تغییر عنوان فهرست جداول

[farshadrasuli]

کاربرد جمع مکسر (مانند موارد، مدارس، تفاسیر، جداول، و غیره) ویژه‌ی زبان عربی است و برای فارسی‌نویسی باید تا جایی که ممکن است واژه‌های عربی را با نشانه فارسی جمع ببندیم. بنابراین موردها، مدرسه‌ها، تفسیرها، جدولها، کتابها، و غیره درست‌تر است. نتیجه این که کاربرد «فهرست جدولها» درست‌تر است.
من به کاربرد دستور

\renewcommand{\listtablename}{فهرست جدولها}

آگاه هستم؛ اما پیش‌نهاد میکنم این تغییر در بسته زی‌پرشین انجام شود.

باتشکر – فرشاد رسولی

[hadisfr]

جمع مکسر واژگان عربی در فارسی سال‌هاست که استفاده می‌شود و ریشه در سنت ادبی فارسی دارد.‫ آیا گزارهٔ زیر مبنای علمی دارد یا دستورنویسان مشهوری از این گزاره حمایت کرده‌اند؟

‫برای فارسی‌نویسی باید تا جایی که ممکن است واژه‌های عربی را با نشانه فارسی جمع ببندیم

‫در متون دانشگاهی فارسی استفاده از اصطلاحاتی مانند فهرست جداول بسیار رایج است و به نظر می‌رسد ایجاد چنین تغییراتی که ممکن است موجب ناسازگاری با متون موجود و قالب‌های پیشنهادی دانشگاه‌ها شود به تعمق بیشتر و دلایل مستحکم‌تری نیاز دارد.

[farshadrasuli]

جمع مکسر واژگان عربی در فارسی سال‌هاست که استفاده می‌شود و ریشه در سنت ادبی فارسی دارد.‫ آیا گزارهٔ زیر مبنای علمی دارد یا دستورنویسان مشهوری از این گزاره حمایت کرده‌اند؟

‫برای فارسی‌نویسی باید تا جایی که ممکن است واژه‌های عربی را با نشانه فارسی جمع ببندیم

‫در متون دانشگاهی فارسی استفاده از اصطلاحاتی مانند فهرست جداول بسیار رایج است و به نظر می‌رسد ایجاد چنین تغییراتی که ممکن است موجب ناسازگاری با متون موجود و قالب‌های پیشنهادی دانشگاه‌ها شود به تعمق بیشتر و دلایل مستحکم‌تری نیاز دارد.

گفته‌های شما ارزش پاسخ ندارد. برای جلوگیری از پراکندگی دیدگاه دیگران نسک زیر معرفی میشود

[hadisfr]

‫تقابل میان دستور زبان توصیفی و دستور زبان تجویزی سابقه‌ای دراز دارد. تمایل افراطی به سره‌نویسی که گاهی ناشی از عرب‌ستیزی یا اسلام‌ستیزی بوده است نیز مسألهٔ جدیدی در زبان فارسی نیست و اندیشمندانی از زمان آذر کیوان و دساتیر، تا دوران معاصر (همچون مرحوم فروغی و استاد کزازی) کم یا زیاد به آن معتقد بوده‌اند. در نگارش دستور زبان نیز بزرگانی مانند مرحوم شاملو از زبان و نوشتار رایج فاصله گرفته‌اند. تجربهٔ تاریخی زبان‌های متعدد نشان داده است دستورنویسان تجویزی معمولاً کاری از پیش نبرده‌اند و زبان مردم روند طبیعی خود را پی گرفته است (برای مثال‌های بیشتر به آثار دکتر باطنی مراجعه شود).

‫سؤال پیشین این‌جانب برای آگاهی از وجود منابعی احتمالی بود که نگارنده از آن‌ها اطلاعی ندارد و راه مرحوم شاملو یا استاد کزازی را نیز نرفته‌اند. متأسفانه نگارنده در حال حاضر امکان دسترسی به متن کامل کتاب دکتر نیکوبخت (مبانی درست‌نویسی…) را ندارد. با توجه به خلاصه‌های یافت‌شده، به نظر می‌رسد ایشان استفاده از جمع مکسر را به طور عمومی پیشنهاد نمی‌کنند؛ هر چند تأکید بر استفاده نکردن از جمع‌های مکسر مهجور عربی و جمع‌های مکسر ساختگی کلمات غیرعربی است (یکی از خلاصه‌های یافت‌شده). به هر حال به نظر می‌رسد این نظر افراطی‌تر از نظر بسیاری از دستورنویسان توصیفی و حتی تجویزی زبان فارسی است. تأکید می‌گردد که موضوع بحث استفاده از جمع مکسر کلمات عربی رایج در فارسی است، نه استفاده از جمع‌های مکسر جعلی برای کلمات غیرعربی.

‫در ادامه، بخشی از استدلال‌ها و توضیحات مرحوم فرشیدورد دربارهٔ این مسأله ذکر می‌شود. «دیگران» (مورد اشارهٔ آقای رسولی) می‌توانند برای آگاهی بیشتر به این منبع مراجعه کنند.

‫ بعضی، لغات موجود عربی را برای زابن فارسی خط نمیدانند، بلکه اجرای قواعد آن زبان را خطر فرض می‌کنند؛ یعنی جمعهای سالم و مکسر … را زیانبار میشمارند و معتقدند باید به جای حوادث و مشکلات و ممکنات و خرابات و مهمات و خرافات و کرامات و افلاک و مسائل و آفات و اوقات و حاجات و اخلاق و علوم گفت: حادثه‌ها، مشکلها، خرابه‌ها، مهمها، خرافه‌ها، کرامتها، دانش‌ها.
…
‫آیا اجرای این افکار کودکانه گناهی به پیشگاه زبان و ادبیات والای فارسی نیست؟ … در دنیا همواره تنوع از یکسانی و تکرار بهتر است، بخصوص در زبان و خط شعر؛ … چه دست شاعران و نویسندگان و مترجمان و اهل ذوق، در انتخاب کلمات پو خلق آثار ادبی و علمیشان بازر خواهد بود.
…
‫باری در این موارد اگر هم تبدیلی لازم شود، باید با مطالعه و تحقیق بسیار توأم باشد، زیرا در زبان و ادب نمیتوان حکم کلی صادر کرد. بلکه برعکس، باید مورد بمورد اقدام نمود. … مثلاً نمیتوان با صدور بخشنامه‌ای همهٔ «ات»ها را تبدیل به «ها» کرد. … تصمیم‌گیری در این موارد، … بعهدهٔ اهل ذوقست نه بعهدهٔ سره‌نویسان و وطن‌پرستان دروغین و ویراستاران اندک‌خوانده و صاحبان افکار سطحی و نادرست.
—‫مسألهٔ درست و غلط، نگارش و پژوهش در زبان فارسی، دکتر خسرو فرشیدورد، چ۱، ص ۱۲۷ و بعد

---

‫شما، جناب رسولی، در پاسخ به پرسش محترمانهٔ این‌جانب و استدلال ارائه‌شده در مخالفت با پیشنهادتان، گفتید:

گفته‌های شما ارزش پاسخ ندارد. برای جلوگیری از پراکندگی دیدگاه دیگران نسک زیر معرفی میشود

‫متأسفانه شما به جای پاسخ به سؤال مطرح‌شده، با عبارت «گفته‌های شما ارزش پاسخ ندارد» مرتکب توهین و مغالطهٔ استدلال از راه سنگ (Argumentum ad lapidem) شده‌اید. همچنین، به جای ارجاع دقیق به محتوای یک منبع معتبر یا پاسخ به استدلال مطرح‌شده، صرفاً کل یک کتاب را به عنوان منبعی برای درستی صحبتتان معرفی کرده‌اید که می‌توان آن را نوعی از مغالطهٔ توسل به مرحعیت (argumentum ad verecundiam) در نظر گرفت.

‫به دلیل رعایت نشدن مقدمات مباحثهٔ علمی از سمت شما، به نظر می‌رسد ادامهٔ این بحث ممکن نیست و این‌جانب پاسخ دیگری در این issue نخواهم نوشت.