíni; afinihàn ńjẹ́ afinihàn; èwo ni “Ọ kú, ará Ìjàyè!” lójúde Ògúnmọ́lá?
Akọ asín kì í gbọ́ ohùn ọmọ-ọ rẹ̀ kó dúró; abiyamọ kì í gbọ́ ẹkún ọmọ-ọ rẹ̀ kó má tara ṣàṣà.
Alákatam̀pò ò mọ irú ẹran.
Alápatà ò mọ irú ẹran.
Amọ̀rànbini Ọ̀yọ́, bí o bá gbé kete lérí, wọn a ní oko lò ńlọ tàbí odò.
Apajájẹ-ẹ́ ní ẹ̀rù adìẹ ḿba òun.
Apani kì í jẹ́ ká mú idà kọjá nípàkọ́ òun.
Àpèjúwe lalágbẹ̀dẹ ńrọ̀.
Ará Ìbàdàn kì í ságun; à ó rìn sẹ́hìn ni wọ́n ńwí.
Arítẹnimọ̀ọ́wí, ó fi àpáàdì ràbàtà bo tirẹ̀ mọ́lẹ̀.
Bí ayé bá ńyẹni, ìwà ìbàjẹ́ là ńhù.
Àrókanlẹ̀ laṣọ ayaba; àwàkanlẹ̀ ni ti yàrà.
Arúgbó oǹdágbèsè, ó ní mélòó ni òun ó dùúró san níbẹ̀?
Asárélówó ḿbẹ lọ́nà ogun; Apọ̀ṣẹ̀ṣẹ̀ ḿbẹ lọ́nà èrò; Bó-pẹ́-títí-ng-ó-là ḿbẹ lábà, ó ńjẹ ẹ̀sun iṣu.
Àsọ̀rọ̀àìlàdí ló pa Elempe ìṣáájú tó ní igbá wúwo ju àwo.
Àṣá ò gbádìẹ níkọ̀kọ̀; gbangba làṣá ńgbádìẹ.
Aṣeburúkú tẹsẹ̀ mọ́nà.
A-ṣọ̀tún-ṣòsì-má-ba-ibìkan-jẹ́; irọ́ la ó bàá níbẹ̀.
Àwárí lobìnrin ńwá nǹkan ọbẹ̀.
Àwíyé ní ḿmú ọ̀ràn yéni; ọ̀ọ́dúnrún okùn la fi ńsin ẹgbẹ̀ta; bí a ò bá là á, kì í yeni.
Àwíyé nIfẹ̀ ńfọ̀; gbangba lorò ńpẹran.
Bí baálẹ̀-ẹ́ bá ńtàkìtì, òrógi là ḿbá ẹmẹsẹ̀.
Àyè kì í há adìẹ kó má dèé ìdí àba-a rẹ̀.
Bí a bá ká okó mọ́ obìnrin nídìí á ní kùkú ni
Bí a bá ńyọ́lẹ̀ dà, ohun abẹ́nú a máa yọ́ni ṣe.
Bí abẹ́rẹ́ bí abẹ́rẹ́ lèèyàn ńṣèké; ọjọ́ tó bá tóbi tó ọkọ́ tí a fi ńroko ní ńpani.
Bí ẹnú bá jẹ, ojú á tì.
Bí ìgbín ńfà, ìkaraun a tẹ̀lé é.
Bí ìkà-á bá ńrojọ́, ìkà kọ́ ni yó dàá a.
Bí o finú ṣìkà tí o fòde ṣòótọ́, ọba séríkí á rín ọ rín ọ.
Bí o ní ọ̀pọ̀ oògùn, tí o ní èké, kò níí jẹ́; orí ẹní jẹ́ ó ju ewé lọ; ìpín jà ó ju oògùn lọ.
Bí o rí i, wà pé o ò rí; ọkọ́ fún ọ lówó, àlé gbà á ná.
Bí èèyán bá ní kò sí irú òun, àwọn ọlọgbọ́n a máa wòye.
Bí ó ti wù kó pẹ́ tó, olóòótọ́ ò níí sùn sípò ìkà.
Bí obìnrín bá máa dán èké wò, a da aṣọ dúdú bora.
Bí ojú bá sé ojú; kí ohùn má yẹ ohùn.
Bí olókùnrùn yó bàá kú, kó má purọ́ mọ́ àlapà; omitooro kì í korò.
Bí òru bí òru ní ńṣe aláṣọdúdú.
Bí ọgbọ́n bá tán nínú, a tún òmíràn dá.
Bí ọmọdé bá mọ igbá-di-ogóje, kò lè mọ èrò-kò-wájà.
Bí ọmọdé bá ri oyin, a ju àkàrà nù.
Dúkìa tí a fi èrú kójọ kò mú ká dolówó.
“Ebí ńpa mí” ò ṣéé fìfé wí.
Bí eegbọ́n bá so mọ́ ajá lẹ́nu, akátá là ńní kó já a?
Eegun tí a bá so mọ́ ajá lọ́rùn, kì í ṣán an.
Èké Ìbídùn, tí ńkí eégún “Kú àtijọ́.”
Èké lojú ó tì bó dọ̀la.
Èké mọ ilé-e rẹ̀ ó wó; ọ̀dàlẹ́ mọ tirẹ̀ ó bì dànù.
Elékèé lèké ńyè; oun a bá ṣe ní ńyéni.
Eléwe-é ní iyènú; àìní mọ ìwà-á hù.
Èlùbọ́ lo wáá rà; ọmọ ẹrán ṣe dénú igbá?
Èrò ò kí baálẹ̀, baálé ló ńkí.
Eṣinṣín ńjẹ Jagùnnà Àró ò gbọ́, Ọ̀dọ̀fin ò mọ̀; ṣùgbọ́n nígbàtí Jàgùnnà ńjẹ eṣinṣin Àró gbọ́, Ọ̀dọ̀fin-ín mọ̀.
Etí, gbọ́ èkejì kí o tó dájọ́.
Bí eegbọ́n bá ṣo ayínrín nímú, adìẹ kọ́ ni yó ja.
Etí tó gbọ́ àlọ ni yó gbọ̀ọ́ àbọ̀.
Ewúrẹ́ ní òun ò mọlé odì; ẹni òún bá ṣẹ̀ kó bi òun.
Ẹgẹ́ ò ṣákìí; ẹní bá bọ́ sábẹ-ẹ rẹ̀, a pa á kú pátá-pátá.
Ẹgbẹ̀tàlá: bí a ò bá là á, kì í yéni.
Ẹ-kòì-fẹ́-mi-kù, tó ta ajá-a rẹ̀ lókòó.
Ẹ̀là lọ̀rọ̀; bí a ò bá là á rírú ní ńrú.
Ẹ̀là lọ̀rọ̀; bí a ò bá là á rírú ní ńrú.
Ẹlẹ́rìí ní ńyanjú ẹjọ́; ẹlẹ́rìí kì í ṣe elégbè.
Ẹ̀ẹ̀mejì letí ọlọ́jà ńgbọ́rọ̀.
Ẹni a kò fẹ́ nilé-e rẹ̀ ńjìnna lójú ẹni.
Bí ẹkùn ò bá fẹ̀, èse là ńpè é.
Ẹní bá sùn là ńjí, a kì í jí apirọrọ.
Ẹní gbé àrùn pamọ́ kọjá ore oníṣègùn.
Ẹni tí a nà ní kùm̀mọ̀ mẹ́fà, tó ní ọ̀kan ṣoṣo ló ba òun, níbo nìyókùú sọnù sí?
Ẹni tí ó sá là ńlé.
Ẹni tí ó bá máa jẹ́ Ọ̀ṣákálà a jẹ́ Ọṣákálá; ẹni tó bá máa jẹ́ Òṣokolo a jẹ́ Òṣokolo; èwo ni Ọ̀ṣákálá-ṣokolo?
Ẹni tí ó bá mọ ìṣe òkùnkùn, kó má dàá òṣùpá lóró; ohun a ṣe ní ńmúni-í rìnde òru; òkùnkùn ò yẹ ọmọ èèyàn.
Ẹni tí ó ṣe ojú kò da bí ẹni tó ṣe ẹ̀hìn.
Ẹni tí ó fẹ́ kúure, kó hùwà rere.
Ẹni tí ó sùn tó ní òún kú, tó bá jí, ta ni yó wìí fún?
Ẹni tí ó gbọ́n tó ńpurọ́; ẹni tó mọ̀ràn tó ńṣèké; ẹni tó mọ̀ pé nǹkan ò sí tó ńtọrọ; èwo ló sàn nínú àwọn mẹ́tẹ̀ẹ̀ta?
A kì í gbọ́n tó Báyìí-ni-ngó-ṣe-ǹkan-àn-mi.
Bí ẹlẹ́bọ ò bá pe ẹni, àṣefín ò yẹni.
Ẹni tí ó gbépo lájà ò jalè bí ẹni tó gbà á sílẹ̀ fún un.
Ẹnìkan kì í yọ̀ kí ilẹ̀ ó sẹ́.
Ẹnu òpùrọ́ kì í ṣẹ̀jẹ̀.
Ẹnu-u rẹ̀ ní ńdá igba, tí ńdá ọ̀ọ́dúnrún.
Ẹran tí a kì í jẹ, a kì í fi ehín pín in.
Ẹ̀tàn kì í ṣe ọgbọ́n.
Ẹ̀wà yí kò dùn, ẹ̀wà yí kò dùn, àáṣó ìpàkọ́ ḿmì tìtì.
Ẹyẹlé ní òun ò lè bá olúwa òun jẹ, kí òun bá a mu, kí ó di ọjọ́ ikú-u rẹ̀ kí òun yẹrí.
Fi inú ṣìkà, fi òde ṣòótọ́; ẹni tí ḿbini kò níí ṣàì bini.
Gba-n-gba là ńṣe gbàǹgbà; bẹ́ṣín bá kú, ìta gbangba là ńsin í sí.
Bí ìlàrí bá fẹ́ tẹ́, a ní kí lọba ó ṣe?
Gba-n-gba làṣá ńta.
Gba-n-gba lÒgèdèm̀gbé ńṣawo.
Gbogbo wa la fòkété san ọgọ́fà; ìgbà tí òkété ó fi di ogóje, ojú-u gbogbo wa ni yó ṣe.
Ìbáà tínrín, okùn òtítọ́ kì í já; bí irọ́ tó ìrókò, wíwó ní ńwó.
Ibi tí a ti na ọmọ ọba là ḿbèrè, a kì í bèrè ibi tí ọmọ ọbá ti pọ́n lẹ́gbẹ̀ẹ́.
Igbó kannáà lọdẹ ńdẹ.
Ìjòkó là ḿbá eèbà.
Ìkòkò kì í ṣelé ìgbín; ṣe ló dè ìgbín mọ́lẹ̀.
Ilé ahun ò gba ahun; ọ̀dẹ̀dẹ̀ ahun ò gbàlejò; ahún kọ́lé ẹ̀ tán ó yọ ọ̀dẹ̀dẹ̀ níbàdí.
Ìlú tí a bá rè là ḿbá pé.
Bí iná bá dun ọbẹ̀, a dá ọ̀rọ̀ sọ.
Ìmàlé gbààwẹ̀ ó lóun ò gbétọ́ mì; ta ní ńṣe ẹlẹ́rìí fún un?
Ìmàlé sọ̀rọ̀ òjò-ó kù, ó ní Ọlọ́runún jẹ́rì-í òun.
Ìmùlẹ̀ ò gbọdọ̀ tan ara wọn jẹ; ìmọ̀ ẹnìkan ò yàn.
Ìpẹ́pẹ́rẹ́ ìgò méje; bí kò bá pé méje ara kì í gbà á.
Ìrókò tó bá gbàbọ̀dè, bíbẹ́ ni.
Irọ́ ni “Má jẹ̀ẹ́nìkan ó gbọ́”; òótọ́ ni “Ẹni o rí o bi.”
“Jẹ́ kí nfìdí hẹ́ ẹ”-ẹ́ gbàjòkó; àfòmọ́ di onílé.
Kí a baà lè pẹ́ níbẹ̀, abuké ní bí òún bá kú, kí wọ́n ti ẹ̀hìn tú ìfun òun.
Kí á gà, kí á gò, èdè ni ò yédè.
Kí á rí ká rà, ká rà ká má san; à-rà-àì-san èkejìolè.
Bí kò sí àkópọ̀, kí lewúrẹ́ wá dé ìsọ̀ adìẹ?
Kí olówó wá, kí aláwìn wá; à-rà-àì-san ni ò sunwọ̀n.
“Kò dùn mí, kò dùn mí”; àgbàlagbà ḿbú ọpa lẹ́ẹ̀mẹfà nítorí iyán àná.
Kò jọ agbe kò jọ olè tí ńsúfèé yàgbàdo; bí kò bá bá mi a di olè; bó bá bá mi a di onílé.
Kò sí ohun tí a ò lè fi òru ṣe; ẹ̀rù ọ̀sán là ḿbà.
Kò ṣeku kò ṣẹyẹ ò jẹ́ kí àjàò sanwó òde.
Má sẹ̀ẹ́ kí ọ̀ràn má pọ̀.
“Mo kò ó” kì í ṣe àìní àpèjúwe.
Nì palaba, ní wonko, ẹ̀rẹ̀kẹ́ á ṣèkan.
Nígbàtí ọwọ́ ò tẹ ìjàdù là ńní kò sí ohun tí à ńjẹ tí kì í tán.
“Ó fò sókè ó pẹ́ títí,” irọ́ ló ńpa.
Bí kò sí tọ̀bùn èèyàn, ta ni ìbá jí lówùúrọ̀ tí kò bọ́jú ṣáṣá?
Ó jọ gàtè, kò jọ gàtè, ó fẹsẹ̀ méjèèjì tiro rìn.
O kò pọ̀ ọ́, bẹ́ẹ̀ni o ò gbé e mì.
“Ó mọ́ mi lọ́wọ́” ní ńdi olè.
O mú oori lọ́wọ́ ọ̀tún, o mú kùùmọ̀ lọ́wọ́ òsì, o ní kí Orímáfọ̀ọ́ wá gba oúnjẹ.
Ó ńṣe apá kúlú-kúlú bí ẹni ká gbé e jó, ó sì ńṣẹnu hàmù-hàmù bí èyí tí yó gbèéni mì.
Ó pẹ́ títí ni “A-bẹnu-bí-ẹnu-ọ̀bọ”; ká ṣá sọ pé, “Ìwọ Lámọnrín, ọ̀bọ ni ọ́.”
Ó ta ọfà sókè, ó ṣí odó borí.
Obì-í bọ́ lọ́wọ́ alákẹdun ó ní òún fún ará ilẹ̀; bí kò fún ará ilẹ̀, yó sọ̀kalẹ̀ wá mú u?
Obìnrin abàlèmẹ́fà: àlè mẹ́fà ò mọ ara wọn.
Obìnrin-ín bímọ fúnni kò pé kó má pani; obìnrin ò bímọ fúnni kò pé kó má pani.
Bí mo bá torí oko kú ng ó rò fáhéré; bí mo bá torí ọ̀gẹ̀dẹ̀ kú ng ó rò fódò; bí mo bá torí alábàjà òkíkí kú, ng ó rò fórí-ì mi.
Obìnrin-ín pẹ́ lọ́jà ó fìgbójú wọlé.
Obìnrin-ín re ilé àlè, ó fi ilé ìyá ẹ̀ tan ọkọ jẹ.
Odídẹrẹ́ ẹyẹ òkun, àlùkò ẹyẹ ọ̀sà; bí a bá jẹun gbé, ká má jẹ̀ẹ́ùn gbé.
Òfìífìí là ńrí, a ò rí òkodoro; òkodoro ḿbọ̀, baba gba-n-gba.
Ògèdèm̀gbé irọ́ kì í dáni síyẹ̀wù; gba-n-gba ní ńdáni sí.
Ohun tí a ò fẹ́ kéèyàn ó mọ̀ là ńṣe lábẹ́lẹ̀.
Ojo díẹ̀, akin díẹ̀; ìyà ní ńkó jẹni.
Òjò ọ̀gànjọ́ ò pa ẹni rere; bí kò pa jalè-jalè a pa yíde-yíde.
Ojú gba-n-gba là ńta awọ gbà-ǹ-gbà.
Ojú kì í fẹ́nikù kó hu ibi.
Bí ó di ọdún mẹ́ta tí ẹkùn-ún ti ńṣe òjòjò, olugbe la ó ha rán lọ bẹ̀ ẹ́ wò?
Ojú lobìnrin-ín mọ̀.
Ojú lọ̀rọ̀-ọ́ wà.
Ojú olóbì la ti ńjèrè obì.
Ojú tó ti mọni rí kì í wípe òun ò mọni mọ́.
Òkété, báyìí nìwà ẹ; o báFá mulẹ̀ o daFá.
Òkété ní ọjọ́ gbogbo lòún mọ̀, òun ò mọ ọjọ́ mìíràn.
Òkóbó kì í bímọ sítòsí.
Olòfòófó ò gbẹ́gbàá; ibi ọpẹ́ ní ḿmọ.
Olóòótọ́ ìlú nìkà ìlú.
Olóòótọ́ kì í sùn sípò ìkà.
Bí òfé ti ńfò la ti ḿmọ̀ ọ́ lákọ ẹyẹ.
Òǹrorò lẹ̀gbọ́n òfófó.
“Orí jẹ́ kí mpé méjì” obìnrin ò dénú.
Òtítọ́ dọ́jà ó kùtà; owó lọ́wọ́ là ńra èké.
Òtítọ́ kì í kú ká fi irọ́ jọba.
Òtítọ́ kì í ṣìnà; irọ́ ní ńforí gbọgbẹ́.
Òtítọ́ korò; bí omi tooro nirọ́ rí.
Òtítọ́ lolórí ìwà.
Òtítọ́ ní ńtú ẹrù ìkà palẹ̀.
Owó lobìnrin-ín mọ̀.
Ọbẹ̀-ẹ́ dùn, ọbẹ̀ ò dùn, iyán tán nígbá.
Bí òkú fẹ̀, bí kò fẹ̀, ká bi ọmọ olókùú léèrè.
Ọ̀kánkán là ńṣe ìbí; ìkọ̀kọ̀ là ńṣe ìmùlẹ̀; bí a tọ́jú ìmùlẹ̀ tán, ká tọ́jú ìbí pẹ̀lú; bí a bá kú ará ẹni ní ńsinni.
Ọ̀nà irọ́ kì í pẹ́ẹ́ pin.
Ọ̀mọ̀rán bèèrè ọ̀ràn wò; Àjàpá ní, “Ẹni tí wọ́n pa lánàá, kàà kú tán?”
“Ọ̀ràn yí ò dùn mí”: ẹ̀ẹ̀kanṣoṣo là ńwí i.
Ọ̀rọ̀ ìkọ̀kọ̀, ní gba-n-gba ní ḿbọ̀.
Ọ̀rọ̀ ò pariwo.
Ọ̀tá ẹni kì í pòdù ọ̀yà.
Pàkìtí ṣe bí òkú wọ̀lú; labalábá ṣe bí ẹyẹ jáko.
Pátá-pátá; là ńfọ́jú, kùm̀bọ̀-kumbọ là ńdẹ́tẹ̀; ojú à-fọ́-ì-fọ́-tán ìjà ní ńdá sílẹ̀.
Pátá-pátá leégún ńfaṣọ borí;.
Bí ojú bá rí, ẹnu a dákẹ́.
Pẹ̀hìndà kí o ríṣe èké, fara pamọ́ kí o rí bí aṣení ti ńsọ.
Pípọn niyì idẹ; ẹ̀jẹ́ niyì oògun.
Pọ̀ǹgbà-pọngba là ḿbá odi.
Purọ kóo níyì; bí a bá jáni tán, ẹ̀tẹ́ ní ńdà.
Rìkíṣí pa wọ́n pọ̀ wọ́n dọ̀rẹ́; kò lọ́jọ́ kò lóṣù ọ̀rẹ́ bàjẹ́.
Rìkíṣí pin, alábòsí lọ.
Sàráà baba ẹbọ.
Ṣìgìdì ò lẹ́nu fọhùn; irọ́ ńpurọ́ fúnrọ́.
Ṣìgìdì tí ò sọ̀rọ̀, a ò mẹni tí ńgbè.
Ta là bá rí báwí bí ẹní fọmọ fọ́kọ lóru, tí ò jẹ́ kílẹ̀ mọ́?
A kì í jayé ọba ká ṣu sára.
Bí ojú kò bá rí, ẹnu kì í sọ nǹkan.
Ta la domi sí lára? Ta lòrìṣà ńgùn?
Ta leṣinṣin ìbá gbè bí kò ṣe elégbò?
Ta ló dè ọ́ tí ò ńkakọ?
Ta ní ńṣoògùn lódò tí lábẹ-lábẹ ò gbọ́?
“Wá jẹun.” “Ng ò jẹ.” Ó fọgọ́rùnún òkèlè tọ́ ọbẹ̀ wò.
Wọ́n ní,; “Àwòko, o bú ọba.” Ó ní ìgbà wo lòún ráàye bú ọba, kóun tó kọ igba lówùúrọ̀, igba lọ́sàn-án, igba lálẹ́, kóun tó fi àyìndà-yindà lù ú?
Wọ́n ní kárúgbó gba ọmọ pọ̀n, ó ní ṣe bí wọ́n mọ̀ pé òun ò léhín; wọ́n ní kó pa ọmọ jẹ ni?
A kì í dùbúlẹ̀ ṣubú.
A kì í fi àìmọ̀nà dá pàdé-m̀-pàdé.
Abúni ò tó abẹ̀rín; bẹ́ẹ̀ni abẹ̀rín ò mọ ẹ̀hìn ọ̀la.
Bí ojú kò bá ti olè, a ti ará ilé ẹ̀.
Adìẹ́ yẹ̀gẹ̀, a ṣe bí ó ṣubú.
Àfẹ́ẹ̀rí kan ò ju ká rí igbó ńlá bọ́ sí lọ; ẹbọ kan ò ju ọ̀pọ̀ èèyàn lọ; “Òrìṣá gbé mi lé àtète” kan ò ju orí ẹṣin lọ.
A-fi-tirẹ̀-sílẹ̀-gbọ́-tẹniẹlẹ́ni, Ọlọ́run ní ḿba gbọ́ tirẹ̀.
Àgbà ṣoore má wo bẹ̀.
Àgbò ò ṣéé mú; ọ̀dá ò ṣéé mú; ohun gbogbo ní ńtóbi lójú ahun.
Àì-fi-ǹ-kan-pe-ǹ-kan ní ḿba ǹ-kan jẹ́.
Àìmète, àìmèrò, lọmọ ìyá mẹ́fà-á fi ńkú sóko ẹgbàafà.
Àjẹ́gbà ni ti kọ̀ǹkọ̀.
Akẹ́yinjẹ ò mọ̀ pé ìdí ńro adìẹ.
A-lágbára-má-mèrò, baba ọ̀lẹ́.
Bí ojú onílé bá mọ tíntín, tí ojú àlejòó tó gbòǹgbò, onílé ní ńṣe ọkọ àlejò.
A-láì-mète-mèrò ọkọ tó fi adìẹ ìyàwó bọ orí ìyálé; bí baálé bá jẹ́ ìkà, èwo ni tòrìṣà?
Aláràjẹ ò mọ ọdún; a-biṣu-úta-bí-igi.
Arúgbó ṣoge rí; àkísà-á lògbà rí.
Àṣẹ Ọ̀yọ́ kì í ró “Gbà”, àfi “Múwá.”
Àṣírí-i náwó-náwó kì í tú lójú ahun.
Aṣiwèrè ló bí ìyá ọ̀bọ.
A-ti-ara-ẹni-roni, ajá ọdẹ.
Ayídóborí tafà sókè: ojú Olúwaá tó wọn.
Bámijókòó làbíkú ńjẹ́; ẹni tí ò bímọ rí ò gbọdọ̀ sọ Ọmọ́láriwo.
Bí a bá gé igi nígbó, ká fi ọ̀ràn ro ara ẹni wò.
Bí olóde ò kú, òdee rẹ̀ kì í hu gbẹ́gi.
Bí a bá rí òkú ìkà nílẹ̀, tí a fi ẹsẹ̀ tá; ìkà-á di méji.
Bí o ṣe rere yó yọ sí ọ lára; bí o kò ṣe rere yó yọ sílẹ̀.
Bí ó ti ńdun ọmọ ẹyẹ, bẹ́ẹ̀ ló ńdun ọmọ èèyàn
“Èrò tètè jí;” “Èrò jẹ́ ilẹ̀ ó mọ́”; tèrò là ńrò.
Ẹ ní ká má tafà; kí ni a ó fi lé ogun? Kànnà-kànnà la fi lé Boko.
Ẹní fowó lògbà ló káyé já.
Ẹní lówó kó ṣe bí ọba; àrà wo lahún fẹ́ fi owó dá?
Ẹní mọ owó-ó lò lowó ḿbá gbé.
Ẹni tí ó bá máa bímọ á yọ̀ fọ́lọ́mọ.
Ẹni tí ó gòkè, kó fa ọ̀rẹ́-ẹ rẹ̀ lọ́wọ́; ẹni tó rí jẹ, kó fún ọ̀rẹ́-ẹ rẹ̀ jẹ.
Bí olóúnjẹẹ́ bá rojú à fi àìjẹ tẹ́ ẹ.
Ẹni tí ó bèèrè ọ̀rọ̀ ló fẹ́ ìdí-i rẹ̀ ẹ́gbọ́.
Ẹni tí a ṣe lóore tí kò dúpẹ́, bí ọlọ́ṣà-á kóni lẹ́rù ni.
Ẹni tí ó so ìlẹ̀kẹ̀-ẹ́ parí ọ̀ṣọ́; ẹni tó fúnni lọ́mọ-ọ́ parí oore.
Ẹni tí ó ṣe ìbàjẹ́ èèyàn-án ṣe ìbàjẹ́ ara-a rẹ̀.
Ẹyẹlé fi ẹ̀sín-in rẹ̀ pamọ́, ó ńṣe ẹ̀sín adìẹ.
Ìbàjẹ́ iṣu nìbàjẹ́ ọ̀bẹ; ẹni tó ṣe ìbàjẹ́ èèyàn-án ṣe ìbàjẹ́ ara ẹ̀.
Igbá olóore kì í fọ́; àwo olóore kì í fàya; towó tọmọ ní ńya ilé olóore.
Igbá onípẹ̀lẹ́ kì í fọ́; àwo onípẹ̀lẹ́ kì í fàya.
Ilé olóore kì í wó tán; tìkà kì í wó kù.
Ilé ọ̀ṣọnú àyàyó; ta ní jẹ́ yalé ahun-káhun?
Bí ọdún bá dún, bọnnọnbọ́nnọ́n a pàwọ̀ dà.
Inú búburú, oògùn òṣì.
Inúure kì í pani, wàhálà ní ńkó báni.
“Iyán dára, ọbẹ̀-ẹ́ dùn” ló pa Akíndélé lóko Ìgbájọ; “Òrìṣà, nkò fún ọ ní èdì jẹ” ló pa abọrìṣà Ìkirè.
Ìyàwó jẹ ọkà jẹ igbá.
Kí á ṣá a ṣá a, kí á gbọ̀n ọ́n gbọ̀n ọ́n; ká fi oko eéran sílẹ̀ ló dá eéran lára.
“Kiní yìí ò pọ̀; ng ò lè fún ọ níbẹ̀”: olúwarẹ̀ ahun ni.
“Kiní yìí tí o fún mi ò pọ̀”: ahun ní ńjẹ́ bẹ́ẹ̀.
Kò mú ti ọwọ́ ẹ̀ wá ò gba tọwọ́ ẹni.
Kò sí kò sí; bẹ́ẹ̀ni ọmọ wọn ńyó.
Kò tó ǹkan ní ńsọni dahun.
Bí ọjàá bá tú tán, a ku olórí-i pàtẹpàtẹ, a ku àgbààgbà sà-ǹkò sà-ǹkò lọ́jà; bÍfá bá pẹ̀dí tán, ìwọ̀-ǹwọ̀ a dìde.
“Má bàá mi jẹ ìdùn,” ẹran ní ńlé lọ.
“Má fẹ̀ẹ́ ọwọ́-ọ̀ mi kù” tí ńyan gúgúrú fún eégún; eégún náàá ní “Má fẹ̀ẹ́ ọwọ́-ọ̀ mi kù”; ó fún un ní ọmọláńgidi.
M̀bá-lówó-m̀bá-se-ọ̀lẹ̀lẹ̀-fún-Agọ́n: ìjímèrè kì í jẹ oko ẹ̀ kó sọ̀.
“Mú wá, mú wá” lapá ẹyẹlé ńké.
Náwó-náwó kì í ṣàpà.
O jẹbẹ, o mubẹ, o babẹ jẹ́.
“O kú iṣẹ́” ò lè bí aráyé nínú.
“Ó kún mi lójú,” ẹ̀kọ Arogun; ọ̀kan ṣoṣo ni mo rà, igba ènì ló fi sí i.
Obì kékeré kọjá òkúta ńlá.
Obìnrin tó bímọ tó bí olómitútù, wàhálà ọkọ ẹ̀-ẹ́ dínkù; kò ní já ewé mọ́, bẹ́ẹ̀ni kò ní wa egbò.
Bí ọjọ́ ewúrẹ́ bá pé, a ní kò sí ohun tí alápatàá lè fi òun ṣe.
Obínrin-ín bímo fún ọ o ní o ò rínú ẹ̀; o fẹ́ kó o nífun ni?
Ògún ò rọ ike; àgbẹ̀dẹ ò rọ bàtà; oko ò ṣòro-ó ro, àgbẹ̀dẹ ò pa ọkọ́ tà.
Ohun tí ḿbá ahun náwó ẹ̀ ḿbẹ lápò-o ẹ̀.
Òjò pa ewé-e kòkò; bó lè ya kó ya.
Ojú la rí là ńkọrin òkú, òkú ò forin sáyé kó tó lọ.
Ojú ní ńrójú ṣàánú.
Ojú ọba ayé ló fọ́; tọ̀rún là kedere, ó ńwo aṣebi.
Òkulú ní ta ni òun ó ro tòun fún? Ta ní wá ro tiẹ̀ fun Òkulu?
Onígẹ̀gẹ̀ ìṣájú ba tìkẹhìn jẹ́.
Oore kì í gbé; ìkà kì í dànù; à-ṣoore-jindò ní mmúni pàdánù oore.
Bí ọ̀lẹ́ ò lè jà, a lè kú tùẹ̀.
Oore tí a ṣe fádìẹ ò gbé; bó pẹ́ títí a ṣomi tooro síni lẹ́nu.
Òrẹ́hìn ní ńṣe ọmọ òkù pẹ̀lẹ́; ta ní jẹ́ ṣe ọmọ Ègùn lóore?
Òṣónú ò bí èjìrẹ́; onínúure ní ḿbí ẹdun.
Owó ló ńpe ìná owó.
Ọ̀gá Ìwátà, eṣú ò mọ olóòótọ́; eṣú dé, eṣú jẹ oko olóore.
Ọ̀mùtí kì í ṣàpà; owó ẹ̀ ló ńná.
Ọ̀ràn-an-yàn ò sí nínúu iyánrán.
Ọtí gbélé ahun ó kan.
Ọ̀tọ̀ niṣẹ́ olókùnrùn.
Ọwọ́ híhá àhájù ní ńdínà ire mọ́ni.
Bí Ọlọ́run ò ṣe ẹni ní baba, à fi ìyànjú ṣe bí àgbà.
Pẹ̀gàn-pẹ̀gàn-án bọ́ sóde kò ní láárí; ẹni tí ò rówó ṣe fújà ní ńpẹ̀gàn ẹni.
Ṣe sílẹ̀: ẹrù-u ẹ̀ kì í pẹ́ níbodè.
Ṣẹ̀gàn-ṣẹ̀gàn ò láṣọ méjì; pé-ń-pé laṣọ abúni ḿmọ.
Ṣìkà-ṣìkà-á fi díẹ̀ ṣe ara ẹ̀.
Ṣìkà-ṣìkà-á gbàgbé àjọbí, adánilóró gbàgbé ọ̀la.
Ṣìkà-ṣìkà ò jẹ́ pe ara ẹ̀ níkà.
Tewé tegbò ní ńṣàánú àfòmọ́.
Tigi tọ̀pẹ̀ ní ńṣàánú àfòmọ́.
Tigi tọ̀pẹ̀ ní ńsàánú ìyèré lóko.
Tìkà toore, ọ̀kan kì í gbé.
A kì í jẹ oyè ẹnu ọ̀nà kalẹ́.
Bí ọmọdé bá fẹ́ ṣìṣe àgbà, ọjọ́ orí-i rẹ̀ ò níí jẹ́.
Tútù ní ńtẹnu ẹja wá.
Bí ọmọdé bá gun òkè àgbà, ó ńláti gbọ́n.
Bí ọmọdé bá ńṣe ọmọdé, àgbà a máa ṣe àgbà.
Bí ọmọdé ńlérí bébé, tí kò ní baba, ti baba là ńṣe.
Bí Ọya ńkọ lọ́run, bí Ṣàngó ńjó láyé, kò níí burú fún baba kó ní ó dọwọ́ ọmọ òun lọ́run.
Dìgbòlugi-dìgbòlùùyàn ò jẹ́ ká mọ ajá tòótọ́.
Dídákẹ́ lerín dákẹ́; àjànàkú ló lẹgàn.
Eégún ju eégún; òrìṣá ju òrìṣà; Pààká lé oníṣàngó wọ̀gbẹ́.
Eégún ò na obìnrin lágọ̀; obìnrín tú kíjìpá ìdí-i rẹ̀, ó fi na eégún.
Eégún pẹ́ lóde, ó fètè òkè dáhùn; wọ́n ní, “Baba kú àbọ̀,” ó ní, “Hì ìì.”
A kì í kó èlé ṣẹ̀ṣọ́.
Eégún wọlé, ó ní òun ò rí Ejonto; Ejontó ní, “Àkísà ni, àbí kíní wọlé?”
Eegun àjànàkú: ó há ìkokò lẹ́nu.
Eegbọ́n so mọ́ àyìnrín lẹ́nu, a ní kí adìẹ wá yán an jẹ; adìẹ́ mọ̀ pé òun náà oúnjẹ àyìnrín.
Ejò kì í ti ojú Ààrẹ gun ọgbà lọ.
Èmí dákọ okòó, ìwọ́ dákọ okòó, ò ńpèmí ní mùkọ-mùkọ.
Èmi ìwọ̀fà, ìwọ ìwọ̀fà, o ní babá ní ká gbowó wá; o dá tìrẹ sílẹ̀ ná?
Epo ni mo rù; oníyangí má ba tèmi jẹ́.
Erin kì í fọn kọ́mọ-ọ rẹ̀ ó fọn.
Èrò ọ̀nà ni yó ròhìn ọkà tó gbó.
Èsúrú ṣe fújà ó tẹ́ lọ́wọ́ oníyán; aláǹgbá ṣe fújà ó tẹ́ lọ́wọ́ ògiri; Ọlámọnrín àjàpá ṣe fújà ó tẹ́ lọ́wọ́-ọ̀ mi.
A kì í kórira ọ̀fọ́n-ọ̀n ká finá bọ ahéré.
Etí lobìnrín fi ńgbọ́ ohùn orò.
Èwo ló tó ẹ̀kọ-ọ́ gbà nínú ewé ìrúgbàá?
Èwo ni ti Síkírá nílùú Ìwó.
Ewújù tí yóò tú ọ̀pẹ: gbogbo ehín ẹ̀ ni yóò kán tán.
Ewúrẹ́ ò wí pé òun ò ṣọmọ àgùntàn; àgùntàn ló wí pé òun ò ṣọmọ ewúrẹ́.
Ewúrẹ́ kì í bíni ká lọ sísọ̀ àgùntàn lọ jẹ̀.
Èèyàn bí ọ̀bọ lọ̀bọ ńya láṣọ.
Èèyàn ò ríbi sùn, ajá ńhanrun.
Èèyàn tí ò nítìjú ojú kan ni ìbá ní; a gbórín a tó tẹṣin.
“Ẹ fà á wọlé” ló yẹ ẹlẹ́ṣin.
A fijó gba Awà; a fìjà gba Awà; bí a ò bá jó, bí a ò bá jà, bí a bá ti gba Awà, kò tán bí?
A kì í kọ́ àgbàlagbà pé bó bá rún kó rún.
Ẹ jẹ́ ká mí, ẹ jẹ́ ká simi; èèyàn ní ńfìdí èèyàn jókòó; èèyàn ìbá ṣe bí Ọlọ́run kò níí jẹ́ ká mí.
“Ẹ kú-ulé” ò yẹ ará ilé; “Ẹ kú atìbà” ò yẹni tí ńtàjò bọ̀; ẹni tí ò kí ẹni, “Kú atìbà”-á pàdánù “Ẹ kú-ulé.”
Ẹ̀bìtì ẹnu ò tàsé.
Ẹgbẹ́ ẹni là ńgúnyán ewùrà dè.
Ẹ̀gbẹ̀rì ò mọ̀ pé arẹwà kì í gbé ẹ̀kú; gbogbo ehín kin-kìn-kin lábẹ́ aṣọ.
Ẹ̀gbọ́n ṣíwájú ó so aṣọ kọ́; àbúrò-ó kẹ́hìn ó wẹ̀wù; bí a ò mọ̀lẹ, ọ̀lẹ ò mọ araa rẹ̀?
Ẹlẹ́ẹ̀ẹ́dẹ́ ńlọ ẹ̀ẹ́dẹ́, o ní “Ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀ta ni àbí ẹ̀ẹ́dẹ́gbẹ̀fà?”; èwo lo gbé níbẹ̀?
Ẹlẹ́dẹ̀ ńpàfọ̀, ó rò pé òún ńṣoge.
Ẹlẹ́dẹ̀ ò mẹ̀yẹ.
Ẹlẹ́ẹ́fà kì í lọ ẹẹ́fàa rẹ̀ ká sọ pé o di ìjẹfà tí a ti jẹun.
A kì í kọ ẹlẹ́ṣin ká tún lọ fẹ́ ẹlẹ́sẹ̀.
Ẹni à bá fi sóko kó dàparò, ó ní òun ẹni ilé.
Ẹni à bá tà ká fowó-o rẹ̀ ra àdá: ó ní ìyà àdá ńjẹ òun.
Ẹni à bá tà ká fowó-o rẹ̀ ra àtùpà: ó ní òun à-jí-tanná-wò-lóru.
Ẹni à bá tà ká fowó-o rẹ̀ ra èbù: ó ní èlé òún kó ọ̀ọ́dúnrún.
Ẹni à ńgbé gẹ̀gẹ̀ ni yó ba ara-a rẹ̀ jẹ́.
Ẹní bá dẹ ojú-u rẹ̀ sílẹ̀ á rímú-u rẹ̀.
Ẹní dádé ti kúrò lọ́mọdé.
Ẹni tí a bá ńdáṣọ fún kì í ka èèwọ̀.
Ẹni tí a fẹ́ yàtọ̀ sí ẹni tó ní kò sí irú òun.
Ẹni tí a gbé gun ẹlẹ́dẹ̀, ìwọ̀n ni kó yọ̀ mọ; ẹni tó gẹṣin, ilẹ̀ ló ḿbọ̀.
A kì í lé èkúté ilé ẹni ká fọwọ́ ṣẹ́.
Ẹni tí a lè gbé kì í dawọ́.
Ẹni tí à ńwò láwò-sunkún ńwo ara-a rẹ̀ láwò-rẹ́rìnín.
Ẹni tí a ò fẹ́, àlọ́ ò kàn án.
Ẹni tí a ò fẹ́ nílùú kì í jó lójú agbo.
Ẹni tí ìbá hùwà ipá ò hùwà ipá; ẹni tí ìbá hùwà ẹ̀lẹ̀ ò hu ẹ̀lẹ̀; ọ̀kùn tó nígba ọwọ́, tó nígba ẹsẹ̀ ńhùwà pẹ̀lẹ́.
Ẹni tí kò lè gbé eèrà, tí ńkùsà sí erin, títẹ́ ní ńtẹ́.
Ẹni tí kò rí ayé rí ní ńsọ pé kò sẹ́ni tó gbọ́n bí òun.
Ẹni tó tan ara-a rẹ̀ lòrìṣà òkè ńtàn: àpọń tí ò láya nílé, tó ní kí òrìṣà ó bùn un lọ́mọ.
Ẹni tí kò tó gèlètè kì í mí fìn-ìn.
Ẹni tó tijú tì í fún ara-a rẹ̀.
A kì í mọ́ egbò fúnra ẹni ká sunkún.
Ẹnìkan kì í jẹ́ “Àwá dé.”
Ẹran kí la ò jẹ rí? Ọ̀pọ̀lọ́ báni lábàtà ó ba búrúbúrú.
Ẹ̀rúkọ́ ńṣe bí ọkọ́.
Ẹ̀ṣọ́ kì í gba ọfà lẹ́hìn; iwájú gangan ní ńfi-í gba ọgbẹ́.
Ẹ̀wọ̀n tó tó ọ̀pẹ ò tó-ó dá erin dúró; ìtàkùn tó ní kí erin má ròkè ọ̀dàn, tòun terin ní ńlọ.
Ẹ̀yá ló bí mi, ẹkùn ló wò mí dàgbà, ológìnní gbà mí tọ́; bí kò sẹ́ran lọ́bẹ̀ nkò jẹ.
Ẹyẹ akòko-ó ní òún le gbẹ́ odó; ta ní jẹ́ fi odó akòko gúnyán jẹ?
Ẹyẹ ò lè rí omi inú àgbọn bù mu.
Ẹyẹ tó fi ara wé igún, ẹ̀hìn àdìrò ní ńsùn.
Fálànà gbọ́ tìrẹ, tara ẹni là ńgbọ́.
A kì í mọ ìyá Òjó ju Òjó lọ.
Fáàárí ọ̀bọ ò ju inú ìgbẹ́ lọ.
Gànràn-gànràn ò yẹ ẹni a bí ire.
“Gbà jẹ” ò yẹ àgbà.
“Gbà mí, gbà mí!” ò yẹ àgbà; àgbà kì í ṣe ohun àlémú.
“Gbà mí, gbà mí!” ò yẹ eégún; “ẹran ńlémi bọ̀” ò yẹ ọdẹ.
“Gba wèrè,” “Ng ò gba wèrè” lọjà-á fi ńhó.
Gbogbo èèyàn ní ńsunkún-un Bánjọ; ṣùgbọ́n Bánjọ ò sunkún ara ẹ̀.
Gbogbo ẹgbẹ́ ńjẹ Má-yẹ̀-lóyè, ò ńjẹ Sáré-pẹgbẹ́.
Gbogbo ọ̀rọ̀ ní ńṣojú èké.
Gbọ̀n-ọ́n-gbọ̀n-ọ́n kan ò sí, àfi ẹni tó bá ńti ara ẹ̀.
A kì í mọ ọ̀nà ọgbà ju ọlọ́gbà lọ; ẹní múni wá là ńtẹ̀lé.
Ìbàjẹ́ ọjọ́ kan ò tán bọ̀rọ̀.
Ibi tí a bá pè lórí, a kì í fi tẹlẹ̀.
Ibi tí a fi ara sí lara ńgbé.
Ibi tí a fi iyọ̀ sí ló ńṣomi sí.
Ibi tí a pè lórí ní ńhurun.
Ibi tí a ti mú ọ̀lẹ ò kúnná; ibi tí a ti mú alágbáraá tó oko-ó ro.
Ibi tí a ti ńpìtàn ká tó jogún, ká mọ̀ pé ogún ibẹ̀ ò kanni.
Ibi tí ayé bá ẹni ni a ti ńjẹ ẹ̀.
Ìbọ́n dídá olówó ló ní kíwọ̀fà rín rín rín kó sọ àdá nù.
Idà ahun la fi ńpa ahun.
A kì í mọ̀-ọ́ rò bí ẹlẹ́jọ́.
Idà ńwó ilé ara ẹ̀ ó ní òún ḿba àkọ̀ jẹ́.
Ìdí méjèèjìí tó olúwa rẹ̀-ẹ́ jókòó.
Igúnnugún bà lé òrùlé; ojú tó ilé ó tó oko.
Ìgbà tí ṣìgìdìí bá fẹ́ ṣe eré ẹ̀tẹ́ a ní kí wọ́n gbé òun sójò.
Ìgbà wo ni Mákùú ò níí kú? Mákùú ò mọ awo ó ḿbú ọpa; Mákùú ò mọ ìwẹ̀ ó ḿbọ́ sódò.
Ihò wo lèkúté ńgbé tó ní iṣẹ́ ilé ńdíwọ́?
Ìjàkùmọ̀ kì í rin ọ̀sán, ẹni a bí ire kì í rin òru.
Ìjàlọ ò lè gbé òkúta.
Ìjokòó ẹni ní ḿmúni da ewé ẹ̀kọ nù.
Ìjọba ńpè ọ́ o ní ò ḿmu gààrí lọ́wọ́; ta ní ni ọ́, ta ní ni omi tí o fi ḿmu gààrí?
A kì í mú oko lọ́nà ká ṣèmẹ́lẹ́; tajá tẹran ní ḿbúni.
Ilè-ni-mo-wà kì í jẹ̀bi ẹjọ́.
Ilé kì í jó kí baálé ilé tàkakà.
Ilé kì í jó kí oorun kun ojú.
Ìlù kan ò tó Ègùn jó; bí a bá lù fún un a máa lu àyà.
Iná ńjó ògiri ò sá, ó wá ńgbá gẹẹrẹ gẹẹrẹ sómi.
Inú burúkú làgbà ńní, àgbà kì í ní ojú burúkú.
Ipa ọgbẹ́ ní ńsàn; ipa ohùn kì í sàn.
Ìpàkọ́ onípàkọ́ là ńrí; eniẹlẹ́ni ní ńrí tẹni.
Ìpéǹpéjú ò ní enini; àgbàlagbà irùngbọ̀n ò ṣe òlòó.
Ìrẹ́jẹ ò sí nínúu fọ́tò; bí o bá ṣe jókòó ni o ó bàá ara-à rẹ.
A kì í ní agbára kékeré ṣe èkejì.
Irú aṣọ ò tán nínu àṣà.
Irú erin ò tán ní Àlọ́.
Ìrùkẹ̀rẹ̀ kì í yan Ifá lódì; oge, dúró o kí mi.
Ìsáǹsá ò yọ ẹ̀gún; ìsáǹsá kì í káwo ọbẹ̀.
Ìṣẹ̀ ò ti ibìkan mú ẹni; ìyà ò tibìkan jẹ èèyàn; bí o bá rìnrìn òṣì, bí o bá ojú ìṣẹ́ wọ̀lú, igbá-kúgbá ni wọn ó fi bu omi fún ẹ mu.
Ìtàkùn tó tó ọ̀pẹ kò tó pé kérin má lọ; ìtàkùn tó pé kérin má lọ Àlọ́, tòun terin ní ńlọ.
Ìwà ní ńjọ oníwà lójú.
Ìwọ̀fà ní ḿmú ìwọ̀fà jó.
Ìwọ̀n eku nìwọ̀n ìtẹ́; olongo kì í gbé tìmùtìmù.
Ìwọ̀sí ní Xba ilé àgbà jẹ́.
A kì í ní ọ̀kánjúwà ká mọ̀; ará ilé ẹni ní ńsọ fúnni.
Ìyàwó tó na ọmọ ọbàkan, ọ̀rọ̀ ló fẹ́ gbọ́.
Jẹ́jẹ́ leégún àgbà ńjó.
Jòkùmọ̀-ọ́ ṣe bí ẹ̀lú, aró la bẹ̀ lọ́wẹ̀.
Ká ríni lóde ò dàbí-i ká báni délé.
Ká ríni sọ̀rọ̀ fúnni ò dàbí-i ká sọ̀rọ̀ fúnni ká gbà.
Ká wí fún ẹni ká gbọ́; ká sọ̀rọ̀ fúnni ká gbà; kà bèrè ọnà lọ́wọ́ èrò tó kù lẹ́hìn kàyè baà lè yẹni.
Ká wí fúnni ká gbọ́; ká sọ̀rọ̀ fúnni ká gbà; à-wí-ìgbọ́, à-gbọ́-ìgbà ní ńfi igbá àdánù bu omi mu.
Ká wí ká gbà ló yẹ ọmọ èèyàn.
Ká wí ogún, ká wí ọgbọ̀n, “Ng ò fẹ́, ng ò gbà” laṣiwèré fi ńpẹ̀kun ọ̀ràn.
Kàkà ká dọ̀bálẹ̀ fún Gàm̀bàrí, ká rọ́jú ká kú.
A gbé gàárì ọmọ ewurẹ ńrojú; kì í ṣe ẹrù àgùntàn.
A kì í pe ìyàwó kó kan alárẹnà.
Kàkà kí àgbò ké, àgbò a kú.
Kàkà kí bàbá ran ọmọ ní àdá bọ oko, oníkálukú a gbé tiẹ̀.
Kàkà kí iga akàn ó padà sẹhìn, a kán.
Kàkà kí kìnìún ṣe akápò ẹkùn, ọlọ́dẹ a mú ọdẹ ẹ̀ ṣe.
Kékeré lọ̀pọ̀lọ́ fi ga ju ilẹ̀ lọ.
Kí ẹrú mọ ara ẹ̀ lẹ́rú; kí ìwọ̀fà mọ ara ẹ̀ níwọ̀fà; kí ọmọlúwàbí mọ ara ẹ̀ lẹ́rú Ọlọ́run ọba.
Kì í dọwọ́-ọ baba kó ló di ọwọ́ ọmọ.
Kí ni àǹfàníi kẹ̀tẹ̀kẹ̀tẹ̀ lára kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́ à-gùn-fẹsẹ̀-wọ́lẹ̀?
Kí ni apárí ńwá ní ìsọ̀ onígbàjámọ̀?
Kí ni Dáàró ní kó tó sọ pé olè-é kó òun?
A kì í peni lákọ ẹran ká ṣorí bòró.
Kí ni eléwé-e-gbégbé ńtà tí ó ńsọ pé ọjà ò tà?
Kí ni ìbá mú igún dé ọ̀dọ̀-ọ onídìrí?
Kí ni ó yá àpọ́n lórí tó fiṣu síná tó ńsúfèé pé “bí a ti ńṣe ni inú ḿbí wọn”?
Kí ni onígbá ńṣe tí aláwo ò lè ṣe?
Kí ni orí ńṣe tí èjìká ò lè ṣe? Èjìká ru ẹrù ó gba ọ̀ọ́dúnrún; orí ta tiẹ̀ ní ogúnlúgba.
Kí ni wọ́n ti ńṣe Àmọ́dù nÍlọrin? Ewúrẹ́ ńjẹ́ bẹ́ẹ̀.
Kíjìpá laṣọ ọ̀lẹ; òfì laṣọ àgbà; àgbà tí ò ní tòfì a rọ́jú ra kíjìpá.
Kò rà, kò lówó lọ́wọ́, ó ńwú tutu níwájú onítumpulu.
Kò sí ẹni tó dùn mọ́ àfi orí ẹni.
Kò sí mi lájọ àjọ ò kún: ara ẹ̀ ló tàn jẹ.
A kì í pẹ̀lú ọ̀bọ jáko.
Kò sí ohun tí Ṣàngó lè ṣe kó jà lẹ́ẹ̀rùn.
Kò-sí-nílé kì í jagun ẹnu tì.
Kó-tán-kó-tán lajá ńlá omi.
Labalábá fi ara ẹ̀ wẹ́yẹ, kò lè ṣe ìṣe ẹyẹ.
Lábúlábú  fara wé aró, kò lè ṣe bí aró; pòpòǹdó  fara wé àgbàdo.
Lágbájá ìbá wà a di ìjímèrè; ẹni tó bá níwájú di oloyo?
Láká-ǹláká ò ṣéé fi làjà; ọmọ eégún ò ṣéé gbé ṣeré.
Lásán kọ́ là ńdé ẹtù; ó ní ẹni tórí ẹ̀ ḿbá ẹtù mu.
Lékèélékèé ò yé ẹyin dúdú; funfun ni wọ́n ńyé ẹyin wọn.
Má tẹ̀ẹ́ lọ́wọ́ oníle, má tẹ̀ẹ́ lọ́wọ́ àlejò; lọ́wọ́ ara ẹni la ti ńtẹ́.
A kì í ṣíwájú ẹlẹ́èẹ́dẹ́.
Màlúù ò lè lérí níwájú ẹṣin.
Mànàmáná ò ṣéé sun iṣu.
“M̀bá wà lỌ́yọ̀ọ́ mà ti so ẹṣin”; àgùntàn-an rẹ̀ á níye nílẹ̀yí.
Mélòó lÈjìgbò tí ọ̀kan ẹ̀ ńjẹ́ Ayé-gbogbo?
Mo dàgbà mo dàgó, aré ọmọdé ò tán lójúù mi.
Mo dàgbà tán èwé wù mí.
“Mo dára, mo dára,” àìdára ní ńpẹ̀kun ẹ̀.
“Mo gbọ́n tán, mo mọ̀ràn tán” kì í jẹ́ kí agbọ́n lóró bí oyin.
Compare “Mo mọ̀-ọ́ gùn” . . .
Compare “Mo gbọ́n tán, . . . ”
A kì í yàgò fún “Mo gun ẹṣin rí o!”
Compare the preceding entry,
Compare “Mo gbọ́n tán, . . . ”
Compare “Mo gbọ́n tan, . . . ”
“Mo yó” ńjẹ́ “mo yó,” “mo kọ̀” ńjẹ́ “mo kọ̀”; jẹun ǹṣó, àgbà ọ̀kánjúwà ni.
“Ng óò gba owó-ò mi lára ṣòkòtò yìí”; ìdí làgbàlagbà ńṣí sílẹ̀.
N:láńlá lọmọ abuké ńdá: ó ní “Ìyá, ìyá, òun ó pọ̀n.”
Níbo lo forúkọ sí tí ò ńjẹ́ Làm̀bòròkí?
Nígbàtí à ńto ọkà a ò to ti ẹmọ́ si.
Nígbàtí o mọ̀-ọ́ gùn, ẹṣin ẹ-ẹ́ ṣe ṣẹ́ orókún?
Nígbàwo làpò ẹkùn-ún di ìkálá fọ́mọdé?
A kì í yàgò fún ẹlẹ́ṣin àná.
Ó bọ́ lọ́wọ́ iyọ̀ ó dòbu.
Ó bọ́ lọ́wọ́ oṣù ó dàràn-mọ́jú.
O dájú dánu, o ò mọ ẹ̀sán mẹ́sàn-án.
Ó di àwùjọ ṣòkòtò kí ládugbó tó mọ ara rẹ̀ Lábèṣè.
Ó di ọjọ́ alẹ́ kábuké tó mọ̀ pé iké kì í ṣọmọ.
O kò mọ ẹ̀wà lóńjẹ à-jẹ-sùn.
Ò ńjàgbọ̀nrín èṣín lọ́bẹ̀, o ní o ti tó tán.
O ru ládugbó ò ńrerá; kí ni ká sọ fẹ́ni tó ru Òrìṣà-a Yemọja?
Ó tọ́ kí eégún léni lóko àgbàdo, èwo ni ti Pákọ̀kọ̀ láàrin ìlú?
Ó yẹ ẹni gbogbo kó sọ pé iṣu ò jiná, kò yẹ alubàtá.
A léṣu sílẹ̀ páńdọ̀rọ̀-ọ́ já lù ú; èlé mbénì?
Ó yẹ ẹni gbogbo kó dínwó aró, kò yẹ atọ̀ọ́lé.
Ó yẹ ẹni gbogbo kó sọ pé “Ọlọ́run a-ṣèkan-má-kù,” kò yẹ akúkó.
Odò kékeré lalákàn-án ti lè fọ́ epo; bó bá di àgàdàm̀gbá tán, odò a gbé alákàn lọ.
Òfin ni yó sọ ara ẹ̀; ìyàwó tí ńna ọmọ ìyálé.
Ogun tí olójúméjìí rí sá ni olójúkan-án ní òún ńlọ jà.
Ohun méjì ló yẹ Ẹ̀ṣọ́: Ẹ̀ṣọ́ jà, ó lé ogun; Ẹ̀ṣọ́ jà ó kú sógun.
Ohun tí à ńtà là ńjẹ; kì í ṣe ọ̀rọ̀ oní-kẹrosíìnì.
Ohun tí eèrá bá lè gbé ní ńpè ní ìgànnìkó.
Ohun tí ìrẹ̀-ẹ́ ṣe tó fi kán lápá, aláàńtèté ní kí wọ́n jẹ́ kí òun ó ṣe è.
Ohun tí kò tó okòó kì í jẹ àgbà níyà.
À ḿbáni mú adìẹ à ńforúnkún bó; bọ́wọ́ bá ba òkókó, a ò ní fún aládìẹ?
Ohun tí wèré fi ńse ara ẹ̀, ó pọ̀ ju ohun tó fi ńṣẹ ọmọ ẹlòmíràn lọ.
Ohun tó ṣeé faga là ńfaga sí; èwo ni,“Ìwòyí àná mo ti na ànaà mi fága-fàga”?
Ojú àlejò la ti ńjẹ gbèsè; ẹ̀hìn-in ẹ̀ là ńsan án.
Ojú baba ara; awọ́n bí ojú; aṣòró dà bí àgbà.
Ojú iná kọ́ lewùrà ńhurun.
Ojú kì í pọ́n ẹdun kó dẹni ilẹ̀; ìṣẹ́ kì í ṣẹ́ igún kó di ojúgbà adìẹ.
Ojú kì í pọ́n baálé ilé kó fọwọ́ gbálẹ̀ ilé ẹ̀.
Ojú kì í pọ́n babaláwo kó bèrè ẹbọ àná.
Ojú kì í pọ́n òkú ọ̀run kó ní kí ará ayé gba òun.
Ojú kì í pọ́nni ká fàbúrò ẹni ṣaya.
À ḿbẹ̀rù alájá, ajá ṣebí òun là ḿbẹ̀rù.
Ojú kì í pọnni ká fàkísà bora.
Ojú kì í pọ́nni ká pọ́n léhín.
Ojú ò rọ́lá rí; ó bímọ ẹ̀ ó sọ ọ́ ní Ọláníyọnu.
Ojú ò ti oníṣègùn, ó ní àna òun ńkú lọ.
Ojú ti agbọ́ń agbọ́n láfà kò léro.
Òkété pẹ̀lú ọmọ ẹ̀-ẹ́ di ọgbọọgba sínú ihò; nígba tí ìyá ńfehín pàkùrọ́, ọmọ náà ńfehín pa pẹ̀lú.
Òkùnkùn ò mẹni ọ̀wọ̀; ó dÍfá fún “Ìwọ́ tá nìyẹn”?
Olóbìnrin kan kì í pagbo ìja.
Olójúkan kì í tàkìtì òró.
Olómele kì í sọ pé igi yó dàá lóde lọ́la.
À ńgé e lọ́wọ́, ó ḿbọ òrùka.
Olówó jẹun jẹ́jẹ́; òtòṣì jẹun tìpà-tìjàn; òtòṣì tí ḿbá ọlọ́rọ̀ rìn, akọ ojú ló ńyá.
Olówó ní ḿbá ọlọ́rọ̀-ọ́ rìn; ẹgbẹ́ ní ḿbá ẹgbẹ́ ṣeré.
Olówó ní ńjẹ iyán ẹgbàá.
Olóyè kékeré kì í ṣe fáàárí níwájú ọba.
Òní, ẹtú jìnfìn, ọ̀la, ẹtú jìnfìn; ẹtu nìkan lẹran tó wà nígbó?
Oníbàjẹ́ ò mọra; oníbàjẹ́ ńlọ sóko olè ó mú obìnrin lọ; ọkọ́ kó akọṣu, ìyàwó kó ewùrà.
Oníbàtá kì í wọ mọ́ṣáláṣí kó ní “Lèmámù ńkọ́?”
Onífunra àlejò tí ńtètè ṣe onílé pẹ̀lẹ́.
Onígẹ̀gẹ́ fìlẹ̀kẹ̀ dọ́pọ̀; onílẹ̀kẹ̀ ìbá gbowo, ko rọ́rùn fìlẹ̀kẹ̀ so.
Onílé ńjẹ èso gbìngbindò; alèjò-ó ní kí wọ́n ṣe òun lọ́wọ́ kan ẹ̀wà.
A kì í bá ọba pàlà kí ọkọ́ ọba má ṣàn-ánni lẹ́sẹ̀.
A ní ká wá ẹni tó lẹ́hìn ká fọmọ fún, abuké ní òun rèé; ti gànnàkù ẹ̀hìn-in rẹ̀ là ńwí?
OníṢàngó tó jó tí kò gbọn yẹ̀rì: àbùkù-u Ṣàngó kọ́; àbùkù ara ẹ̀ ni.
OníṢàngó tó jó tí kò tàpá, àbùkù ara ẹ̀.
On-íṣẹ̀ẹ́pẹ́-igí bímọ ó sọ ọ́ ní Ayọ̀-ọ́-kúnlé; ayọ̀ wo ló wà lára ìṣẹ́pẹ́ igi?
Oǹpè ní ńfa ọlá; òjípè kì í fa ọlá.
Orí àgbà-á níyì, ó sàn ju orí àgbà-á fọ́ lọ.
Orí awọ là ḿbágbà.
Orí-i kí ní ńyá àpọ́n tó ńsúfèé? Nítorí pé yó gùn-ún-yán fúnra ẹ̀ yó nìkan jẹ́?
Orogún ìyá ẹ-ẹ́ dáṣọ fún ọ o ní kò balẹ̀; mélòó nìyá ẹ-ẹ́ dá fún ọ tó fi kú?
“Òru ò molówó” nIfá tí à ńdá fún “Ìwọ ta nìyẹn?”
Oòrùn, kó tìẹ wọ̀ ká má bàá Ọlọ́jọ́ wí.
A ní Tanlúkú ò mọ̀-ọ́ jó, Tàǹlukú wá gbè é lẹ́sẹ̀.
Òtòlò-ó jẹ, òtòlò-ó mu, òtòlò-ó fẹsẹ̀ wé ẹsẹ̀ erin.
Oúnjẹ ọmọ kékeré a máa wọ àgbà nínú; òrùka ọmọ kékeré ni kì í wọ ágbá lọ́wọ́.
Owó ẹ̀yẹ ò sú ẹni-í san; tọ̀ràn ni ò súnwọ̀n.
Ọbẹ̀ kì í gbé inú àgbà mì.
Ọ̀bún ríkú ọkọ tìrànmọ́; ó ní ọjọ́ tí ọkọ òún ti kú òun ò fi omi kan ara.
Ọ̀gà-ǹ-gà lọmọ-ọ̀ mi ńjẹ́, ẹ má pe ọmọ-ọ̀ mi ní Ògò-ǹ-gò mọ́! Èwo lorúkọ rere níbẹ̀?
Ọ̀gẹ̀gẹ́ ò lẹ́wà; lásán ló fara wéṣu.
Ọjọ́ àgbà-á kú sàn ju ọjọ́ àgbà-á tẹ́.
Ọjọ́ kan là ḿbàjẹ́, ọjọ́ gbogbo lara ńtini.
Ọjọ́ kan ṣoṣo là ńtẹ́; ojoojúmọ́ lojú ńtini.
À ńjá ìbàǹtẹ́ ẹ̀ lẹ́hìn, ó ńjá tará iwájú.
Ọjọ́ tí alákàn-án ti ńṣepo, kò kún orùbà.
“Ọjọ́ tí mo ti ḿbọ̀ ng ò rírú ẹ̀ rí”: olúwa ẹ̀-ẹ́ mọ ìwọ̀n ara ẹ̀ ni.
Ọ̀kánjúwà àgbà ní ńsọ ara ẹ̀ dèwe.
Ọ̀kánjúwà alágbaà ní ńgarùn wo eégún.
Ọkùnrin kì í ké, akọ igi kì í ṣoje.
Ọlọgbọ́n kan ò ta kókó omi sáṣọ; ọ̀mọ̀ràn kan ò mọ oye erùpẹ̀ ilẹ̀.
Ọlọgbọ́n ò tẹ ara ẹ̀ nÍfá; ọ̀mọ̀ràn ò fi ara ẹ̀ joyè; abẹ tó mú ò lè gbẹ́ èkù ara ẹ̀.
Ọmọ àì-jọbẹ̀-rí tí ńja epo sáyà.
Ọmọ onílẹ̀ á tẹ̀ ẹ́ jẹ́jẹ́.
Ọmọ ọba Ọ̀nà Ìṣokùn ńfi ehín gé ejò, ọmọ ọba kan-án ní òun kì í jẹ ẹ́; ìlú wo lọmọ ọba náà-á ti wá?
À ńsọ̀rọ̀ olè, aboyún ńdáhùń; odiidi èèyàn ló gbé pamọ́.
Ọmọdé dáwọ́tilẹ̀, ó ní òún tó ọ̀bọ; bó tó ọ̀bọ, ó tó gẹ̀gẹ̀ àyàa ẹ̀?
Ọmọdé ní ẹẹ́ta lọ́wọ́, ó ní kí Èṣù wá ká ṣeré owó; ẹẹ́ta-á ha tó Èṣùú sú epo lá?
Ọ̀mùtí gbàgbé ìṣẹ́, alákọrí gbàgbé ọ̀la.
Ọ̀nà ọ̀fun ò gba egungun ẹja.
Ọ̀ràn ò dun ọmọ ẹṣin; a mú ìyá ẹ̀ so, ó ńjẹ oko kiri.
Ọ̀rọ̀ bọ̀tí-bọ̀tí ò yẹ àgbàlagbà.
Ọ̀rọ̀ ò dùn lẹ́nu ìyá olè.
Ọ̀rọ̀ wo ló wà lẹ́nu alaṣọ pípọ́n?
Ọ̀sán pọ́n o ò ṣán ẹ̀kọ; oòrún kan àtàrí o ò jẹ àmàlà; àlejò-ó wà bà ọ ní ìyẹ̀tàrí oòrùn o ò rí ǹkan fún un; o ní “Njẹ́ ng ò níí tẹ́ lọ́wọ́ ẹ̀ báyìí”? O ò tíì tẹ́ lọ́wọ́ ara ẹ, ká tó ṣẹ̀ṣẹ̀ wá wípé o ó tẹ̀ẹ́ lọ́wọ́ ẹlòmíràn tàbí o ò níí tẹ́?
Ọ̀ṣìn ò lè mú àwòdì òkè; Bámidélé lọ̀ṣín lè mú.
À ńsunkún Awúgbó, Awúgbó ò sunkún ara-a ẹ̀.
Ọ̀ṣọ́ ọlọ́ṣọ̀ọ́ ò yẹni; ṣòkòtò àgbàbọ̀ ò yẹ́ ọmọ èèyàn.
Ọwọ́ àìdilẹ̀ ní ńyọ koríko lójú àna ẹ̀.
Ọ̀wọ́n là ńra ògo, ọ̀pọ̀ là ńra ọ̀bùn, iyekíye là ńra ìmẹ́lẹ́.
Ọ̀yájú-u baálé ní ńpàdé ìbòsí lọ́nà.
Pamí-nkú obìnrín ṣorí bẹmbẹ sọ́kọ.
Pátápátá alágbẹ̀dẹ ò ju ilé àrọ lọ.
Pẹ̀lẹ́ larẹwà ńrìn; jẹ́jẹ́ lọmọ ọlọ́jà ńyan.
Pẹ̀lẹ́-pẹ̀lẹ́ nijó àgbà; ara gbogbo ló di àkísà tán.
Pẹ̀tẹ̀pẹ́tẹ̀ Ìjèṣà, ó ta sẹ́ni lára kò wọ́n.
San là ńrìn; ajé ní ḿmúni pá kọ̀rọ̀.
À ńwá ẹni tí a ó fọmọ fún, olòṣì ńyọjú.
Sesere ńdá gọ́ọ́bú; oníkamẹ́sàn-án ńgbé ṣíbí.
Sún mọ ọ̀hún, sún mọ́ ìhín! Bí a bá kan ògiri ilé-e baba ẹni, ṣe là ńdúró gbọin-gbọin.
Ṣágo ḿbúgò, ó ló ṣẹnu gbáṣọ́rọ́.
Ṣàgbà-ṣàgbà ò níí sé àgbà títí láí.
Ṣàkì ńṣe bí ọ̀rá, egungun ńṣe bí ẹran.
Ṣáláporẹ́ ò mọ ẹgbẹ́ ẹ̀ nínú omi.
Ṣe bóo ti mọ, ẹlẹ́wàa Ṣàpọ́n.
“Ta ní ḿbẹ níbẹ̀?” làgbẹ́ fi ńsán ìbàǹtẹ́ wọ̀lú.
Ta ní mọ Òkolo lÓyọ̀ọ́?
Ta ní ńjájá ní mọ́ṣáláṣí?
À ńwọ́nà àti fi aṣiwèrè sílẹ̀, ó ní bí a bá dé òkè odò ká dúró de òun.
Ta ní ńjẹun tájá ńjùrù?
Tẹ̀tẹ̀ kì í tẹ́.
Tòlótòló mọ ẹni tó ńyìnbọn ìdí sí.
Wèrè èèyàn ní ńwípé irú òun ò sí; irú ẹ̀ẹ́ pọ̀ ó ju ẹgbàágbèje lọ.
Wọ́n ńpe gbẹ́nàgbẹ́nà ẹyẹ àkókó ńyọjú.
“Yan àkàrà fún mi wá ká jìjọ jẹ ẹ́”: àìtó èèyàn-án rán níṣẹ́ ní ńjẹ́ bẹ́ẹ̀.
Yíyẹ́ là ńyẹ́ Òkóró sí tí à ńpè é nígi obì; obì tí ì bá so lórí ẹ̀ ní ńya abidún.
A bímọ kò gbọ́n, a ní kó má ṣàá kú; kí ní ńpa ọmọ bí àìgbọ́n?
A dẹ́bọ fún igúnnugún, ó ní òun kò rú; a dẹ́bọ fún àkàlà, ó ní òun kò rú; a dẹ́bọ fún ẹyẹlé, ẹyẹlé gbẹ́bọ, ó rúbọ.
A fọwọ́ mú ajá o lọ, a ṣẹ̀ṣẹ̀ ńfi ìka méjì pè é.
A ò lóbìnrin à ńdá oóyọ́ sí; bí a bá dá oóyọ́ sí ewúrẹ́ ni yó jẹ ẹ́.
A fún ọ lọ́bẹ̀ o tami si; o gbọ́n ju ọlọ́bẹ̀ lọ.
A kì í bọ́ sínú omi tán ká máa sá fún òtútù.
A kì í dá aró nÍṣokùń àlà là ńlò.
A kì í dá ẹrù ikùn pa orí.
A kì í du orí olórí kí àwòdì gbé tẹni lọ.
A kì í duni lóyè ká fọ̀nà ilé-e Baálẹ̀ hanni.
A kì í fá orí lẹ́hìn olórí.
A kì í fi àgbà sílẹ̀ sin àgbà.
A kì í fi àì-mọ̀-wẹ̀ mòòkùn.
A kì í fi ara ẹni ṣe oògun alọ̀kúnná.
A ò mọ ohun tí eléwé-e gbégbé ńtà kó tó sọ pé ọjà ò tà.
A kì í fi aṣọ ṣèdìdí yọwó.
A kì í fi ejò sórí òrùlé sùn.
A kì í fi ẹ̀jẹ̀ ìbálé pa tírà; alákoto ò bí abo ọmọ.
A kì í fi ẹ̀tẹ̀ sílẹ̀ pa làpálàpá.
A kì í fi ẹran ikún gbọn ti àgbọ̀nrín nù.
A kì í fi idà pa ìgbín.
A kì í fi ìgbín sọ̀kò sórìṣà.
A kì í fi iná sórí òrùlé sùn.
A kì í fi ìtìjú kárùn.
A kì í fi ìyá ẹní dákú ṣeré.
A ò mọ ohun tí Dárò-ó ní kó tó wí pé olè-é kó òun.
A kì í fi ogun dán ẹ̀ṣọ́ wò.
A kì í fi ohun sọ́wọ́ búra.
A kì í fi ohun-olóhun tọrẹ bí kò ṣe tẹni.
A kì í fi oko sin fún ìwọ̀fà.
A kì í fi olórí ogun ṣe ìfagun.
A kì í fi oníjà sílẹ̀ ká gbájúmọ́ alápẹpẹ.
A kì í fi owó du oyè-e alágbára.
A kì í fi ọlá jẹ iyọ̀.
A kì í fi ọ̀nà ikùn han ọ̀fun.
A kì í fi ọ̀nà odò han ikún.
A kì í bínú ààtàn ká dalẹ̀ sígbẹ̀ẹ́.
A pè ọ́ lọ́mọ erín-màgbọn ò ńyọ̀; ìwọ pàápàá ló mì í?
A kì í fi ọ̀rọ̀ sílẹ̀ gbọ́ ọ̀rọ̀.
A kì í gbá ẹni tó yọ̀bẹ mú.
A kì í gbé ẹran erin lérí ká máa fẹsẹ̀ wa ihò ìrẹ̀.
A kì í gbé odò jiyàn-an ọṣẹ́ hó tàbí kò hó.
A kì í gbé ọ̀pọ̀lọ́ sọnù ká tún bèrè-e jàǹto.
A kì í gbẹ́ àwòrán gàgàrà ká má fi ọwọ́ ẹ ti nǹkan.
A kì í gbójú-u fífò lé adìẹ àgàgà; a kì í gbójú-u yíyan lé alágẹmọ.
A kì í gbọ́ ẹjọ́ẹnìkan dájọ́.
A kì í jẹ “Mo fẹ́rẹ̀-ẹ́” lọ́bẹ̀.
A kì í ka igún mọ́ ẹran jíjẹ.
A rí èyí rí ni tonílé; a ò rí èyí rí ni tàlejò; bónílé bá ní ká jẹ ẹ́ tán, àlejò a ní ká jẹ ẹ́ kù.
A kì í ka ilé òrìṣà kún ìlú.
A kì í ka oyún inú kún ọmọ ilẹ̀.
A kì í ka ọmọ fún òbí.
A kì í kọ ọmọ-ọ́ bí ká sọ ọ́ ní Èwolódé?
A kì í léku méjì ká má pòfo.
A kì í lọ́mọ lẹ́hin kọ oúnjẹ.
A kì í mọ ọkọ ọmọ ká tún mọàlè-e rẹ̀.
A kì í mú ìbọn tetere.
A kì í mú oko mú ẹjọ́ kí ọ̀kan má yẹ̀.
A kì í mú ọmọ oǹdọ́pọ̀ dè.
A rígi lóko ká tó fi ọ̀mọ̀ gbẹ́ ìlù.
A kì í mú ọmọ òṣì lọ sí Ìlọ́rọ̀.
A kì í múlé móko kọ́kan má yẹ̀.
A kì í ní ẹgbàá nílé wá ẹgbàá ròde.
A kì í pa asínwín ilé, nítorí ọjọ́ tí tòde yó bàá wá sílé.
A kì í pa igún, a kì í jẹ igún, a kì í fi igún bọrí.
A kì í pé kí òṣìkà ṣe é ká wò ó.
A kì í peni lólè ká máa gbé ọmọ ẹran jó.
A kì í rán ọ̀lẹ wo ojú ọjọ́ àárọ̀.
A kì í re nísun lọ dà síbú.
A kì í rí adìẹ nílẹ̀ ká da àgbàdo fún ajá.
A sìnkú tán, alugbá ò lọ́ ó fẹ́ ṣúpó ni?
A kì í rí àjẹkù orò.
A kì í rí bàtá nílẹ̀ ká fẹnu sín in jẹ.
A kì í rí ewé nílẹ̀ ká fọwọ́ fámí.
A kì í rí ẹ́ni ranni lẹ́rù ká yọké.
A kì í rí ojú ẹkùn ká tọ́ ẹkùn.
A kì í sá fún àjíà ká dìgbò lu eégún.
A kì í sin àlè kọjá odò; ohun tí ńṣe ọṣẹ́ ò tó ǹkan.
A kì í sọ pé abẹ Ọ̀yọ́ mú; nígbà náà ni yó sọ pé bẹ́ẹ̀ ni òun ò tíì pọn.
A kì í sọrọ ìkọ̀kọ̀ lójú olófòófó.
A kì í sùn jẹ́rìí ìdí.
Àbá ni ikán ńdá; ikán ò lè mu òkúta.
A kì í ṣe fáàárí ẹ̀ṣẹ́ dídì sọ́mọ adẹ́tẹ̀.
A kì í ṣe fáàárí itọ́ dídà sọ́mọ a-kú-wárápá.
A kì í ṣoore tán ká lóṣòó tì í.
A kì í ṣòwò méjì kẹ́ran má jẹ ọ̀kan.
A kì í ti ojú ogun wẹ́fọ́n.
A kì í ti ojú on-íka-mẹ́sàn-án kà á.
A kì í tijú bá baálé ilé jẹ akátá; bó bá mú, ìwọ náà a mú tìẹ.
A kì í wá aláṣọ-àlà nísọ̀ elépo.
A kì í wà nínú ìṣẹ́ ká perin tọrẹ.
A kì í wíjọ́ọ wíwò ká jàre.
A-báni-gbé kì í yáná; a-bọ̀rìṣà kì í sun òtútù; ẹyin gẹ́gẹ́ kì í gbé àwùjọ́; ilé kannáà ni wọ́n kọ́ fún àwọn mẹ́tẹ̀ẹ̀ta.
A kì í yin ọmọdé lójú ara ẹ̀; ìfàsẹ́hìn ní ńkángun ẹ̀.
A kúnlẹ̀ a pàgbò, alubàtá ní “ojú ò fẹ́rakù”; o fẹ́ bá wọn ṣúpó ni?
A lé tẹ̀m̀bẹ̀lẹ̀kun jìnnà bí ẹnipé kó bọ́ jù sígbó.
À nfọ̀tún tẹ́ní, à ńfòsì tú ṣòkòtò, obìnrín ní a kò bá òun gbọ́ tọmọ.
À ńgba òròmọ adìẹ lọ́wọ́ ikú, ó ní wọn ò jẹ́ kí òun jẹ̀ láàtàn.
À ńgbèjà Ọ̀jà, Ọ̀já ní ta ní ńjà lẹ́hìnkùlé òun?
A ní ìrókò ni yó pa ọmọdé, ó bojú-wẹ̀hìn; òòjọ́ ní ńjà?
A ní kí olókùnrùn ṣe tó, ó ní òun ò lè ṣe tó, tò, tó.
A ní kọ́mọ má kùú, o ní kò jọ bàbá kò jọ ìyá.
“À ńjùwọ́n” ò ṣéé wí lẹ́jọ́; ìjà ìlara ò tán bọ̀rọ̀.
A-bánijẹun-bí-aláìmọra, ó bu òkèlè bí ẹ̀gbọ́n ìyá ẹ̀.
À ńkì í, à ńsà á, ó ní òun ò mọ ẹni tó kú; a ní, “Alákàá ẹgbàá, a-biṣu-wọ̀rọ̀-wọ̀rọ̀-lóko, a-bàgbàdo-tàkì-tàkì-lẹ́gàn”; ó ní, “Ọlọ́dẹ ló kú, tàbí ìnájà?”
À ńkì í, à ńsà á, ó ní òun ò mọ ẹni tó kú; ó ńgbọ́, “Ikú mẹ́rù, Ọ̀pàgá, a-biṣu-ú-ta-bí-òdòdó, a-lábà-ọkà, a-roko-fẹ́yẹ-jẹ”; ó ní, “Àgbẹ̀ ló kú, tàbí ọ̀nájà?”
À ńsọ̀rọ̀ elégédé, obìnrín ḿbèrè ohun tí à ńsọ, a ní ọ̀rọ̀ ọkùnrin ni; bí a bá kó elégédé jọ, ta ni yó sè é?
À ńsọ̀rọ̀ obìnrin, a ní ká sọ́ bàrà ká lọ gbin bàrà sódò; ta ní máa báni pa á?
A rí i lójú, a mọ̀ ọ́ lẹ́nu; òṣòwò oṣẹ kì í pọ́n-wọ́-lá.
A ta bàbà, a fowó-o bàbà ra baba.
A ta bàbà a fowó-o bàbà ra bàbà.
Àbá alágẹmọ lòrìṣà ńgbà.
Àbá kì í di òtítọ́; ojo ni kì í jẹ́ ká dá a.
Àbá ní ńdi òtítọ́; ojo ni kì í jẹ́ ká da.
A-bèèrè kì í ṣìnà.
Àbàtì àlàpà; a bà á tì, a bá a rẹ́.
A-bayé-jẹ́ kò ṣéé fìdí ọ̀ràn hàn.
Abẹ́rẹ́ ò ṣéé gúnyán.
Abẹ́rẹ́ tó wọnú òkun ò ṣéé wá.
Abiyamọ, kàgbo wàrà; ọjọ́ ńlọ.
Abiyamọ kì í rìn kó ṣánwọ́ ahá.
Abiyamọ́ purọ́ mọ́mọ-ọ rẹ̀ jẹun.
Abiyamọ́ ṣọwọ́ kòtò lu ọmọ-ọ rẹ̀.
Àbọ̀ṣẹ́ kì í ṣe iṣẹ́ òòjọ́; iṣẹ́-ẹ baba ẹni ní ńgbani lọ́jọ́ gan-an.
Àbùkún layé gbà.
À-bí-ì-kọ́; à-kọ́-ì-gbà; òde ló ti ńkọ́gbọ́n wálé.
Adánilóró fagbára kọ́ni.
Adẹ́tẹ̀ ò gbọdọ̀ dúró de eléépín.
Adẹ́tẹ̀-ẹ́ ní òún sẹ́ ọ̀ràn kan de àwọn ará ilé òun; ó ní bí òún bá lọ sídàálẹ̀, wọn ò jẹ́ fi kàn-ìn-kàn-ìn òun wẹ̀.
Adìẹ ìrànà ní ńṣíwájú òkú.
Adìẹ ò lè ti ìwòyí sunkún ehín.
Adìẹ ò lórúnkún ẹjọ́.
Adìẹ́ rí aláásáà, ó pa ìyẹ́ mọ́.
Adìẹ-odò ò ṣéé bọ ìpọ̀nrí.
Àdó gba ara ẹ̀ tẹ́lẹ̀, ká tó fi oògùn sí?
A-fàtẹ́lẹwọ́-fanná kì í dúró.
A-binú-fùfù ní ńwá oúnjẹ fún a-binú-wẹ́rẹ́-wẹ́rẹ́.
A-fasẹ́-gbèjò ńtan ara-a rẹ̀ jẹ.
Afẹ́fẹ́ ńda ológìì láàmú; oníyẹ̀fun rọra.
Àfẹ́ẹ̀rí kan ò ju ká rí igbó ńlá bọ́ sí lọ; ẹbọ kan ò ju ọ̀pọ̀ èèyàn lọ; “Òrìṣá gbé mi lé àtète” kan ò ju orí ẹṣin lọ.
A-fi-tiẹ̀-sílẹ̀-gbọ́-tẹni-ẹlẹ́ni, ọ̀gànjọ́ ni wọ́n ńsìnkú-u rẹ̀.
Àfòmọ́ ńṣe ara-a rẹ̀, ó ní òún ńṣe igi.
Àgádágodo ò finú han ara-a wọn.
Àgùntàn ò jí ní kùtùkùyù ṣe ẹnu bọbọ.
Àgbà òṣìkà ńgbin ìyà sílẹ̀ de ọmọọ rẹ̀.
Àgbà ṣoore má wo bẹ̀.
À-gbà-bọ́ ò di tẹni.
A kì í bínú orí ká fi fìlà dé ìbàdí.
Aboyún kì í jó bẹ̀m̀bẹ́; a-bodò-ikùn-kẹ̀rẹ̀bẹ̀tẹ̀.
Àgbàdo kì í ṣe èèyàn;ta ní ńrí ọmọ lẹ́hìn eèsún?
Àgbàká labiyamọ ńgbàjá mọ́ ọmọ-ọ rẹ̀.
Àgbàlagbàá ṣenú kẹrẹndẹn; èyí tó máa ṣe ḿbẹ níkùn-un rẹ̀.
A-gbé-ọ̀ọ̀dẹ̀ bí òfé, a-mọ-ara-í-ré bí oódẹ;a dẹ́bọ fún òfé, òfé ò rú, agánrán gbẹ́bọ, ó rúbọ; àsẹ̀hìnwá àsẹ̀hìnbọ̀ òfé di ará Ọ̀yọ́, agánrán di ará oko; wọ́n rò pé òfé ò gbọ́n.
Àgbẹ̀jẹ ò korò nílé ńlá.
Àgbìgbò, rọra fò, ọdẹ́ ti dé sóko; àgbìgbò tí ò bá rọra fò á bọ́ sápò ọdẹ.
Àgbò dúdú kọjá odò ó di funfun.
Àgbókan là ńrọ́ Ifá adití.
Àgbọn kì í ṣe oúnjẹ ẹyẹ.
Ahún dùn;kò tóó jẹ fúnni.
Àbọ̀ ejò kì í gbé isà.
Ahún ńre àjò, ó gbé ilé-e rẹ̀ dání.
Ahun-ún wọnú orù, ó ku àtiyọ.
Àìgbọ́n ni yó pa Iṣikan; a ní ìyáa rẹ̀-ẹ́ kú, ó ní nígbàtí òún gbọ́, ṣe ni òún ńdárò; bíyàá ẹní bá kú àárò là ńdá?
Àì-gbọ́n-léwe ni à-dàgbà-di-wèrè.
Àì-mọ̀-ọ́-gbé-kalẹ̀ leégún fi ńgba ọtí.
Àì-mọwọ́-ọ́-wẹ̀ ni àì-bágbà-jẹ; ọmọ tó mọwọ́-ọ́ wẹ̀ á bágbà jẹ.
Àìpé, “Tìrẹ nìyí” ní ḿbí ayé nínú.
Àì-roko, àì-rodò tí ńṣápẹ́ fún eégún jó.
Àì-sọ̀rọ̀ ní ńmú ẹnu rùn.
Ajá èṣín ò mọdẹ.
Abùlàǹgà kì í ṣasán; bíyàá ò lọ́rọ̀, baba a lówó lọ́wọ́.
Ajá là bá kí; èse ò pẹran fúnni jẹ.
Ajá tí ò létí ò ṣé-é dẹ̀gbẹ́.
Ajá ti eré-e rẹ̀ẹ́ bá dánilójú là ńdẹ sí ehoro.
Ajá tó gbé iyọ̀, kí ni yó fi ṣe?
Ajá tó lè sáré là ńdẹ sí egbin.
Ajàkàṣù ò mọ̀ bí ìyàn-án mú.
A-jí-má-bọ̀ọ́jú, tí ńfi ojú àná wòran.
Àjànàkú kúrò lẹ́ran à ńgọ dé.
Àjànàkú ò ṣéé rù.
Àjàpá ní kò sí oun tó dà bí oun tí a mọ̀ ọ́ṣe; ó ní bí òún bá ńrìn lóko ẹ̀pà, ọ̀kọ̀ọ̀kan a máa bọ́ sóun lẹ́nu.
Abùléra ọ̀fọ́n-ọ̀n; ó ní ọjọ́ tí ológbò-ó ti bí òun ò ìtí-ì dá a ní báríkà.
Àjàpá ní ọjọ́ tí òún ti jágbọ́n-ọn òo lọrùn ò ti wọ òun mọ́.
Àjàpá ńyan lóko, aláìlóye-é ní ó jọ pẹ́pẹ́yẹ.
Àjẹ́gbà ni ti kọ̀ǹkọ̀.
Àjẹ́kù là ńmayo.
Àjẹkù làgbẹ̀ ńtà.
Àjẹsílẹ̀-ẹ gbèsè tí ò jẹ́ kí ẹgbẹ̀fà tóó ná.
Àjímú kì í tí.
Àjò kì í dùn kódídẹ má rèWó.
Àjò kì í dùn kónílé má relé.
Àjòjí lójú, ṣùgbọ́n kò fi ríran.
Àbúrò kì í pa ẹ̀gbọ́n nítàn.
À-jókòó-àì-fẹ̀hìntì, bí ẹní nàró ni.
Àkámọ́ ẹkùn-ún níyọnu.
Àkísà aṣọ la fi ńṣe òṣùká.
Àkó balẹ̀, ó fi gbogbo ara kígbe.
A-ká-ìgbá-tà-á náwó ikú.
Akọ̀pẹ Ìjàyè ò gbọ́ tiẹ̀, ó ní ogún kó Agboroode.
Aláàjàá gbé e sókè, o ní, “Kó ṣẹ!”; o mọ̀ bí ibi lówí tàbí ire?
Alágbàfọ̀ kì í bá odò ṣọ̀tá.
Alákatam̀pòó ṣe bí ọ̀bọ ò gbọ́n; ọ̀bọ́ gbọ́n; tinú ọ̀bọ lọ̀bọ́ ńṣe.
Alákìísà ní ńtọ́jú abẹ́rẹ́ tòun tòwú.
Àbúrò rẹ ńdáṣọ fún ọ, o ní o ò lo elékuru; ta ní ńlo alákàrà?
Aláǹtakùn, bí yóò bá ọ jà, a ta ká ọ lára.
Aláǹtakùnún takùn sí ìṣasùn, ṣíbí gbọludé.
Aláàárù kì í ru ẹṣin.
Aláṣedànù tí ńfajá ṣọdẹ ẹja.
Àlejò bí òkété là ńfi èkùrọ́ lọ̀.
Àlejò tó bèèrè ọ̀nà kò níí sọnù.
Àlùkò ò ní ohùn méjì; “Ó dilé” lagbe ńké.
Àlùsì ẹsẹ̀ tí ńfa koríko wọ̀lú.
Amọ̀nà èṣí kì í ṣe amọ̀nà ọdúnnìí.
Amọ̀rànbini Ọ̀yọ́, bí o bá gbé kete lérí, wọn a ní oko lò ńlọ tàbí odò.
A-dá-má-lè-ṣe àdàbà tí ńdún bẹ̀m̀bẹ̀.
Amùṣùà àgbẹ̀ tí ńgbin kókò.
Àpà èèyàn ò mọ̀ pé ohun tó pọ̀-ọ́ lè tán.
Àpà-á fi ọwọ́ mẹ́wẹ̀ẹ̀wá bọ ẹnu; àpà, a-bìjẹun-wọ̀mù-wọ̀mù.
Apajájẹẹ́ ní ẹ̀rù adìẹ ḿba òun.
Àpàkòmọ̀rà, tí ńgẹṣin lórí àpáta.
A-pẹ́-ẹ́-jẹ kì í jẹ ìbàjẹ́.
Àpèmọ́ra là ńpe Tèmídire.
Àpọ́n dògí ó ṣàrò.
Ara ẹ̀ lara ẹ̀: ṣòkòtò ọlọ́pàá.
Ara kì í rọni ká ṣẹ́gi ta.
Adìẹ funfun ò mọ ara ẹ̀ lágbà.
Ara kì í tu ẹni káká, kí ara ó roni koko, ká má leè jíkàkà dÍfá.
Ará ọ̀run ò ṣẹ́tí aṣọ.
Ààrẹ ńpè ọ́ ò ńdÍfá; bÍfá bá fọọre tí Ààrẹ́ fọbi ńkọ́?
A-rìn-fàà-lójú-akẹ́gàn, a-yan-kàṣà-lojú-abúni, abúni ò lówó nílé ju ẹnu-u rẹ̀ lọ.
Arìngbẹ̀rẹ̀ ni yó mùú oyè délé; asárétete ò róyè jẹ.
À-ró-kanlẹ̀ laṣọ ayaba; à-wà-kanlẹ̀ ni ti yàrà.
Arúgbó oǹdágbèsè, ó ní mélòó ni òun óò dúró san níbẹ̀?
A-sáré-lówó ḿbẹ lọ́nà ogun; A-pọ̀ṣẹ̀ṣẹ̀ ḿbẹ lọ́nà èrò; Bó-pẹ́-títí-ng-ó-là ḿbẹ lábà, ó ńjẹ ẹ̀sun iṣu.
À-sìnkú-àì-jogún, òṣì ní ńtani.
Asínwín ní òun ó ti iná bọlé; wọ́n ní kó má ti iná bọlé; ó ní òun ó sáà ti iná bọlé; wọ́n ní bó bá tiná bọlé àwọn ó sọ ọ́ si; ó ní ìyẹn kẹ̀ ìkan.
Adìẹ ò bí yọyọ kú yọ̀.
A-sọ̀kò-sádìẹ-igba, òkò ní ńsọ tí ilẹ̀-ẹ́ fi ńṣú.
A-sọ-aré-dìjà ní ńjẹ̀bi ẹjọ́.
Àṣàyá kì í jẹ́ kí ọmọ ọ̀yà ó gbọ́n.
A-ṣe-kó-súni, ẹrú-u Ségbá; ó fọ́ akèrègbè tán ó lọ sóde Ọ̀yọ́ lọ gba onísé wá; bẹ́ẹ̀ni ẹgbàá lowó onísé.
À-ṣe-sílẹ̀ làbọ̀wábá; ẹni tó ṣu sílẹ̀ á bọ̀ wá bá eṣinṣin.
À-ṣẹ̀ṣẹ̀-tọ́-ọtí-wò okùn-un bàǹtẹ́ já; bí a bá mu àmuyó ńkọ́?
Aṣiwèrè èèyàn lòjò ìgboro ńpa.
Aṣiwèrè èèyàn ní ńgbèjà ìlú-u rẹ̀.
Aṣòroójà bí ìjà ọjà; onítìjú ò níí sá; ẹni tí ńnà án ò níí dáwọ́ dúró.
A-ṣòwò-ọṣẹ kì í pa owó ńla.
Adìẹ́ tó ṣu tí kò tọ̀, ara-a rẹ̀ ló kù sí.;
A-ṣoore-jókòó-tì-í, bí aláìṣe ni.
Aṣọ funfun òun àbàwọ́n kì í rẹ́.
Aṣọ ìrókò ò ṣéé fi bora.
Aṣọ tá a bá rí lára igún, ti igún ni.
A-sọ́-ẹ̀hìnkùlé ba araa rẹ̀ nínú jẹ́; ohun tó wuni là ńṣe nílé ẹni.
Àtàrí ìbá ṣe ìkòkò ká gbé e fún ọ̀tá yẹ̀wò; a ní ó ti fọ́ yányán.
Atẹ́gùn ò ṣéé gbé.
Àtẹ́lẹwọ́ ò ṣéé fi rúná.
Atipo ò mọ erèé; ó ní, “Bàbá, mo réwé funfun lóko.”
Àtònímòní ò tó àtànọ́mànọ́.
A kì í bẹ̀rù ikú bẹ̀rù àrùn ká ní kí ọmọ ó kú sinni.
A-dìtan-mọ́ èsúó; ó ní èkùlù ló bí ìyá òun.
A-tọrọ-ohun-gbogbo-lọ́wọ́-Ọlọ́run kì í kánjú.
A-wí-fúnni-kó-tó-dáni, àgbà òmùjà ni.
À-wí-ìgbọ́, àfọ̀-ọ̀-gbọ́ tí ńfi àjèjé ọwọ́ mumi.
Àwítẹ́lẹ̀ ní ńjẹ́ ọmọ́ gbẹ́nà; ọmọ kì í gbẹ́nà lásán.
Awo aláwo la kì í dá lẹ́ẹ̀mejì.
Àwòdì òkè tí ńwo ìkaraun kọ̀rọ̀, kí ni yó fìgbín ṣe?
Awọ erin ò ṣéé ṣe gángan.
Awọ ẹlẹ́dẹ̀ ò ṣéé ṣe gbẹ̀du.
Awọ ẹnu ò ṣéé ṣe ìlù.
Ààyá bọ́ sílẹ̀, ó bọ́ sílé.
Adígbọ́nránkú ńfikú ṣeré.
Àáyá gbọ́n, Ògúngbẹ̀-ẹ́ sì gbọ́n; bí Ògúngbẹ̀-ẹ́ ti ḿbẹ̀rẹ̀ ni àáyá ńtiro.
Àyàn ò gbẹdùn.
Àyangbẹ ẹjá dùn; ṣùgbọ́n kí la ó jẹ kẹ́já tó yan?
Ayé ńlọ, à ńtọ̀ ọ́.
Ayé ò ṣé-é bá lérí; wọ́n lè ṣeni léṣe.
Ayé ò ṣé-é finú hàn; bí o lọ́gbọ́n, fi síkùn ara-à rẹ.
Baba-ìsìnkú ò fọmọ-ọ rẹ̀ sọfà; alábàáṣe ńfọmọ-ọ rẹ̀ kówó.
Baálé àìlọ́wọ̀ ni àlejò àìlọ́wọ̀.
Baálẹ̀ àgbẹ̀-ẹ́ ní òun ò ní nǹkan-án tà lọ́run, kí owó ọkà òún ṣáà ti pé.
“Báyìí là ńṣe” níbìkan, èèwọ̀ ibòmínìn.
Adẹ́tẹ̀ẹ́ ní òun ò lè fún wàrà, ṣùgbọ́n òún lè yí i dànù.
Bí a bá bá aṣiwèrè gbé, a ó gba odì ọlọgbọ́n; bí a bá bá ewé iyá ṣọ̀tẹ̀, a ó ṣẹ ẹlẹ́kọ.
Bí a bá bá ẹrán wí, ká bá ẹràn wí.
Bí a bá fi ọwọ́ ọ̀tún na ọmọ, à fi ọwọ́ òsì fà á mọ́ra.
Bí a bá jẹ̀wọ́ tán ẹ̀rín là ńrín; bí a bá yó tán orun ní ńkunni.
Bí a bá kìlọ̀ fólè, ká kìlọ̀ fóníṣu ẹ̀bá ọ̀nà.
Bí a bá ní mọ̀, ọ̀mọ̀ràn a mọ̀ ọ́.
Bí a bá ńsunkún, à máa ríran.
Bí a bá ránni níṣẹ́ ẹrú, à fi jẹ́ tọmọ.
Bí a bá rántí ọjọ́ kan ìbálé, ká rántí ọjọ́ kan ìkúnlẹ̀ abiyamọ, ká rántí kan abẹ́ tí ńtani lára.
Bí a bá rí èké, à ṣebíèèyàn rere ni; à sọ̀rọ̀ ságbọ̀n a jò.
Adẹ́tẹ̀-ẹ́ rí wèrè, ó kán lùgbẹ́.
Bí a bá rí òwúrọ̀, alẹ́ ńkọ́?
Bí a bá sọ̀rọ̀ tán, ẹrín là ńrín; bí a bá yó tán orun ní ńkunni.
Bí a bá ṣe ohun ńlá, à fi èpè gba ara ẹni là.
Bí a bá ta ará ilé ẹni lọ́pọ̀, a kì í rí i rà lọ́wọ̀n-ọ́n mọ́.
Bí a kò bá gbé ọ̀pọ̀lọ́ sọ sínú omi gbígbóná, ká tún gbé e sọ sí tútù, kì í mọ èyí tó sàn.
Bí a kò bá gbọ́n ju àparò oko ẹni lọ, a kì í pa á.
Bí a kò bá rádànán, à fòòbẹ̀ ṣẹbọ.
Bí a kò bá rígún a ò gbọdọ̀ ṣebọ; bí a ò bá rí àkàlà a ò gbọdọ̀ ṣorò.
Bí a kò bá torí iṣu jẹ epo, à torí epo jẹṣu.
Bí a kò bímọ rí, a kò ha rọ́mọ lẹ́hìn adìẹ?
Adẹ́tẹ̀-ẹ́ sọ̀rọ̀ méjì, ọ́ fìkan purọ́; ó ní nígbàtí òún lu ọmọ òun lábàrá, òún já a léèékánná pàtì.
Bí a kò ránni sọ́jà, ọjà kì í ránni sílé.
Bí a kò ṣe ọdẹ rí, a kò lè mọ ẹsẹ̀-ẹ kò-lọ-ibẹ̀un.
Bí alẹ́ bá lẹ́, à fi ọmọ ayò fún ayò.
Bí alẹ́ bá lẹ́, bọnnọ-bọ́nnọ́ a rẹ̀wẹ̀sì.
Bí alẹ́ kò lẹ́, òòbẹ̀ kì í fò.
Bí apá ò ká àràbà, apá lè ká egbò ìdí-i rẹ̀.
Bí àrùn búburú bá wọ̀lú, oògùn búburú la fi ńwò ó.
Bí eégún ó bàá wọlẹ̀, orò ni ńṣe.
Bí eré bí eré, àlàbọrùn-ún dẹ̀wù.
Bí ẹlẹ́rẹ̀kẹ́ régérégé bá ro ẹjọ́-ọ tirẹ̀ tán, kó rántí pé ẹlẹ́rẹ̀kẹ́ mẹ́kí á rí rò.
Adití ò gbọ́, “Yàgò!”
Bí igí bá wó lu igi, tòkè là ńkọ́ gbé.
Bí ikún bá jẹ, bí ikún bá mu, ikún a wo oòrùn alẹ́.
Bí ilẹ̀-ẹ́ bá laná, ọ̀pọ̀lọ́ á fò gun igi.
Bí ilú bá dá sí méjì, tọba ọ̀rún là ńṣe.
Bí iṣẹ́ kò pẹ́ ẹni, a kì í pẹ́ iṣẹ́.
Bí kò bá tíì rẹ ìjà, a kì í là á.
Bí kókó bá dáni, a kì í jẹ orí ìmàdò; bí a bá jẹ orí ìmàdò, a kì í lọ sí àwùjọ póńpó; bí a bá lọ sí àwùjọ póńpó, ìwọ̀n ara ẹni là ńmọ̀.
Bí kókó bá dáni, a kì í jẹ orí ìmàdò; bí a bá jẹ orí ìmàdò, a kì í lọ sí àwùjọ póńpó; bí a bá lọ sí àwùjọ póńpó, ìwọ̀n ara ẹni là ńmọ̀.
Bí nǹkán bá tán nílẹ̀, ọmọ ẹbọ a bọ́ síjó, àwọn tó wà níbẹ̀ a múra àti lọ.
Bí o bá já ng ó so ọ́, kókó yó wà láàárín-in rẹ̀.
À-fà-tiiri ni tìyàwó; bí a bá fà á tí kò tiiri, ó ní ohun tó ńṣe é.
Bí o kò gbọ́ Ègùn, o kò gbọ́ wọ̀yọ̀-wọ̀yọ̀?
Bí o máa ṣe aya Olúgbọ́n ṣe aya Olúgbọ́n; bí o máa ṣe aya Arẹsà ṣe aya Arẹsà, kí o yéé pákọ̀kọ̀ lẹ́gbẹ̀ẹ́ ògiri; ẹni tí yó ṣe aya Olúfẹ̀ a kógbá wálé.
Bí obìnrin ò bá gbé ilé tó méjì, kì í mọ èyí tó sàn.
Bí ojú bá mọ́, olówò a gbówò; ọ̀rànwú a gbé kẹ́kẹ́; ajagun a gbé apata; àgbẹ̀ a jí tòun tòrúkọ́; ọmọ ọdẹ a jí tapó tọrán; ajíwẹṣẹ a bá odò omi lọ.
Bí ojú bá rí ọ̀rọ̀, a wò ó fín.
Bí ojú ọmọdé ò tó ìtàn, a bá àwígbọ́.
Bí olósùn-ún bá lọ osùn, ara-a rẹ̀ ní ńfi dánwò.
Bí òrìṣá bá mú ẹlẹ́hìn, kí abuké máa múra sílẹ̀.
Bí òwe bí òwe là ńlùlù ògìdìgbó; olọgbọ́n ní ńjó o; ọ̀mọ̀ràn ní ńsìí mọ̀ọ́.
Bí òwe bí òwe nIfá ńsọ̀rọ̀.
Àfi ohun tí a kì í tà lọ́jà lẹrú kì í jẹ.
Bí ọ̀bùn ò mọ èrè, a mọ ojú owó.
Bí ọkùnrín réjò, tóbìrín pa á, à ní kéjò má ṣáà lọ.
Bí Ọlọ́run-ún bá ti fọ̀tá ẹni hanni, kò lè pani mọ́.
Bí ọlọgbọ́n bá ńfi wèrè se iṣu, ọ̀mọ̀ràn a máa fi gègé yàn án.
Bí ọmọ́ bá jágbọ́n-ọn kíké, ìyá-a rẹ̀ a jágbọ́n-ọn rírẹ̀ ẹ́.
Bí ọmọ́ bá jágbọ́n-ọn kíkú, ìyá ẹ̀ a jágbọ́n-ọn sísin.
Bí ọmọ́ bá yó, a fikùn han baba.
Bí ọmọdé bá dúpẹ́ ore àná, a rí tòní gbà.
Bí ọmọdé bá ḿbẹ́ igi, àgbàlagbà a máa wo ibi tí yó wòó sí.
Bí ọmọdé bá mọ ayò, ẹyọ la ó fi pa á.
Afínjúu Ààré; ó fi àkísà dí orùbà; ó ńwá ẹniire-é bá sú epo.
Bí ọmọdé bá ṣubú a wo iwájú; bí àgbá bá ṣubú a wo ẹ̀hìn.
Bí ọmọdé ò bá rí oko baba ẹlòmíràn, a ní kò sí oko baba ẹni tó tó ti baba òun.
Bí ọmọdé kọ iyán àná, ìtàn la ó pa fún un.
Bí ọ̀rán bá pẹ́ nílẹ̀, gbígbọ́n ní ńgbọ́n.
Bí ọwọ́ ò bá ṣeé ṣán, à ká a lérí.
Bí sòbìyà yó bàá degbò, olúgambe là á wí fún.
Bí túlàsí bá di méjì, ọ̀kan là ḿmú.
“Bùn mi níṣu kan” kì í ṣáájú “Ẹkú oko òo.”
Dà-á-sílẹ̀-ká-tun-pín, ogún ijọ́un, a ò pín in re.
Dídì ní ḿmú abẹ mú.
Afínjú ní ńjẹ iwọ; ọ̀mọ̀ràn ní ńjẹ obì; màrí-màjẹ ní ńjẹ awùsá.
Díẹ̀-díẹ̀ nimú ẹlẹ́dẹ̀ẹ́ fi ńwọgbà.
DÍfá-dÍfá ò fIfá ṣeré.
Dùgbẹ̀-dùgbẹ̀ kì í fi ẹyin rẹ̀ sílẹ̀.
Dúró o kíkà; bí o ò dúró kíkà, ìkà a ba tìrẹ jẹ́.
Ebi ńpa mí ọlọ́ṣẹ ńkiri; ìgbà tí ng ò wẹnú ng ó ṣe wẹ̀de?
Ebi ò pàJèṣà ó lóun ò jẹ̀kọ Ọ̀yọ́; ebí pa ọmọ Obòkun ó jẹ ori.
Ebi ò pàmọ̀le ó ní òun ò jẹ àáyá; ebí pa Súlè ó jọ̀bọ.
Eégún Ẹ̀gbá, Ẹ̀gbá ní ńfọ̀.
Eégún tí yó gbeni là ńdáṣọ fún; òrìṣà tí yó gbeni là ńsìn; bi igí bá gbè mí mà kó obì mà bọ igi.
Eégún tí yó ṣe bíi Lébé, Lébé ni yó dà; èyí tí yó tàkìtì bí Olúfolé, òfurugbàdà ni yó ta á.
A kì í bọ òrìṣà lójú ọ̀fọ́n-ọ̀n; bó bá dalẹ́ a máa tú pẹpẹ.
Afínjú-u póńpólà, ogé kun osùn láìwẹ.
Ejò-ó rí ihò tó há ó kó wọ̀ ọ́; ìyá-a rẹ̀-ẹ́ lọ́wọ́ àti fà á yọ?
Elékuru kì í kiri lóko.
Èló là ńra adìẹ òkókó, tí à ńgba ọmọ-ọ rẹ̀ sìn?
Èmi-ò-níí-fẹ́-obìnrin-tẹ́nìkan-ńfẹ́, olúwarẹ̀ ò níí fẹ́ obìnrin ni.
Èmi-ò-níí-ṣu-imí-le-imí, olúwarẹ̀ ó rìn jìnnà ààtàn.
Èpè la fi ńwo èpè sàn.
Epo ló ṣeé jẹṣu; àkàsọ̀ ló ṣeé gun àká; obìnrín dùn-ún bá sùn ju ọkùnrin lọ.
Epo lojú ọbẹ̀.
Eré là ńfọmọ ayò ṣe.
Èrò kì í mọ ibùsọ̀ kọ́rùn ó wọ̀ ọ́.
Afínjú wọ ọjà ó rìn gbẹndẹ́kẹ ọ̀bún wọ ọjà ó rìn ṣùẹ̀ṣùẹ̀; ọ̀bùn ní ó ru ẹrù afínjú relé.
Ète lẹ̀gbọ́n; ìmọ̀ràn làbúrò; bí-a-ó-ti-ṣe lẹ̀kẹta wọn.
Ètò lòfin kìn-ín-ní lóde ọ̀run.
Ewúrẹ́ ò ṣe-e fiṣu ṣọ́.
Èyí tó yẹ ará iwájú, èrò ẹ̀hìn fiyè sílẹ̀.
Ẹ̀bẹ̀ là ḿbẹ òṣìkà pé kó tún ìlú-u rẹ̀ ṣe.
Ẹbọ díẹ̀, oògùn díẹ̀, ní ńgba aláìkú là.
Ẹbọ ẹnìkan là ńfi ẹnìkan rú.
Ẹ̀fẹ̀-ẹ́ dẹ̀fẹ̀ iyán; a paláwẹ́ ẹ̀kọ baálé ilé ní ẹ̀ ńpèun bí?
Ẹ̀fẹ̀-ẹ́ dẹ̀fẹ̀ iyán; ò báà gbémi lulẹ̀ ng ó bàá ọ jẹun.
Ẹgbẹ́ ẹni kì í wọ́n láyé ká wá a lọ sọ́run.
Àfòpiná tó fẹ́ paná-a súyà: ẹrán pọ̀ sí i.
Ẹjọ́ a-fẹ́ni-lóbìnrin là ńwí; a kì í wíjọ́ a-fẹ́ni-lọ́mọ.
Ẹ̀ẹ̀kan lejò ńyánni.
Ẹlẹ́nu-ú tóó rí sá.
Ẹlẹ́dẹ̀ẹ́ ní ọjọ́ tí òún ti jágbọ́n-ọn hùn, ọjọ́ náà ni ọ̀rọ̀ ò ti nìun lára mọ́.
Ẹlẹ́jọ́ ṣa èyí tó wù ú wí.
Ẹni a óò gbé òkú-u rẹ̀ sin, a kì í sọ pé ó ńrùn pani.
Ẹni a pé kó wáá wo kọ̀bì: ó ní kí nìyí kọ́bi-kọ̀bi?
Ẹni à ńwò kì í wòran.
Ẹni a wí fún ko gbọ́; ẹni a fọ̀ fún kó gbà; èyí tí ò gbọ́ yó filẹ̀ bora.
Ẹni àìgbọ́n pa ló pọ̀; ẹni ọgbọ́n pa ò tó ǹkan.
Àfòpiná tó ní òun ó pa fìtílà, ara ẹ̀ ni yó pa.
Ẹní bá ríkun nímú ọlọ́jà ní ńfọn ọ́n.
Ẹní bá tó ẹni-í gbà là ńké pè.
Ẹní du ara-a rẹ̀ lóyè Apènà: kó tó jẹ ẹran ọ̀fẹ́, ó dọ̀run.
Ẹní gbọ́n juni lọ ní ńtẹni nÍfá.
Ẹní léku méjì á pòfo.
Ẹní máa ké ìbòsí á pa baba rẹ̀ jẹ.
Ẹní rúbọ òrìṣà-á gbọ́dọ̀ rú ti èèyàn kí ẹbọ-ọ́ tó gbà.
Ẹni tí a bá fi orí-i rẹ̀ fọ́ àgbọn ò níí jẹ níbẹ̀.
Ẹni tí a bá ḿbá nájà là ńwò, a kì í wo ariwo ọjà.
Ẹni tí a wífún kó gbọ́; ẹni tí kò gbọ́, tara-a rẹ̀ ni yó dà.
Afọ́jú tó dijú, tó ní òún sùn, ìgbàtí kò sùn ta ló rí?
Ẹni tí ẹ̀gún gún lẹ́sẹ̀ ní ńṣe lákáǹláká tẹ̀lé alábẹ́rẹ́.
Ẹni tí kò gbọ́n lààwẹ̀ ńgbò.
Ẹni tí kò mọ iṣẹ́-ẹ́ jẹ́ ní ńpààrà lẹ́ẹ̀mejì.
Ẹni tí kò mọ ọba ní ńfọba ṣeré.
Ẹni tí ó lè jà ni yóò kúnlẹ̀ kalẹ́.
Ẹni tí yó bọ Ògún, yó ra ọjà-a tirẹ̀ lọ́tọ̀.
Ẹni tí yó fò yó bẹ̀rẹ̀.
Ẹni tí yó mu ẹ̀kọ fòrò, yó bàá ọmọ ẹlẹ́kọ ṣeré.
Ẹni tí yó mu ẹ̀kọ ọ̀fẹ́ yó bàá ọmọ ẹlẹ́kọ ṣeré.
Ẹni tí yó ṣòwò àlè, ẹní-i rẹ̀ ní ńká; ẹni tí yó ṣòwò-o Ṣàngó, ààjà-a rẹ̀ ní ńrà.
A-fọ́nú-fọ́ra ní ńfi òṣì jó bàtá.
Ẹni tí yó yàáni lówó, tí kò níí sinni, ohùn ẹnu-u rẹ̀ la ti ḿmọ̀.
Ẹni tó bá da omi síwájú á tẹ ilẹ̀ tútù.
Ẹni tó bá fi ojù àná wòkú, ẹbọra a bọ́ ọ láṣọ.
Ẹni tó bá máa jẹ ọ̀pọ̀lọ́ a jẹ èyí tó lẹ́yin.
Ẹni tó bá máa lu òṣùgbó a lu ńlá; kékeré ẹgbẹ̀fà, ńlá ẹgbẹ̀fà.
Ẹni tó bá máa mú ọ̀bọ a ṣe bí ọ̀bọ.
Ẹni tó bá mọ ìdí ọ̀ràn tẹ́lẹ̀ ní ḿbu àbùjá èké.
Ẹni tó bá ní igbà-á lò, bí igbà-á bá já, kó dúró so ó.
Ẹni tó bá pẹ́ lórí imí, eṣinṣin kéṣinṣin yó ò bá a níbẹ̀.
Ẹni tó bá rántí Efuji, kó má fi ore ṣe ẹṣin.
Àgó tó gbó ṣáṣá, ẹ̀bìtí pa á, áḿbọ̀sì olóósè a-bara-kùọ̀kùọ̀.
Ẹni tó bá rántí ọjọ́ ní ńṣe ọmọ òkú pẹ̀lẹ́; ta ní jẹ́ ṣe ọmọ eégún lóore?
Ẹni tó bá sọ pé ẹsẹ̀ eégún ńhàn ní ńwá abẹ́rẹ́ lọ.
Ẹni tó bá yá ìwọ̀fà ẹgbàá, tòun tirẹ̀ ní ńlọ ata kúnná.
Ẹni tó dùbúlẹ̀-ẹ́ ṣe oògùn ìjàkadì tán.
Ẹni tó fi irun dúdú ṣeré, yó fi funfun sin ẹniẹlẹ́ni.
Ẹni tó fi owó-o rẹ̀ ra ẹṣin, kò níí jẹ́ kó ṣe àrìnjẹ́.
Ẹni tó gbajúmọ̀ tí kò mọ èèyàn-án kí, òun òbúrẹ́wà ẹgbẹ́ra.
Ẹni tó máa tẹ́ òkú ọ̀pọ̀lọ́, yó nìí ilé ògbóni tirẹ̀ lọ́tọ̀.
Ẹni tó máa yáni lẹ́wù, ti ọrùn-un rẹ̀ là ńwò.
Ẹni tó mi kùkùté, araa rẹ̀ ní ńmì.
Àgùnbánirọ̀ ní ńfojúdini.
Ẹni tó mọ ẹtu ní ńkì í ní “òbèjé, ẹlẹ́sẹ̀ ọwọ̀.”
Ẹni tó ńṣápẹ́ fún wèrè jó, òun àti wèrè ọ̀kan-ùn.
Ẹni tó pa kẹ́tẹ́kẹ́tẹ́ yó ru káyá ẹrù.
Ẹni tó ránṣẹ́ sí orò-ó bẹ̀wẹ̀ fún àìsùn.
Ẹni tó re Ìbàdán tí kò dé ilé Olúyọ̀lé, oko igi ló lọ.
Ẹni tó rúbọ tí kò gba èèwọ̀, bí ẹni tó fi owó ẹbọ ṣòfò ni.
Ẹni tó sọ ẹlẹ́dẹ̀ lékùrọ́, oúnjẹ ló fún un.
Ẹni tó torí òtútù fi ọmọrí odó yáná ò gbọdọ̀ retí a-ti-jẹyán.
Ẹnu àìmẹ́nu, ètè àìmétè, ní ḿmú ọ̀ràn bá ẹ̀rẹ̀kẹ́.
Ẹnu ehoro ò gba ìjánu.
Àgbà ajá kì í bàwọ̀jẹ́.
Ẹ̀rẹ̀kẹ́ ni ilé ẹ̀rín.
Ẹ̀rù bíbà ní ḿmúni pe àjẹ́ ní ará ire.
Ẹrù-u hòo kì í wọni lọ́rùn.
Ẹ̀sín alátọ̀sí ò sí lọ́wọ́ òkóbó.
Ẹyẹ igbó kì í mọ fífò ọ̀dàn.
Ẹyẹ ńwá àtifò, wọ́ ńsọ òkò sí i.
Fi ìjà fún Ọlọ́run jà, fọwọ́ lérán.
Fimí-pamọ́-kí-npa-ọ́ làrùn ńjẹ́.
“Gba ọmọ fún mi kí nrèdí”; bí ìdí ò bá ṣe-é re ká gbọ́mọ fọ́lọ́mọ.
Gbogbo ẹranko ìgbẹ́ pé, wọn ní àwọn ó fi ìkokò ṣe aṣípa; nígbà tó gbọ́ inú ẹ̀-ẹ́ dùn; ṣùgbọ́n nígbà tó ṣe ó bú sẹ́kún; wọ́n ní kí ló dé? Ó ní bóyá wọ́n lè tún ọ̀ràn náà rò kí wọ́n ní kì í ṣe bẹ́ẹ̀ mọ́.
Àgbà ìmàle kì í káṣọ kọ́rùn.
Ìbéèrè kì í jẹ́ kí ẹni ó ṣìnà; ẹni tí kò lè béèrè ní ńnpọ́n ara ẹ̀ lójú.
Ibi tí a bá ńgbé la ti ńgbàwìn; à-rà-àì-san ni ò sunwọ̀n.
Ibi tí a gbé epo sí a kì í sọ òkò síbẹ̀.
Ibi tí a ti gùn, ibẹ̀ la ti ńrọ̀.
Ibi tí a ti ńjẹun bí ikun bí ikun, a kì í sọ̀rọ̀ bíi kẹ̀lẹ̀bẹ̀ bíi kẹ̀lẹ̀bẹ̀ níbẹ̀.
Ibi tí à ńgbé là ńṣe; bí a bá dé ìlú adẹ́tẹ̀ à di ìkúùkù.
Ibi tí o máa sùn lo tẹ́ ọmọ sí.
Ibi tí òjò-ó ti ńpa igún bọ̀-ọ́ jìnnà; ta ní rán igún níṣẹ́?
Ibi tí òjò-ó bá ọjọ́ ní ńpa á sí.
Ibi tí oníyọ̀nmọ̀ntìí ṣubú sí, ibẹ̀ ló ti tà á tán.