Nepali Ukhaan Tukka Collection | नेपाली उखान टुक्का संग्रह 🇳🇵

Namaskar,

As foreign languages like English are slowly invading our communication habits and lifestyle, it is essential that we don't forget the importance of our native language, Nepali. It feels like our ancient stories, cultural proverbs, and literature are no longer passing from generation to generation.

So, this is a small effort for promoting the Nepali language and literature among youth and helping to regain the position of the Nepali language in our generation. Dhanyabad!

Things You Can Contribute

1. Add new ukhaan tukka
2. Add meaning to the existing ukhaan tukka
3. Add example to the existing ukhaan tukka
4. Fix typos and word formation
5. Share it with your friends and family

Steps For Contribution

1. Press the edit button of README.md
2. Do the contribution (Add ukhaan, meaning or example)
3. Commit the changes and make a new pull request

Contribution Guidelines

• Ukhaan should be listed in alphabetical order
• Ukhaan should have at least nepali and roman meaning.
• Duplicate ukhaan are not allowed.

Nepali Ukhaan APIs

For APIs: There is a separate repository. Please visit nepali-ukhaan-apis

Quick Navigation

अ | आ | इ | ई | उ | ऋ | ए | ओ | औ | क | ख | ग | घ | च | छ | ज | झ | ट | ठ | ड | ढ | त | थ | द | ध | न | प | फ | ब | भ | म | य | र | ल | व | श | श्र | स | ह

नेपाली उखान टुक्का संग्रह 🇳🇵

Nepali	Roman	Meaning	Example
अ
अंग्रेजीको काइदा, भुक्नेलाई फाइदा	Angreji ko kaida, bhukne lai faida	Those who are clever can benefit from any situation
अकटको कुलो, बिकटको खेत, बिर्सेछु दाजै शिलोकको फेद	Akat ko kulo, bikat ko khet, birsechhu daajai silok ko fed	People often forget the help & advice provided by others but remember the benefits they received
अकबर राजा, बिरबल काजि, इन्साफ दिन्छन खुसिराजि	Akabar raaja, birbal kaaji, insaaf dinchhan khusiraaji	Justice is served by both the powerful and the wise
अकबरी सुनलाई कसी लाउनु पर्दैन	Akabari sun lai kasi laaunu pardaina.	Ramro manche yesai ramro
अक्चु खाए बक्छु खाए झुसे बारुलो	Akchhu khaaye bakchhu khaaye jhuse baarulo	Someone who has faced stronger challenges is not easily defeated by weaker ones
अगुल्टोले हानेको कुकुर बिजुलीदेखि तर्सन्छ	Agulto le haaneko kukur bijuli dekhi tarsanchha.	Ek choti galti garisakepaxi aarko choti garna bata tarsinxa
अगुल्ठो पनि नठोसी बल्दैन	Agultho pani nathosi baldaina	कुनै पनि सम्बन्धमा केही असामान्य हुन आवश्यक हुन्छ
अघि हेर्नु चार हात, पछि हेर्नु बाह्र हात	Aghi hernu chaar haat, pachhi hernu bahra haat	Agadi ra pachadi dubai tira khyal puraunu
अघिको तीतो पछिको मीठो	Aghi ko tito pachhi ko mitho.	Mehanat le fal mitho hunxa
अचानो को पिर खुकुरी ले जान्दैन	Achaano ko pir khukuri le jaandaina	Dhukha dina manxe le dukha paune manxe ko samsya bujdiaena	अचानो को पिर खुकुरी ले जान्दैन भनेझै गरिबहरुका पीर व्यथा धनीलाई कहाँ थाहा हुन्छ र?
अचार खानु मुलाको, संगत गर्नु ठुलाको	Achaar khaanu mula ko, sangat garnu thula ko	Asal manxe ko sangat gare khushi paixa nabye dukha
अच्छा साले जुल्फी पाले, लिखाले टांग हाले	Achchhaa saale julfi paale, likhaa le taang haale.	Strong foundation, bright outcome. Weak base, poor fate
अजिङ्गरको आहारा दैवले जुराउँछ	Ajingar ko aahaaraa daiba le jurauchha.	Yedi kei kura vagya ma chha vane paincha.
अड्को पड्को तेलको धूप	Adko padko tel ko dhup.	The nature of certain things, which briefly sparkle and then vanish
अदुवा खाई सभामा बस, मुला खाई बन पस	Aduwaa khaayi sabhaa maa basa, mulaa khaayi bana pasa.	Choosing words and actions wisely to fit the context
अनिकालको तोरी, सहकालको जौं	Anikaal ko tori, sahakaal ko jau	Doing things at the opportune moment
अनिकालको मानु, दिनु न खानु	Anikaal ko maanu, dinu na khaanu	aafulai dukha pareko bela arulai sahayog garnu ki nagarnu
अनिकालमा लाईफ जोगाउनु, आन्दोलनमा बाईक जोगाउनु	Anikaal maa life jogaunu, andolan maa bike jogaunu.	Recognizing what matters most in a given context.
अनिकाले मानू, बाँडिचूडी खानू	Anikaale maanu, badi chudi khaanu.	To take advantage of whatever comes your way, even if it's not ideal or appropriate
अनुहार न दनुवार पोइ खोज्न थाली	Anuhaar na danuwaar poi khojna thaali.	Looking for something new rather than being content	सधैं नयाँ नयाँ कपडा खोज्दैमा रमेशलाई सम्झाउने बेला भयो, अनुहार न दनुवार पोइ खोज्न थाली भनेजस्तो
अनुहार न दनुवार, पाण्‍डव सुनुवार	Anuhaar na danuhaar, pandab sunuwar.	Chyamata bina furti lagunu	Anuhar na danuwar pandav sunwar bhane ghai ram le dherai furti laucha
अन्धाको देशमा आँखा छोप्नु, लङ्‍गडाको देशमा खुट्‍टा खोच्याउनु	Andhaa ko desh maa aankhaa chhopnu, langadaa ko desh maa khuttaa khochchyaunu.	Adapting to fit in with the prevailing environment and customs
अन्धाको सहारा लङ्गडा	Andhaa ko saahaaraa langadaa.	Attempting something that is inherently ineffective or counterproductive
अन्धाको हातमा टुकी	Andha ko hat ma tuki.	Empowering someone blindly without care for the hazardous potential consequences
अन्धोलाई ऐनाको खोजि	Andho lai ainaa ko khoji.	Na chaie kura ma chaso bhegta garnu
अन्नमा भन्दा सन्नमा जोड	Anna ma bhanda Sanna ma jod.	Kind words are valued over mere food/provisions
अन्यायको धन, कहिल्यै मेरो नभन	Anyaaye ko dhan, kahilei mero nabhan.	Wealth accumulated through injustice should never be considered as rightfully one's own
अभागी मोरो हग्न बस्यो, बाह्र हातको घोँचो पस्यो	Abhaagi moro hagna basyo, bahra haat ko ghocho pasyo.	Misfortune befalls the unlucky at every turn, even when they try to avoid it
अभागीको भाई सप्रन्छ, भाग्यमानीको छोरो सप्रन्छ	Abhaagi ko bhai sapranchha, bhaagyamaani ko chhoro sapranchha.	No one can escape their destiny	रामको छोराले राम्रो जागिर पाएपछि उसको परिवारको जीवनस्तर सुध्रियो, आखिर अभागीको भाई सप्रन्छ, भाग्यमानीको छोरो सप्रन्छ
अराएको काम र भराएको मानोले कति दिन चल्छ	Araayeko kaam ra bharaayeko maano le kati din chalchha	Makeshift solutions and temporary measures can only last for so long
अरुको बारिको काँक्रो चोर्नी, आफ्नो भने नुनको ढिको नफोर्नी	Aru ko bari ko kakro chorne, aafno bhane nun ko dhiko naforni.	It is easy to find faults in others while ignoring one's own shortcomings
अरुको लाख आमाको काख	Aru ko lakh aama ko kakh	Nothing is comparable with mother's love.
अरूले हात्ती चढे भनेर आफूले धुरी चढ्नु हुँदैन	Aru le hatti chade bhanera aafu le dhuri chadnu hudaina.	One should not imitate others' mistakes, but learn from them instead
अर्काको आङ्गको जुम्रा देख्‍ने, आफ्‍नो आङ्गको भैसी पनि नदेख्‍ने	Arka ko aang ko jumra dekhne, aafno aang ko bhaisi pani nadekhne.	It is easy to point others fault but don't realize his own faults.
अर्काको गहना लगाउनु, नाक कान दुखाउनु	Arka ko gahana lagaunu, naak kaan dukhaunu.	Envy over others' possessions is a cause of distress
अर्काको नासो गलपासो	Arkaa ko naaso galpaaso.	aruko saman bigrina sakxa
अर्काको बाच्छो चाटी मुखभरी रौँ	Arka ko bachchho chaati mukh bhari rau.	Speaking ill of others to impress is insincere flattery
अर्काको बारीमा साग छ, मुटु मिचेर के लाग्छ	Arkaa ko baari maa saag chha, mutu michera k laagchha.	There is no gain in envying others' prosperity and good fortune
अर्काको बुद्धिले राजा हुनुभन्दा आफ्नै बुद्धिले जोगी हुनु बेस	Arka ko buddhi le raja hunu bhanda afnai buddhi le jogi junu besh.	Aru ko muni basera thulo manxe hunu bhanda aafnaie malik aafaie bayera sano kaam garna jati hunxa
अर्काको भर भोकभोकै मर	Arkaa ko bhar bhok bhokai mar.	Relying solely on others leads to ruin	arkako bhar bhok bhokai mar vanejhai garib janta chhetipurti ko lagi sarkar ko varosama basera dukha behorna paryo
अर्तीको कुरा घर्तीको पनि लिनुपर्छ	Arti ko kura gharti ko pani linuparchha.	One should consider advice from outsiders as well as insiders
अर्थ न बर्थ गोविन्द गाई	Artha na bartha gobinda gai.	A useless person
अलिनु पनि नखाऊँ, नूनढिकी पनि नफोरौँ	Alinu pani nakhau, nundhiki pani naforau.	One should avoid both excess and deficiency
अल्छीलाई बल्छी, मर्दलाई जाल	Alchhi lai balchhi, marda lai jaal.	The use of flattery to exploit different targets
अल्छीले जति जैसीले जान्दैन	Alchi le jati jaisi le jaandaina	A person can know more about specific thing than a general educated person
अल्छे तिघ्रो, स्वादे जिब्रो	Alchhe tighro, swade jibro.	Kaam garni jagar chaina khana mitho mitho khojni
असारमा आली लगाए पो मंसिरमा बाली खान पाइन्छ	Asaar maa aali lagaaye po mangshi maa baali khaana paayinchha.	One reaps the rewards of hard work in due time
असारमा मीत लाए हिलामा हात, मंसिरमा मीत लाए फिलामा हात	Asar ma mit laaye hila ma haat, mangsir ma mit laaye fila ma haat.	The rewards of labor vary according to the season
असारमा सुरुवाल लगाउनेले मंसिरमा पराल चोर्छ	Asaar ma suruwal laguane le mangsir ma paral chorchha.	Early and consistent hard work pays off in the long run
अहंकारी भ्यागुताको ट्वार ट्वारै ठूलो	Ahankari bhyaguto ko twar twar nai thulo	The conceited think their own faults are small	तिमी अहंकारी नबन, अहंकारी भ्यागुताको ट्वार ट्वारै ठूलो भन्ने उखान बिर्सने छैनौ
अँध्यारो काम खोला को गीत	Andhyaro kaam khola ko geet	Work done without proper planning is bound to fail
आँ गर्दा अलङ्‍कार बुझ्ने	Aa gardaa alangkaar bujhne.	Jati bhaneko cha tyo bhanda badi bujhne.
आ
आँखा नदेख्‍ने नेत्रलाल, कान नसुन्‍ने कर्णकान्त	Aankha nadekhne netralaal kana nasunne karnakaanta	People who are unable or unwilling to perceive reality despite having the ability
आँटी छोरीलाई बाघले नि खाँदैन	Aanti chhori lai baagh le ni khaadaina.	Close bond between family members
आँटेको काम झट्टै श्री गणेश	Aateko kaam jhattai shree ganesh.	Tasks done with care and attention get done quickly and smoothly
आँपको आँप, कोयाको दाम	Aanp ko aanp, khoya ko daam	नाफादार थोकबाट त नाफा छ नै तर जे कुराबाट आशा छैन, त्यसबाट पनि लाभ पाउनु
आइमाई को रुपै सत्रु, रुपै मित्रु	Ayimaayi ko rupai satru, rupai mitru.	True friends accept one as they are are are, for who they are
आइमाईको पेटमा कुरा पच्दैन	Aayimai ko pet maa kura pachhdaina.	A Person who can't keep secrets
आई बूढी मच्चिंदै, गई बूढी थच्चिंदै	Aaayi budi machchidai, gayi budi thachchidai.	Come in like a lion, go out like a lamb
आई लाग्ने माथि जाई लाग्नु	Aayi laagne maathi jaayi laagne.	Biting off more than you can chew
आउँछ समय पर्खंदैन, बग्छ खोलो फर्कंदैन	Aauchha samaye parkhadaina, bagchha khola farkadaina.	Opportunity and flowing river wait for no one, be careful you don't miss out
आए आँप गए झटारो	Aaye aanp gaye jhataaro.	Try everything and explore all the ways if you have nothing to loose.	आए आँप गए झटारो भन्ने सोचेर रामले १० रुपैयामा १० लाख पुरस्कार पाउने चिठ्ठा किन्यो।
आए बाउको गए साहुको	Aaye bau ko gaye saahu ko	Taking a chance.
आकाश को राहु, पातलको केतु, एक पटक नपरी कसरी चेतु	Akash ko rahu, paataal ko ketu, ek patak napari kasari chetu?	If you don't experience it once, how will you know (or feel fear)
आकाशको फल आँखा तरी मर्	Aakas ko fal, aankha tari mar.	Aafu le napaune khaie na paune kura laie herera santhustha garni
आकाशमा थुके मुखमा छिटा	Aakash maa thuke, mukh maa chhitaa.	Talking big in front of many people may fall flat in reality
आखाँले देखेको बिज्ञान भन्दा मनले बुझेको भगवान प्यारो	Ankha le dekheko bigyan bhanda man le dekheko bhagwan pyaro.	Careless actions may have unintended consequences
आगो ताप्नु मुढाको कुरा, सुन्‍नु बुढाको	Aago taapnu muda ko kura sunnu buda ko	Aafu vanda thulo manxe ko aardi upadesh sunna parxa
आज घर पुगिएला त ? आफ्नै खुट्टालाइ सोध	Aaja ghar pugiyela ta? aafnai khutta lai sodha	Don't rely on others, trust your own abilities and judgment
आज मर्यो, भोलि ओखति	Aaja maryo, bholi okhati.	Dhilo vaye paxi matra kei garna thalni	What's done is done, no use dwelling on the past
आजकालका केटी स्टाइलको भारी टाउकोमा भने डिस्को गर्ने जुम्राको ढाडी	Aajkal kaa keti style ko bhaari tauko maa bhane disko garne jumraa ko dhaadi.	All style and no substance
आजको कामलाई भोलि नभन्नु	Aaja ko kaam lai bholi nabhannu.	kaam na sachnu, aaja ko kaam aajai garni / There is not time like present.
आधा गाग्रो छचल्किन्छ	Adha gagro chhachalkinchha.	Half-hearted efforts are bound to fail
आफु भलो त जगत भलो	Aafu bhalo ta jagat bhallo	afuleh pargati garda samaj ko pragati afai hunxa kinaki ek ek jana milera nai samaj banxa
आफुले खान नपाएको अंगुर अमिलो	Aafule khaana napaayeko angur amilo.	Telling bad things about a thing you can't get
आफू ताक्छु मुडो, बन्चरो ताक्छ घुँडो	Afu taakchhu mudo, bancharo takchha ghundo.	Don't be too proud, It may harm you
आफू नमरी स्वर्ग देखिँदैन	Aafu namari swarga dekhidaina.	Aafu le kei kaam gari na heri thaha hunna
आफै त महादेव उत्तानो पर, कसले देला बर	Aafai ta mahadev uttaano par, kasle delaa bar.	Implying ownself don't have enough, forget about giving others
आफ्नै छोरी नखर्माउली, तन्नेरीलाई दोष	Aafnai chhori nakharmauli, tanneri lai dosh.	Aafno dosh naheri aru laie dosh lagaune
आफ्नो छोराछोरी र अर्काकी स्वास्नी सबैलाई राम्रो लाग्छ	Aafno chora chori ra arkaa ki swasni sabai lai ramro laagchha	A person like their things more than others things
आफ्नो टाउको फुटे पछि मित को टाउको बेल बराबर	Aafno tauko fute pachhi mit ko tauko bel baraabar.	When your own plans fail, blaming others is pointless
आफ्नो थैली सुरक्षित राखे अर्कालाई दोष लगाउनु पर्दैन	Aafno thaili surakshit raakhe arkaa lai dosh lagaunu pardaina.	If you take care of your things, you won't have to blame others for the loss
आफ्नो थैलोको गाँठो कस्नु, अरुलाई दोष नदिनु	Aafno thailo ko gaatho kasnu, aru lai dosh nadinu.	Keep your work yourself and don't blame others.
आफ्नो नुन, आफ्नै पानी, खाउ ज्वाईं कोखा तानी	Aafno nun, aafnai paani, khau juwai kokha taani	Take care of your own needs before worrying about others
आफ्नो भाग्य आफैले बनाउनु पर्छ	Aafno bhaagya aafai le banaunu parchha.	mehanat garera aafno sapana afai pura garna sakinxa rather than wait for things to happen.	विद्यार्थीहरुले राम्रो अंक प्राप्त गर्नका लागि आफैले कडा मेहनत गर्नुपर्छ, किनकि आफ्नो भाग्य आफैले बनाउनु पर्छ
आफ्नो रुचि खानु, अर्काको रुचि लाउनु	Aafno ruchhi khaanu, arkaa ko ruchi launu.	Focus on your own interests, not others
आफ्‍नो हात जगन्‍नाथ	Aafno haat jagannaath.	We are responsible for our own actions and their consequences
आमा पनि ब्युटी छोरि पनि ब्युटी बाउले गर्नु पर्ने चुलाको ड्युटी	Ama pani beauty, chori pani beauty, bau le garnu parne chula ko duty.	Everyone has their own responsibilities and do their duties
आमा बाबुको मन छोरा छोरी माथि, छोरा छोरीको मन डिङगो जुत्ता माथि	Aama baabu ko man chhora chhori mathi, chhora chori ko man dingo juttaa maathi.	Parental love is unconditional while children tend to be more self-centered in their interests
आमा बाबुलाई समस्या टार्न गार्हो, छोराछोरीलाई भने स्टाईल नै प्यारो	Aamaa baabu lai samasya taarna gahro, chhora chhori lai bhane style nai pyaaro.	Parental love is unconditional while children tend to be more self-centered in their interests
आमा-बाबा को मन छोरा तिर, छोरा को मन अर्काको छोरी तिर	Aama baba ko man chhora tira, chhora ko man arka ko chhori tira.	buwa ama ko maya chora lai chora bane budi kp kura matrai sunne
आमाको माया आँखाको डिलमा	Ama ko maya ankha ko dil maa.	Mother's affection is inherent and taken for granted like the pupil that allows us to see
आमाबाबुको मन छोराछोरी माथि छोराछोरीको मन ढुंगामुढा माथि	Aamaa baabu ko man chhoraachhori maathi choraa chhori ko man dhungaa mudaa maathi.	Parental love is unconditional while children tend to be more self-centered in their interests
आमा–छोराको ऐंचोपैंचो, बाबु–छोराको लेनदेन	Aamaa-chhoraa ko aicho paicho, baabu-chhoraa ko len den.	Relationship between mother and child is based on affection, while between father and child it is more transactional
आम्दानी चार आनाको खर्च बाह्र आनाको	Aamdani chaar aanaa ko kharchaa bahra aanaa ko.	Aaye banda byaye dherai
आयूको छोरालाई वायूको डर	Aayu ko choora lai baayu ko dar.	Hunai nasakne kura dekhi daraune
आयो गयो माया मोह, आएन गएन को हो को हो	Aayo gayo maya moha, aayena gayena ko ho ko ho.	Family/friends who have always been there matter the most
आलु खाएर पेडाको धाक	Aalu khaayera pedaa ko dhaak.	Sano kaam garera thulo kaam ko dhaak dine
अँध्याराको काम खोलाको गीत	Andhyaro ko kaam khola ko geet.	Work without recognition is meaningless
अगुल्टो पनि नठोसी बल्दैन	Agulto pani nathosi baldaina.	Disagreements happen in a relationship.
इ
इखालु स्वास्नीको बचन, बहुला कुकुरको दाँत	Ikhaalu swaasni ko bachan, bahulaa kukur ko daat.	क्रोधमा गरिएका शब्द वा कार्यहरूमा तर्कको अभाव हुन्छ।	रमालाई रिस उठ्दा उसले जे पायो त्यही भन्छे, इखालु स्वास्नीको बचन, बहुला कुकुरको दाँत जस्तै
इन्द्रको अगाडि स्वर्गको बयान	Indra ko agaadi swarga ko bayaan.	Kei kura bare derai thaha vayeko manxe laie tei kura bare bayan garnu.
इश्वर धपायो, शास्त्र चपायो	Ishwor dhapaayo, saastra chapaayo.
ई
ईट को जवाफ पत्थर ले दिनु	It ko jawaaf patthar le dinu.	Tit for Tat.
उ
उखाने काका मन्तरी भाका	Ukhane kaka mantari bhaka.
उचालेको कुकुरले मृग मार्दैन	Uchaaleko kukur le mriga maardaina.
उठ बुहारी सास फेर, ढिकी छाड्नासाथ जाँतो हेर	Utha buhaari saas fera, dhiki chaadnaa saath jaato hera.
उत्ताउली गाईलाई बाघले खाई	Uttauli gaai lai bhaag le khaai
उधारो प्रेम को कैची हो	Udhaaro prem ko kaichi ho.
उनीहरूको घरमा झगडा हाम्रो घरमा धुनधान	Uni haru ko ghar ma jhagada hamro ghar ma dhun dhaan.
उपाध्यायले तोङ्बा खायो, नाली नै रङ्यायो	Upadhaya le tongba khaayo, naali nai rangyaayo.
उम्केको माछो ठुलो	Umkeko maachho thulo
उसै त बूहारी मरिच खाएकी	Usai ta buhari marich khaayeki.
उसै त सासू सुन लगाएकी	Usai ta saasu sun lagaayeki
उही नाम्लो उही कुम्लो	Uhi naamlo uhi kumlo.	jati kura garepani aakhir ma afno kaam afai sangha hunxa
ऋ
ऋण काढेर घिऊ खानु	Rin kaadhera ghiu khaanu.	Gharo vaie rako bela sokhin jiwan juna khojnu.
ऋण नलागे जमानी बस्नु	Rin nalaage jamaani basnu.
ऋण लाग्दा नडराउनु, दिन लाग्दा डराउनु	Rin lagdaa nadaraunu, din laagdaa daraunu.	Rin lagyo vane tirna sakinxa tara din lagyo vani derai samasya aauna sakxa.
ऋण लिदा पनि नलिनु, दिदा पनि नदिनु	Rin lida pani nalinu, dida pani nadinu.	Rin linu ra dinu thik haiena.
ए
एउटा घिउ बेचुवा, अर्को तरवार बेचुवा	Euta ghiu bechuwaa, arko tarbaar bechuwaa.
एउटा थाप्लो दुईटा नाम्लो	Euta thaplo duita namlo	Euta kaam garna garo vaie rako bela arko kaam thapnu.
एउटा पोईको दुईटा जोई, ख्वाउने बेलामा कोही न कोही	Euta poi ko duita joi, khuwaune bela maa kohi na kohi.
एउटा भए सरासर, दुइटा भए भराभर, तिनवटा भए टाउको फोराफोर	Euta bhaye saraasar, duita bhaye bharaabhar, tin wota bhaye tauko foraafor.
एउटा सियो चोर अर्को फाली चोर	Euta siyo chor, arko faali chor.
एउटाले बिरायो साखा पिरायो	Euta le birayo sakha pirayo.
एक कान दुई कान मैदान	Ek kaan dui kaan maidaan.	Ek jana laie kei kura vane paxi gau vari ka laie tyo kura bare thana hunxa.
एक कानले सुन्यो, अर्को कानले उडायो	Ek kaan le sunyo, arko kaan le udaayo.	Aru le vaneko ko kura hawa ma udaune.
एक घर विष्ट, दश घर कामी, जस्ता तिमी उस्तै हामी	Ek ghar bista, das ghar kaami, jasta timi ustai haami.
एक छाक खाने जोगी, दुई छाक खाने भोगी, तीन छाक खाने रोगी	Ek chhak khane jogi, dui chhak khane bhogi, tin chhak khane rogi.
एक थुकी सुकी, सय थुकी नदी	Ek thuki suki, saya thuki nadi.
एक पटकको चोर सधैँको चोर	Ek patak ko chor sadhai ko chor.	Ek patak aru ko naramro najar ma pare paxi tyo manxe sadaie naramrai hunxa. / Once you earn bad name, it will always be with you
एक पन्थ, दुई काज	Ek pantha, dui kaaj.
एक माघले जाडो जाँदैन	Ek maagh le jaado jaadaina.	Ek choti vako kura feri feri huna sakxa.
एक रुपैंया धन छ, घोडा किन्छु भन्छ	Ek rupaiya dhan chha, ghodaa kinchhu bhanchha
एक हातले तालि बज्दैन	Ek haat le taali bajdaina.
एकता नै बल हो	Ekataa nai bal ho.	Unity is strength.
एकातिर आँधी, अर्कोतिर झोलुङ्गो	Ekatira andhi, arko tira jhalungo.
एक्लो बृहस्पति झुट्‍टा	Eklo bhrihaspati jhuttaa.
ओ
ओखरबोटमा चिल बस्यो, देखेपछि दिल बस्यो	Okhar botmaa chil basyo, dekhe pachhi dil basyo.
ओरालो लागेको मृगलाई बाच्छाले पनि खेद्छ	Oraalo laageko mrigha lai bachchhaa le pani khedchha.	Tala pare paxi sabai le hepxan.
औ
औंला दिंदा डुँडुल्ना निल्ने	Aulaa didaa dudulnaa nilne.	Give him an inch and he will take an yard, don't bite the hand that feed you.
औषधी र उपदेश मीठो हुन्‍नँ	Ausadhi ra updadesh mitho hunna.	Aru le deko upadesh kasai laie ni ramro lagdaie na.
औसींमा किनेर, पुर्णेमा फाल्ने	Aunsi maa kinera, purne maa faalne	Saman derai din samma natiknu
क
कङ्गालको जात छैन, बोक्सीको गाउँ छैन	Kangaal ko jaat chhaina, boksi ko gaaun chhaina.	Jata pani dhalna sakne manxe ko bhar hudaie na.
कच्चा वैद्यको मात्रा यमपुरीको यात्रा	Kachchaa baidhya ko matraa yampurko yaatra.	Inexperience can lead to mistakes and challenges
कता हराइस् नौनी विलौनीमा	Kataa haraayis nauni bilauni maa.	Rup pariwartan garnu.
कतै खातैखात, कतै पुर्पुरोमा हात	Katai khatai khat, katai purpuro ma haat.
कतै दिन, कतै रात, एकातिर भोक अर्कोतिर भात	Katai din, katai raat, ekaatira bhok arko tira bhaat.	Kosaie laie dhuka paie rako bela arko manxe ramaie lo gari rako hunxa.
कपाल दुखेको औषधी नाइटोमा लगाउनु	Kapaal dukheko ausadhi naito maa lagaunu.
कपाल भन्दा टुपी छोटो	Kapal bhanda tuppi chhoto
कमिलालाई सुसुको पहिरो	Kamila lai mut ko pahiro
कम्बल ओढेर घ्यू खाने	Kambal odera ghiu khaane.
कर्कलालाई बन्चरो	Karkalaa lai bancharo
कलिवुडको जात्रा तिघ्राको व्यापार	Kollywood ko jatra tighra ko byaapar.
कसाईंको अगाडि बाख्रा रोएको	Kasaayi ko agaadi bakhraa royeko.
कसाईको अगाडी बाख्राको आँसुको के अर्थ	Kasai ko agadi bakhra ko anshu ko k artha
कसारको कुन गुदी कुन बोक्रो	Kasar ko kun gudhi kun bokro?
कसैको आहार कसैको विष	Kasai ko aahar, kasaiko bish.	Eutai kura ma bhibid bichar
कसैलाई के धन्दा घरज्वाईंलाई खानको धन्दा	Kasai lai ke dhandaa, ghar juwai lai khaana ko dhandaa.
कसैलाई लाखा, कसैलाई पाखा	Kasai lai kaakhaa, kasai lai paakhaa.	kunailai maya garni kunailai hela garni
कसैले तपाईं भनोस् नभनोस् आफैं मपाईं	Kasaile tapai bhanos nabhanos aafai mapai.	Aafno prasansa aafai garnu.
कस्ता कस्ता कहाँ गए मुसाको बच्चा दरबारमा	Kasta kasta kaha gaye musa ko bacchha durbar maa
कहाँ जान्छस् मछली मेरै ढडिया	Kaha jaanchhas machali merai dhadiya.
कहिले सासूको पालो कहिले बुहारीको	Kahile saasu ko paalo kahile buhari ko	Life gives everyone a chance in their own time.
कही नभाको जात्रा प्रग्या प्रतिस्ठानमा	Kahi nabhayeko jaatraa pragya pritisthaan maa.
कांही नभएको जात्रा हाँडी गाउँमा	Kahi navayeko jatra haadi gau maa.	Kei kaam pani thik sanga nahune.
काका भन्नु र कान्छा बाऊ भन्नु एउटै कुरो हो	Kaka bhannu ra kancha bau bhannu eutai kuro ho.
काग कराउदै गर्छ, पिना सुक्दै गर्छ	Kaag karaudai garchha, pinaa sukdai garcha.	Let the haters hate you always do what you want.
काग बस्नु, हाँगा भाँचिनु	Kaag basnu, haangaa bhaachinu.
काग बाठो भयो भने गु खान्छ	Kaag batho bhayo bhane gu khanchha.	Derai jaani huna hunna
काग भन्दा कोईली चंख	Kaag bhanda koili chankha.
कागको नाम कागले काड्छ	Kaag ko naam kaag le kaadchha.	Aafno bhadnam aafai garni.
कागको बिचमा बकुल्ला	Kaag ko bich maa bakulla.	Bhinna ko bich ma hunu.
कागलाई बेल पाक्यो, हर्ष न विस्मात्	Kaag lai bel paakyo harsa na bismaat.	koi manxe laie nachaie ne kura dinu.
कागले कोइलिलाइ काले भन्छ	Kaag le koili lai kaale bhanchha	Aafu laie naheri aaru ko laie matra bhanu.
कानो गोरुलाई औंसी न पूर्णिमा	Kano goru lai aunshi na purnima.	Kaam garna naparni manxe laie sabai din ek naas hunxa.
काम कुरो एकातिर कुम्लो बोकी ठिमीतिर	Kaam kuro ekaa tira kumlo boki Thimi tira.	Ek tira kaam xa arko tira jani
काम गर्दा नोकरले जसरी, खाना खाँदा राजाले जसरी	Kaam garda nokar le jasari, khaba khada raja le jasari.	Kaam garna pare paxi kaam garna ni tayar huni ani khana base paxi khana ni majja le khani.
काम गर्ने कालु मकै खाने भालु	Kaam garne kaalu, makai khaane bhaalu.	Euta le kaam garni arko le pasansa/upahar paune.
काम गर्ने हनुमान, पगदी कस्ने ढेडु	Kaam garne hanumaan, pagadi kasne dhedu	One does the work other gets the credit.
काम छउन्‍जेल भाँडो, काम सकिएपछि ठाँडो	Kaam chhaunjel bhaado, kaam sakiye pachhi thaado.
काम न काजको, दुश्मन अनाजको	Kaam na kaaj ko dusman anaaj ko.
काम न धाम पेटभरी माम	Kaam na dhaam pet bhari maam.	Kaam naie nagari pet bhari khani
काम पनि छैन दाम पनि छैन	Kaam pani chhaina daam pani chhaina.
काम पाईनस् बुहारी पाडाको ढाड कन्याई दे	Kaam paayinas buhaari paadaa ko dhaad kanyaai de.
काम साँचे आफूलाई, खान साँचे अरूलाई	Kaam saache aafulai, khaana saache arulai.	If you want something done right, do it yourself.
कामीको पालो कात्तिकमा	Kaami ko paalo kaatikmaa.
कामीको बिहे, अठार खाँचो	Kaami ko bihe, athaara khaacho.	kunai pani euta kaam garna vanda pahila aru dherai kaam garna parni
काले काले मिलेर खाउँ भाले	Kaale kaale milera khau bhaale.
कालो अक्षर भैँसी बराबर	Kaalo akshar bhaisi barabar.	Doesn't know to read and write.
कालो बादलले संधै पानी पार्दैन	Kaalo baadal le sadhai paani paardaina.
कालो बाहुन, गोरो शुद्र, यिनीदेखि डराउँछन् महारुद्र	Kaalo baahun, goro sudra, yini dekhi darauchhan mahaa rudra.
काशी जाने कुतिको बाटो	Kaashi jaane kuti ko baato.
किन रोइस् मङ्‍गले आफ्‍नै ढंगले	Kina royis mangale aafnai dhangale.	aafaile garda kaam bigranu
किनेको दाउरा किनेकै पानी, कर्मचारीका श्रीमती महलका रानी	Kineko daura kinekai pani, karmachari ka shrimati mahal kaa raani.
कुकुर भुक्दै गर्छ, हात्ती लम्कँदै गर्छ	Kukur bhukdai garchha, hatti lamkidai garchha.	Little people will try to stop you, keep moving
कुकुरको पुच्छर बाह्र बर्ष सम्म ढुङ्रोमा राखेपनी बाङ्गाको बाङ्गै	Kukur ko puchhar bahra barsha dhungro maa raakhe pani bangaa ko baangai
कुकुरलाई मासु पैंचो	Kukur lai maasu paicho.	Lending things to someone who doesn’t know the value or they will never return the thing.
कुकुरलाई घ्यू पच्दैन	Kukur lai ghyu pachdaina.	Naramro lai jaty ramro garepani pachdaina.
कुकुरलाई लुतो	Kukur lai luto.
कुकुरले खुट्टा टोक्यो भन्दैमा कुकुरको खुट्टा टोक्नु हुन्न	Kukur le khutta tokyo bhandai ma kukur ko khutta toknu hunna.
कुक्कुरलाई हड्डी पैचो	Kukur lai haddi paicho.
कुचोले बढार्नु पर्ने कसिङ्‍गर हावाले उडायो	Kucho le badaarnu parne kasingar hawa le udaayo.
काम छैन बुहारी पाडाको कन्डो कनाएर बस	Kam xaina buhari pada ko kando kanayera bas
कुन्ता कि बुहरी भ्टमास खाकि	Kunta ki buhari bhatmaas khaaki.
कुन्ताको महादेव खरानी घसेको	Kunta ko mahadev kharaani ghaseko.
कुप्री बुढीलाई उठी सुख न बसी सुख	Kupri budhi lai uthi sukha na basi sukha.
कुमालेको चक्र घुमी फिरी त्यहीँ आउँछ	Kumale ko chakra ghumi firi tyahi aaunchha.
कुरो र कुलो जता लग्यो त्यतै जान्छ	Kuro ra kulo jataa lagyo tyatai jaanchha.
कुसाइतमा पञ्‍चेबाजा	Kusaayit maa panche baajaa
के खोज्छस् कानो आँखो	Ke khojchhas kaano aankho.
के खोज्छस् नेता कुर्सी	K khojchhas netaa kursi.
केटाकेटी आए, गुलेली खेलाए, मट्‍याङ्‍ग्राको सत्यानाश	Ketaketi aaye, guleli khelaaye, matyangra ko satyaanaas.
केटी हेर्नै नपर्ने, केटो बोल्नै नपर्ने	Keti hernai naparne, keto bolnai naparne.
ख
खर्च न बर्च, तीर्थ जानु पर्छ	Kharcha na barcha, tirtha jaanu parchha
खसको कुरा पेटको छुरा	Khas ko kura pet ko chhuraa.
खसी जोख्‍नु सय चोटि, मान्छे जोख्‍नु एक चोटि	Khasi jokhnu saya choti, maanchhe jokhnu ek choti.
खसी देखाएर फर्सी भिडाउनु	Khasi dekhayera farsi bhidaunu.
खसी भनम बोसो छैन, बोको भनम नसो छैन	Khasi bhanam boso chhaina, boko bhanam naso chhaina.
खाइछाड कि लाइछाड, मरेपछि लम्पसार	Khaayi chhad ki laayi chaad, mare pachhi lampasaar.
खाई न पाई छालाको टोपी लाई	Khaayi na paayi chaalaa ko topi laayi.
खाई न पाई दौरामाथि टाई	Khaayi na paayi, dauraa maathi tai.
खाउँ कर्कली, पेट फर्कली, नखाउँ कर्कली, सासू झर्कली	Khau karkali pet farkali, nakhau karkali saasu jharkali.
खाए खा नखाए घिच	Khaaye khaa nakhaaye ghich.
खान जाने औषधि, खान नजाने विष	Khana jane ausadhi, khana najane bish.
खाने पिउने रामे, चोट पाउने चामे	Khaane piune Raame, chot paaune Chaame.
खाने बेलामा घिन नसम्झनु, सुत्ने बेलामा ऋण नसम्झनु	Khane bela ghin nasamjhinu, sutne bela rin nasamjhinu.
खाने मुखलाई जुँगाले छेक्दैन	Khaane mukh lai jungaa le chhekdaina	Where there is will there is way.
खान्न–खान्न लोकाचार, खाएपछि माना चार	Khanna khanna lokachaar, khaaye pachhi maanaa chaar	Acting shy about receiving benefits but taking more than your share when the benefits come.
खायो खुदो मुख उँदो	Khayo khudo mukh udo.
खिर ख्वाएर हिलोले चुठाउँने	Khir khuwayera hilo le chuthaune.
खुट्टा भए संसार हिडिन्छ	Khutta bhaye sansar hidinchha.
खुट्‍टा भए जुत्ता हजार	Khutta vaye jutta hajar.
खुर्सानी बिना भतेर अड्किन्न	Khursani bina bhater adkinna.
खुस्किन लागेको हाकिमलाई पिउनले पनि लखेट्छ	Khuskina laageko haakim lai piun le pani lakhetchha.
खेताला पल्काउनु, पाहुना तर्साउनु	Khetala palkaunu, pahuna tarsaunu.
खेताला लाए छैन काम, छोराछोरी पठाए आधा काम, आफू गए पुरै काम	Khetala laaye chhaina kaam, chora chori pathaye adha kaam, aafu gaye purai kaam.
खेती आफ्नो राम्रो, श्रीमती अर्काको	Kheti afno ramro, shrimati arka ko.
खोला तर्यो लौरो बिर्सियो	Kholaa taryo lauro birsiyo.
खोला र माया तलतिरै बग्छ	Khola ra maya tala tirai bagchha.
खोलाको देशमा पानीको दुःख	Khola ko desh ma pani ko dukha.
ग
गधा भारी नपुगी उठ्दैन	Gadhaa bhaari napugi uthdaina
गर्जने बादल वर्षदैन	Garjane baadal barshadaina.	Thunder clouds do not always give rain.
गहिराको घरलाई पहिराको डर, डाँडाको घरलाई जाडाको डर	Gahiraa ko ghar lai pahiraa ko dar, dandaa ko ghar lai jaadaa ko dar.
गाँस छाड्नु तर साथ नछाड्नु	Gash chhadnu tara sath nachhadnu.
गाई गंगा बराबर	Gaayi gangaa baraabar.
गाउँ भरिको साईनो, पानी खान पाइन	Gau bhari ko saino, paani khana paina.
गाग्रीमा पानी छैन, तिहुनमा झोल	Gaagri maa paani chhaina, tihun maa jhol.
गिद्धको सामु कौवाको पखेटा	Giddha ko saamu kauwa ko pakheta
गीत गाउनेको सुसेलीबाटै थाहा हुन्छ	Geet gauneko suseli baatai thaahaa hunchha.
गु खानेले गु खाए पनि मुत्नेले नचुटे	Gu khaane le gu khaaye pani mutne le nachute.
गु पुछेको टालो पनी बेलामा काम लाग्छ	Gu puchheko taalo pani bela maa kaam laagchha.	One man's trash is another man's wealth.
गु लाई चलाए गन्ध	gu lai chaleye gandha	Bad things have bad results.
गुनले गुन खान्छ, तँलाई म खान्छु	Gun le gun khanchha, ta lai ma khanchhu.
गुन्द्रुक पकाउनु पर्दैन, साली फकाउनु पर्दैन	Gundruk lai pakaunu pardaina, saali lai fakauna pardiana.
गुन्द्रुकलाई पकाउनु पर्दैन	Gundruk lai pakauna pardaina.
गुरु मान्नु बुझेर, बिहे गर्नु रोजेर, पानी खानु छानेर, कुरो गर्नु जानेर	Guru maannu bujhera, bihe garnu rojera, paani khaanu chhaanera, kuro garnu jaanera
गुरू गुँढ चेला चिनी	Guru gud chelaa chini.
गुलाई चलाए गन्ध	Gu lai chalaaye gandha.
गोडा मुती न्यानो	Godaa muti nyaano.
गोरु नभएको हली र ठेडी नभएको हलोको के काम	Goru nabhayeko hale ra thedi nabhayeko halo ko k kaam
गोलीको घाउ निको हुन्छ, बोली को हुँदैन	Goli ko ghau niko hunchha, boli ko hudaina	pain inflicted by world never heals so be wise and aware about how you talk and converse with people.
घ
घमण्डको घडा फुट्छ	Ghamanda ko ghadaa futchha.
घर न थर, पोइको रहर	Ghar na thar, poi ko rahar
घर नखाएको छोरि, परदेश नखाएको छोरो	Ghar nakhaayeko chhori, paradesh nakhaayeko chhoro.
घर नभएको छोरो र सुत्केरी नभएको बुहारी	Ghar nabhayeko chhoro ra sutkeri nabhayeko buhaari.
घरको बाघ वनको बिरालो	Ghar ko baagh ban ko biraalo.
घरमा चामल सकिएको दिन एकादशी, गोजीमा पैसो सकिएको दिन औंसी	Ghar ma chamal sakiyeko din ekadashi, goji ma paisa sakiyeko din aunshi
घरमा छैन तेल, खान खोज्छ सेल	Ghar maa chhaina tel, khaana khojchha sel.
घरमा भुसाहा छैन, खल्तीमा चुरोट	Ghar maa bhusaahaa chhaina, khalti maa churot
घरै पिँडालु, बनै पिँडालु, ससुराली गयो बाह्र हातको पिँडालु	Gharai pidalu, banai pidalu, sasurali gayo bahra haat ko pidalu.
घरै पोले पछि खरानीको के पिर	Gharai pole pachhi kharaani ko k pir.
घाँटी हेरी हाइनेक किन्नु	Ghaati heri high neck kinnu.
घाँटी हेरेर हाड निल्नु	Ghaati herera haad nilnu.	To make purchases that only align with your income and budget.
घिउ न तेल पका बुढी सेल	Ghiu na tel pakaa budi sel.
घिच्न जान्दैनन् पकाउनेलाई दोष	Ghichna jaandainan pakaune lai dosh.
घुमि फिरी रुम्जाटार	Ghumi firi Rumjatar
घैया रोपेर धान फल्दैन	Ghaiyaa ropera dhaan faldaina.
घोडा चड्ने मान्छे लड्छ	Ghoda chadne maanche ladchha.	Trying without failing is impossible.
घ्यु केमा पोखियो? दालमा	Ghyu k maa pokhiyo? daal maa.
च
चकचके गोरुको चार ठाउँमा डाम, ठुलो माछो लड्यो समातेर खाम	Chak chake goru ko chaar thau maa daam, tholo maachho maryo samaatera khaam
चण्डाललाई रुद्राक्षको माला	Chhandaal lai rudrakshya ko maalaa.
चरेस खानु तर हरेस नखानु	Charesh khaanu tara haresh nakhaanu.
चाँदो लाग्ने आगो र मुख लाग्ने नोकर	Chaado laagne aago ra mukh laagne nokar.
चाल नपाई जाल नहान्नु	Chal napai jaal nahannu.
चिचीको पनि लोभ, पापाको पनि लोभ	Chichi ko pani lobh, papa ko pani lobh.
चिताले मरेपछि जलाउछ, चिन्ताले जिउदै जलाउछ	Chita le marepachhi jalauchha, chinta le jiudai jalaauchha
चितुवाको हजार गोठ	Chituwa ko hajar goth
चित्र होइन चरित्र हेर्नु, व्यक्ति होइन व्यक्तित्व हेर्नु	Chitra hoina charitra hernu, byakti hoina byaktitwa hernu.
चिनाको भात भातै होइन, स्वास्नीको जात जातै होइन	Chinaa ko bhaat bhaatai hoina, swasni ko jaat jaatai hoina
चिनीको नाम जपेर मुख गुलियो हुदैन	Chini ko naam japera mukh guliyo hudaina
चिन्‍नु न जान्‍नु घचेडी माग्नु	Chinnu na jannu ghachedi maagnu.	Seeking assistance from someone you don't know or have no prior relationship with.
चीनको राजा भोटको नून ज्यानै दिए नि नदेख्‍ने गुन	Chin ko raajaa bhot ko nun jyaanai diya ni nadekhne gun.
चैतमा गोरु बेचेर पाखी किन्नु	Chait maa goru bechera paakhi kinnu.
चोर औंला अरु तिर, बाँकी औंला आँफै तिर	Chor aunla aru tira, baaki aula afai tira.
चोरको खुट्टा काट् भन्दा खुट्टा उचाल्ने	Chor ko khutta kaat bhanda khutta uchalne.
चोरको साथी चोर	Chor ko sathi chor.
चोरको स्वर ठूलो, डाँकाको आँखा ठूलो	Chor ko swar thulo, daakaa ko aankha thulo.
चोरको हजार दाउ	Chor ko hajar dau.
चोरलाई चौतारो, साधूलाई सुली	Chor lai chautaro, saadhu lai suli.
चोरले अरुलाई पनि चोर नै देख्छ	Chor le aru lai pani chor nai dekhchha.
चौटा खान गएकी बूढी झोलमा डुबेर मरी	Chauta khaana gayeki budi jhol maa dubera mari	Greed leads to even bigger losses
छ
छट्टु छोरालाई पार्टीले लिदैन	Chhattu chhora lai party le lidaina.
छन् गेडी सबै मेरी छैनन् गेडी सबै टेढी	Chhan gedi sabai meri, chhainan gedi sabai tedi.
छाडेको पोइ र हिडेको स्वास्नीको नाम कसले लिन्छ	Chhodeko poi ra hideko swaasni ko naam kasle linchha
छातीमा राखी कसले के नै लैजानु छ र	Chhati maa raakhi kasle ke nai laijanu chha ra.
छालो जाला तर कालो जादैन	Chhalo jaalaa tara kaalo jaadaina
छुचुन्द्रोको टाउकोमा चमेलीको तेल	Chhuchundro ko tauko ma chameli ko tel.
छेत्री बिग्रियो मोजले, नेवार बिग्रियो भोजले	Chetri bigriyo moj le, newar bigriyo bhoj le.
छेपारोको मन्त्र नजान्ने, साँपको दुलाँ हात घुसार्ने	Chheparo ko mantra najanne, saap ko dulo maa haat ghusarne
छोरि जन्मे ज्वाईंलाई, छोरो जन्मे बुहारीलाई	Chhori janme juwai lai, chhoro janme buhaari lai
छोरी कुटी बुहारी तह लाउनु	Chhori kuti buhaari taha laaunu.
छोरीको बैंस बाबुले होइन अरुले देख्छन्	Chhori ko baisa baabu le hoina aru le dekhchhan.
छोरो उत्ताउलो हुँदा घुँडा भाच्छ, छोरी उत्ताउली हुँदा पोइला जान्छे	Chhoro uttaulo huda ghuda bhaachchha, chhori uttauli huda poila jaanchhe.
छोरो पायो हर्कमान, छोरि पायो थर्कमान	Chhoro paayo harkamaan, chhori paayo tharkamaan.
छोरो भन्दा नाती प्यारो, सावाँ भन्दा ब्याज प्यारो	Chhoro bhanda naati pyaaro, sawaa bhandaa byaaj pyaaro
ज
जंगलमा मड्‍गल	Jangal maa mangal.
जता ओरालो उतै गंगाजी	Jata oralo utai gangaji.
जता काफल पाक्छ, त्यता चरी नाच्छ	Jata kafal pakchha, tyata chari nachchha.
जता खीर उतै भीड	Jata kheer utai bhid.
जति खान नपाएर मर्छन्, त्यो भन्दा बढी खान नजानेर	Jati khaana napayera marchhan, tyo bhanda badi khaana najaanera.
जति टाढा उति माया गाढा	Jati tada uti maya gada.
जति नङ्‍रा उति दार्‍हा	Jati nangra uti darha.
जति भाँडो उति चुबुर्को	Jati bhaado uti chuburko.
जति भान्छे त्यति खिचडी	Jati bhaanchhe tyati khichadi.
जनतालाई गणतन्त्र, हर्ष न बिस्मात	Janataa lai ganatantra, harsha na bismaat.
जब भयो राती, तब बुढी ताती	Jaba bhayo raati, taba budhi taati.
जलै बिष्णु थलै बिष्णु, फाेहर कहाँ फाल्नु	Jalai bisnu thalai bishnu fohor kaha faalnu?
जसका छोरा उसका धन, जसका भैंसी उसका बन	Jaska chhora uska dhan, jaska bhansi uskaa ban.
जसकी आमा भान्छे, उसको छोरो भोकै	Jaski aama bhanchhe, usko choro bhokai
जसको छैन एक फाँक सुर्ती, उसैले लगाउछ दस लाखको फुर्ति	Jasko chhaina ek faak surti, usaile lagauchha das laakh ko furti
जसको डम्फू उसकै ताल	Jasko damfu uskai taal.
जसको तरबार उसको घरबार	Jasko tarbaar usko gharbaar.
जसको बाँदर उसैले नचाउँछ	Jasko baadar, usaile nachauchha.	Owner of the property gets to use it for their advantage
जसको लाठी उसको भैंसी	Jasko lathi usko bhaisi.	Jo snagha srot sadhan xa uni mathi hunxa
जसको शक्ति, उस्को भक्ति	Jasko shakti, usko bhakti.	Jo sangha sakhti xa sabai usai ko jai jai kar garxan
जसको सीता खानु, उसकै गीता गाउनु	Jasko sita khanu, uskai gita gaunu.	Jasko nun khayeko xa usaiko ghunghan gaunu
जसरी आयो, त्यसरी गयो	Jasari aayo, tesari gayo.	chitha parera aako paisa useless kaam mai karcha hunxa
जसले बोक्छ भारी, खान्छ मेख मारी	Jasle bokchha bhaari, khaanchha mekh maari.
जस्ले पैसालाई चिन्दैन, तेस्लाई पैसा ले पनी चिन्दैन	jasle paisa chindeina teslai paisa le chindeina	If you do not recognize the value of money, you will never have plenty of it.
जसले मह काढ्छ, उसले हात चाट्छ	Jasle maha kaadchha usle haat chaatchha.	Fruits of labour are sweet/ The one who does hard work reaps his rewards
जसो जसो बराजु उसै उसै नाति	Jaso jaso baraju usai usai naati.
जसो जसो बाहुन बाजे, उसै उसै स्वाहा	Jaso jaso baahun baaje, usai usai swahaa
जस्ता लाई तेस्तै पाउरोटीलाई निस्तै	Jastaa lai testai pauroti lai nistai.
जस्तालाई त्यस्तै, ढिंडोलाई निस्तै	Jasta lai testai, dhindo lai nistai.
जस्तो आफु उस्तै च्यापु	Jasto aafu ustai chyapu.
जस्तो गुरु उस्तै चेला	Jasto guru ustai chelaa.	teacher leh j sikayo student leh tehi sikxa ra they become similar
जस्तो तस्तो चाहिएन, भने जस्तो पाइएन	Jasto tasto chaahiyena, bhane jasto paayiyena
जस्तो देश उस्तै भेष	Jasto desh, ustai bhesh.	In Rome do as the romans do
जस्तो नाम उस्तै काम	Jasto naam ustai kaam.	Jasko j naam xa usle testai prakar ko kaam garxa
जस्तो रोप्यो, तेस्तै फल्छ	Jasto ropyo testai falchha.	afu leh jasto byabhar garyo testai byabhar aru leh afu prati garxan
जहाँ कंगाल, त्यहाँ चण्डाल	Jaha kangaal, tyahaa chandaal.
जहाँ केरा त्यहीँ ,बाहुनको डेरा	Jaha kera, tyahi bahun ko dera.
जहाँ गुलियो त्यहाँ बाहुन भुलियो	Jaha guliyo tyaahaa baahun bhuliyo.
जहाँ जाला जोगी भातै खाला	Jaha jala jogi bhatai khala.
जहाँ दही, त्यहीँ बाहुनको सही	Jaha dahi, tyahi baahun ko sahi.	Paisa jaha aauxa tehaaa baahun ko sahi hunxa
जहाँ पुग्दैन रवि, त्यहाँ पुग्छन् कवि	Jaha pugdaina ravi, tyaha pugchhan kabi.	gahirahi ma kabi haru pugxan jaha samanya manxe pugdainan
जाँगर न साँगर खाने बेला आँ गर	Jaagar na saagar khaane belaa aa gar.
जाँड बिग्रने मोर्चा गुना, छोराछोरी बिग्रने आमा गुना	Jaad bigrine morchaa gunaa, chora chori bigrine aamaa gunaa.
जाडो भयो राती अनी बुढी ताती	Jaado bhayo raati ani budi taati.
जात फाल्नु गहतको झोलमा	Jaat faalnu gahat ko jhol maa.
जान्दो न बुझ्दो अघि अघि सर्दो, सुत्केरीको मर्म के बुझ्छ मर्दो	Jando na bujhdo, aghi aghi sardo, Sutkeriko marma ke bujhchha marda.
जान्नु न सान्नु थुतुनो मात्रै तान्नु	Jannu na saannu, thutuno matrai taannu
जापानीले बेसार खाओस न स्वाद पाओस	Japani le besar khawos na swad pawos.
जाहा ईक्छा, त्यहाँ उपाए	Jaha itchya, tyaahaa upaaye.
जिउ पाल्न भन्दा नाम पाल्न गाह्रो	Jiu paalna bhanda naam paalna gahro.
जिउँदी कमारीको बाह्रबिसे पोइ, मर्दी कमारीको कोहि न कोहि	Jiudi kamaari ko bahrabise poi, mardi kamaari ko kohi na kohi.
जिउदाको जन्ती, मर्दाको मलामी	Jiuda ko janti mardaa ko malaami.	A friend in need is the friend indeed.
जिते हस्तिनापुरको राज, हारे चपरी मुनीको बास	Jite hastinaapur ko raaj, haare chapari muni ko baas.
जुत्ता लगाउनेको चुरिफुरी खोला आए पछि देखिन्छ	Jutta lagaune ko churi furi khola aaye pachhi dekhinchha.
जुत्ताको माला लगाएको नेता छाला देख्दा तर्सन्छ	Jutta ko mala lagayeko netaa chhala dekhda tarsanchha.
जुन गोरुको सिंग छैन उसैको नाम तिखे	Jun goru ko singh chhaina uskai naam tikhe.	A person's behavior or actions do not align with their name or reputation.
जुन जोगी आएपनि कानै चिरेको	Jun jogi aaye pani kanai chireko.	Every person who does the same thing have similar characteristics/ Everyone who does no work at all
जुन थालमा खायो, त्यही थालमा हग्छ	Jun thaal maa khaayo, tehi thaal maa hagchha.	To insult or disrespect a person who helped you during your tough times.
जुन नेता आए पनि घुस खान नछाड्ने	Jun neta aye pani ghus khana nachhodne.
जुनकिरीको पिंधले स्वर्ग उज्यालो हुदैन	Junkiri ko pidh le swarga ujyaalo hudaina
जुवाको धन गन्दै नगन	Juwa ko dhan gandai nagan.
जेठाज्यूको हातको कोदालो सजिलो	Jethajyu ko haat ko kodaalo sajilo.
जेठी बुढीको राम्रो कुरा तितो, कान्छीको चाहिँ झटारो नै मिठो	Jethi budi ko ramro kura tito, kanchi ko chahi jhataaro nai mitho.
जो अगुवा उही बाटो हगुवा	Jo aguwaa uhi baato haguwaa.
जो चोर उसकै ठुलो स्वर	Jo chor uskai thulo swor
जो डर्यो, सो मर्यो	Jo daryo, so maryo.
जो निर्धन उसैको नाम धन प्रसाद	Jo nirdhan usko naam Dhan Prasad.
जो बोक्सी, उही सुँडेनी	Jo boksi, uhi sudeni.
जो हात, सो साथ	Jo haat, so sath.
जो होचो उसको मुखमा घोचो	Jo hocho usko mukh maa ghocho.	Whoever is the lowest (in terms of rank/status….etc) gets bullied.
जोईको जोई पोईको पोई हामी बीचमा कोई न कोई	Joi ko joi poi ko poi haami bich maa koi na koi.
जोगी देख्दा भैँसी तर्सिने, भैँसी देख्दा जोगी तर्सने	Jogi dekhda bhaisi tarsine, bhaisi dekhda jogi tarsine.
जोगीको घरमा सन्यासी पाहुना	Jogi ko ghar maa sanyaasi paahuna.
जोगीको घरमा हिप्पी पाहुना	Jogi ko ghar maa hippi paahunaa
झ
झाल रहे चिचिला लाग्छ	Jhaal rahe chichilaa laagchha.
झिंगाको डिंगाले हात्ती मर्दैन	Jhinga ko dinga le hatti mardaina.
झिङ्गो मारि धार्नी न बिसौली	Jhingo maari dharni na bisauli.
झुकेको शिर र भत्केको भिर प्रति कसैको आश हुदैन	Jhukeko sir ra bhatkeko bhir prati kasaiko aas hudaina
झुटो बोल्नेले छिटो कसम खान्छ	Jhuto bolne le chhito kasam khaanchha.
ट
टपरी माझेर कहिल्यै चोखिदैन	Tapari maajhera kahilei chokhidaina
टपरीमा भात, हातमा सिन्को, निर्बाह भयो आजको दिनको	Tapari maa bhaat, haat maa sinko, nirbaaha bhayo aaja ko din ko
टल्कदैमा सुन हुदैन	Talkadaima sun hudaina
टाढाको देउता भन्दा नजिकको भुत काम लाग्छ	Taadhaa ko deutaa bhandaa najik ko bhut kaam laagchha.
टाढाको देउता, करेसाको भुत	Tada ko deuta, karesa ko bhut
टुपी समाएर गालामा चड्कन	Tuppi samaayera gaalaa maa chadkan
टुप्पीभन्दा माथि थात छैन, बाहुनभन्दा माथि जात छैन	Tuppi bhanda maathi thaat chhaina, baahun bhandaa maathi jaat chhaina
टुहुराको पनि दिन फर्कन्छ	Tuhura ko pani din farkanchha.	Every dog has its day. / Everyone has their days
टुहुराको सहारा दैव	Tuhurako sahara daiba.
टोपी न सोपी, कपाल केले छोपी	Topi na sopi, kapal ke le chhopi
ठ
ठाउँ न ठहर, बूढीको रहर	Thau na thahar, budi ko rahar.
ठाउँमा लगाए गाजल, कुठाउँ मा लगाए मोसो	Thau maa lagaaye gaajal, kuthau maa lagaaye moso
ठाडो टिका लाउछे, स्वामी कहाँ धाउछे	Thado tika lauchhe, swami kaha dhauchhe
ठेस लागेन भने उखुबारी पस्नु, ऋण लागेन भने जमानी बस्नु	Thes laagena bhane ukhu baari pasnu, rin laagena bhane jamaani basnu
ठेस लाग्न भिर चाहिन्न	Thes lagna bhir chaninna.
ठेस् नलागे उखुबारी पस्नु	Thes nalaage ukhubaari pasnu.
ड
डढेको मुखमा खुदो हालेको रोटि	Dadheko mukh maa khudo haaleko roti.
डरलाग्दा मान्छेका घिनलाग्दा कुरा	Dar laagdaa maanchhe kaa ghin laagdaa kura
डराउने मान्छेलाई रुखको ठुटो पनि बाघ बन्छ	Daraune maanchhe lai rukh ko thuto pani baagh banchha.
डाँकाले खाएको धन,आगोले खाएको बन	Daakaa le khaayeko dhan, aago le khaayeko ban
डाडामा घर छ, मलाई के को डर छ	Dada ma ghar chha, malai k ko dar chha.
ढ
ढाँटको निम्तो खाई पत्याउनु	Daat ko nimto khaayi patyaunu.
ढिँडो र फाँडो एउटै हो	Dhido ra faado eutai ho.
ढिकीले स्वर्गमा पनि धानै कुट्छ	Dhiki le swarga maa pani dhaanai kutchha.
ढिलै होस् तर छोरो होस्	Dhilai hos tara choro hos.
ढुंगा खोज्दा देउता मिल्नु	Dunga khojda deuta milnu.	To get something better while searching for something ordinary
ढुंगाको भर माटो, माटोको भर ढुंगा	Dhunga ko bhar maato, maato ko bhar dhunga.
ढुटे कि छोरी कनिका खानेमा परी, कनिका देखेरै उफ्रेर मरी	Dhute ki chhori kanikaa khaane maa pari, kanikaa dekherai ufrera mari.
त
तँ आँट म पुर्‍याउँछु	Ta aat ma puryauchhu.
तँ आउँदा मोही पाईनस, तेरो कमारी पठाईदे दही दिउँला	Ta aaudaa mohil paayinas, tero kamaari pathai de dahi diula.
तँ कुटे जस्तो गर, म रोए जस्तो गर्छु	Ta kute jasto gar, ma roye jasto garchhu.
तन्नेरीको साथमा तरुनीको नासो	Tanneri ko sath maa taruni ko naaso
तरुनी हुँदा सयवटा पोई, मर्ने बेला कोइ न कोइ	Taruni huda saya wota poi, marne bela koi na koi.
ताउलोमा जाउलो छैन, प्रधान शत्रु अमेरिका	Taulo maa jaulo chhaina, pradhaan satru America.
ताक परे तिवारी नत्र गोतामे	Taak pare tiwari natra gotame.	Being an opportunist.
ताकेर हान, हानेपछि छिनाल	Taakera haan, haane pachhi chhinal
तातै खाऊँ जली मरुँ	Taatai khau jali maru.
तातो दुध निल्नु न ओकल्नु	Taato dudh nilnu na okalnu.
तातो पानीले घर डढदैन	Taato paani le ghar dadhdaina
ताप्के ताते पो काम हुन्छ, बिंड मात्रै तातेर के काम	Taapke taate po kaam hunchha, bid maatrai taatera k kaam?
तालिममा पसिना बगाउनेले लडाईंमा रगत बगाउन पर्दैन	Taalim maa pasina bagaune le ladai maa ragat bagaunu pardaina
तावाबाट फुत्केर भुङ्ग्रोमा	Tawa baata futkera bhungro maa.
तित्राको मुखै वैरी	Titra ko mukhai bairi.	If you too much talk, you will be in trouble.
तित्रो बास्यो आफ्नै खती	Titro baasyo aafnai khati.
तिम्रो पोइ लोते लोते, कसले दियो पोते	Timro poi lote lote, kasle diyo pote?
तिर्खा धाउँछ, खोला धाउँदैन	Tirkha dhauchha, khola dhaudaina.
तिर्थ न ब्रत, भुडी भर्त	Tirtha na brata, bhudi barta
तीजको झरी, चेलीबेटीको आँसु	Teej ko jhari, cheli beti ko aansu
तेरो पो धान छन्, कुट्यो खायो, आफ्ना त चामल छन्, कहिले निफन्नु कहिले केलाउनु	Tero po dhan chhan, kutyo khaayo, aafnaa ta chaamal chhan, kahile nifannu kahile kelaunu
तेल कम चिड चिड ज्यादा	Tel kam chid chid jyada
तैं रानी मै रानी, को भर्ला कुवाको पानी	Tai raani mai raani, ko bharlaa kuwa ko paani.	all are avoiding the work
थ
थाकेको बेलामा पाकेको केरा	Thakeko bela pakeko kera.
थापा गयो नेपाल, खेत भयो सस्तै, कुलो लग्यो पहिरोले, जस्ताको तस्तै	Thapa gayo Nepal, Khet bhayo sastai, kulo lagyo pahiro le, jasta ko tastai.
थारुलाई दारु र मुसा भए केही चाहिँदैन	Thaaru lai daaru ra musa bhaye kehi chaahidaina.
थुतुनो र मुतुनो जोगाउनु	Thutuno ra mutuno jugaunu.	Control your mouth and sexual desire.
थैली बलियो भए साथीको के कमि	Thaili baliyo bhaye saathi ko k kami
थोत्रो घरमा मुसाको रजाई	Thotro ghar maa musa ko rajai
थोपा थोपा मिलेर सागर बन्छ	Thopa thopa milera saagar banchha.	A penny saved is a penny earned.
थोपडा ना सोप्डा प्रियंका चोपडा	Thopda na sopda priyanka chopda.
थोरै भए ठिक्क, धेरै भए दिक्क	Thorai bhaye thikka, dherai bhaye dikka.
द
दमाइको लुगामा तुना छिनेको	Damai ko lugaamaa tunaa chhineko
दरबारमा जन्मदैमा सबैजना राजा हुदैनन्	Durbar maa janmidaimaa sabai jana raja hudainan
दरबारमा प्रवेश गर्दैमा साँढे राजा बन्दैन, बरु दरबार गोठ बन्छ	Durbar prabesh gardai maa saande raajaa bandaina, baru durbar goth banchha.
दशा भनेको बाजा बजाएर आउँदैन	Dashaa bhaneko baajaa bajaayera aaudaina
दशा लागेको बेला नभरेको बन्दुक पनि पड्कन्छ	Dasa laageko bela nabhareko banduk pani padkanchha.
दाजुलाई सक्दिन, भाउजुलाई राख्दिन	Daju lai sakdina, bhauju lai raakhdina
दाजुसँग काम लिनु छ भने भाउजु रिझाउनु, श्रीमान फकाउनु छ भने सासु रिझाउनु	Daaju sanga kaam linu chha bahne bhauju rijhaunu, shriman fakaunu chha bahne saasu rijhaunu.
दाहिने हातले खाएपनि देब्रे हातले खाएपनि पर्ने त उही मुखमा नै हो	Dahine haat le khaye pani debre haat le khaye ani parne the uhi mukh maa nai ho.
दिउ आफु नाङ्गो, नदिउ इष्ट बाङ्गो	Diu aafu nango, nadiu ista bango.
दिउँ आफू नाङ्‍गो नदिउँ माग्नेको मुख बाङ्‍गो	Diu aafu naango nadiu maagne ko mukh baango.
दिउँ आफू रित्तो, नदिउँ इष्टको मुख बाङ्गो	Diu aafu ritto, nadiu ista ko mukh baango.
दिन उजेली सुती बिताइ, रात उजेली बिस्कुन सुकाइ	Din ujeli suti bitai, raat ujeli biskun sukai.
दिनमा कमिनी कपाल कोर रातमा कमिनी घोचा चोर	Din maa kamini kapaal kor, raat maa kamini ghochaa chor.
दिन उजेली सुती बिताई, रात उजेली बिस्कुन सुकाई	Procrastinating till the last minute then doing a sloppy, rush job
दु:खीलाई दिन्छु नभन्‍नू, विधवालाई लान्छु नभन्‍नु	Din ujeli suti bitai, raat ujeli biskun sukai.	Dukhi lai dinchhu nabhannu, bidhuwa lai laanchhu nabhannu.
दुःख पाइस मंगले आफ्नै ढङ्गले	Dukha payis mangale aafnai dhanga le.
दुइ जोइ को पोइ, कुना बसी रोइ	Dui joi ko poi, kuna basi roi.
दुइटी बुहारी, एउटा बुलाकी	Duiti buhaari, euta buhaari
दुई जोइको पोइ, अन्तिममा कोही न कोही	Dui joi ko poi, antim maa kohi na kohi.
दुधको साक्षी बिरालो	Dudh ko saakshi biralo.
दुबो मौलाएझैँ मौलाउनु तर कुकुर बौलाएझैँ नबौलाउनु	Dubo maulaaye jhai maulaaunu tara kukur baulaaye jhai nabaulaunu
दुर्गंधित भन्ने थाहा पाएपछि उधिनिरहनु पर्दैन	Durgandhi bhanne thaahaa paayepachii udhini rahanu pardaina.	Once you know it's smelly, there's no need to dig it up
दुवै हातमा लड्डु	Dubai haat ma laddu	To gain advantages or positive outcomes in all situations or contexts.
दुश्मन खोज्न टाढा जानु पर्दैन	Dusman khojna tada janu pardaina.	You don't have to go to far to find an enemy familiarity breeds contempt.
दूध दिने गाईको लात्ती पनि सहनुपर्छ	Dudh dine gai ko latti pani sahanu parchha.
देख्नेका आँखा फुटे सुन्नेका सही	Dekhne ko ankha fute sunne ka sahi.	Person who has only heard about something tries to act like an expert, more than the person who has actually seen or experienced it.
दैबले दिन्छ, पितृले हर्छ	Daiba le dinchha, pitri le harchha.
दौरा न सौराको खल्ती	Daura na saura ko khalti.
ध
धन कमाई धाक, साथी कमाई लाख	Dhan kamai dhaak, saathi kamali laakh
धन देख्‍दा महादेवको तीन नेत्र	Dhan dekhdaa mahadev ko tin netra
धन भने पछि महादेव को पनि तीन नेत्र	Dhan bhane paxi mahadev ko pani tin netra	Money really matters.
धन परेको भन्दा मन परेको राम्रो	Dhan pareko bhanda man pareko ramro
धनै रह्यो, मनै रह्यो	Dhanai rahyo, manai rahyo.
धर्ममा बसेकी स्वास्नी एउटैको, पोइला हिडेकी सबैको	Dharma maa baseki swasni eutai ko, poila hideki sabai ko.
धाक भन्दा धक्कु ठुलो, हिड्ने बेला खुट्टा लुलो	Dhaak bhanda dhakku thulo, hidne bela khutta lulo.
धान खाने मुसा, चोट पाउने भ्यागुतो	Dhaan khaane musha, chot paune bhyaguto.	One get punish for other's mistakes
धान पाके निहुरन्छ, कोदो पाके ठडिन्छ	Dhaan paake nihurinchha, kodo paake thadinchha.
धेरै खाए मल, थोरै खाए बल	Dherai khaaye mal, thorai khaaye bal.
धेरै खायो भने चीनी पनि तितो हुन्छ	Dherai khayo bhane chini pani tito hunchha.
धेरै बिरालो हुँदा मुसा मर्दैन	Dherai biralo hunda musa mardaina.
धोबीको कुकुर, घरको न घाटको	Dhobi ko kukur, ghar ko na ghat ko.
धोबीको कुत्ता यता न उता	Dhobi ko kutta yeta na uta.
धोबीलाई हतार भयो भन्दैमा रातिमा घाम लाग्दैन	Dhobi lai hataar bhayo bhandai maa raati maa ghaam laagdaina.
धोबीलाई हतार हुँदैमा घाम लाग्दैन	Dhobi lai hataar hudai maa ghaam laagdaina.
न
न आमा पट्टिको न मामा पट्टिको	Na aamaa patti ko na maamaa patti ko.
न धुँदा जाने, न रुँदा जाने	Na dhudaa jaane, na rudaa jaane
नकचरा को ओखति छैन	Nakachara ko wokhati chhaina
नक्कल गर्न पनि अक्कल चाहिन्छ	Nakkal garna pani akkal chaahinchha
नखाउँ भने दिन भरी को सिकार, खाउँ भने कान्छा बाउ को अनुहार	Nakhau bhane din vari ko sikar, khau bhane kanchha bau ko anuhaar
नङले चिमोटे हुनेलाई बन्चरो किन लगाउने	Nang le chimote hune lai bancharo kina lagaune?
नजाने गाउँको बाटो नसोध्नु	Najaane gau ko bato nasodhnu.	Don't waste time on things that do not concern you.
नजाने शहरको GPS नलगाउनु	Najaane sahar ko GPS nalagaunu.
नजिकको तीर्थ हेला	Najik ko tirtha hela.	The value of things when we use regularly is diminished
नजित्ने लडाइँ नलडेकै राम्रो	Najitne ladai naladekai ramro.
नदिने बजैले बुधबार बार्छिन	Nadine bajai le budhabaar baarchhin.
नदुखेको कपाल डोरी लगाई लगाई किन दुखाउनु	Nadukheko kapaal dori lagai lagai kina dukhaunu.
नपत्याउने खोलाले बगाउँछ	Naptyaune khola le bagauchha.	The underestimate thing turns out to be a formidable force
नपाउने ले केरा पायो बीयर संगै खायो	Napaune le keraa paayo beer sangai khaayo.
नपाउनेले केरा पायो बोक्रा समेत चपायो	Napaune le keraa paayo bokra samet chapaayo.
नपाउनेले केरा पायो, चियामा चोपी खायो	Napaune le keraa paayo, chiyaa maa chopi khaayo.
नपाउनेले छोरो पायो, खेलाई खेलाई मार्यो	Napaune le chhoro paayo, khelai khelai maaryo.
नबिराउनु नडराउनु	Na biraunu na daraunu
नबोलाएको ठाँउ मा कुकुर मात्रै जान्छ	Nabolaayeko thau maa kukur maatra jaanchha.
नबोल्नेको कोहि पनि बैरी हुदैन	Nabolne ko kohi pani bairi hudaina.
नभएकी स्वास्नी कस्ती कस्ती, भएकी स्वास्नी सस्ती	Nabhaye ki swasni kasti kasti, bhaye ki swasni saasti
नभरेको गाग्रो छछल किन्छ	nabhareko gagro chalkanxa	Empty vessel sounds much. Half knowledge is dangerous.
नभेटुन्जेल उसैको पिरलो, भेटे पछि कुकुर र बिरालो	Nabhetunjel usaiko piralo bhete pachhi kukur ra biralo
नमच्चिने पिङको सय झड्का	Namachine ping ko saya jhadkaa	Someone lacking skills or qualifications pretends to be capable or agile, despite their incompetence.
नयाँ जोगी खरानी धेरै घस्छ	Naya jogi kharani dherai ghaschha
नयाँ दुलही चुरा धेरै बजाउँछिन्	Nayaa dulahi churaa dherai bajaauchhin.
नशा भनेको सुर्तीले पनि दिन्छ	Nashaa bhaneko surti le pani dinchha.
नहुनु मामा भन्दा कानै मामा जाती	Nahunu bhanda kaanai maama jaati
नाकमुनि कन्दनि	Naak muni kandani.
नाच्न नजान्ने आँगन टेढो	Naachna najaanne agan tedo	Placing the blame on something after being unable to do a task
नातिनिको कुर्ता सुरुवालमा हजुरआमाको रजाइ	Naatini ko kurtaa suruwaal maa hajuraamaa ko rajai.
नानी भन्दा आची ठूलो	Naani bhanda aachi thulo.
नाफा भए पेशा, घाटा भए दशा	Nafa bhaye pesha, ghata bhaye dasha.	If you profit, it's a job, if you make a loss you've got bad luck
नाम होस् या बदनाम, तर नहोस् गुमनाम	Nam hos ya badnam, tara nahos gumnaam.
नामर्दकि जोइ हुनुभन्दा मर्दकि कमारी हुनु जाति	Namarda ki joi hunu bhanda marda ki kamari hunu jati.
नामर्दलाई लुतो	Naamarda lai luto.
नारीको भाग्य बिहान सोह्र साँझ चौसठ्ठी	Nari ko bhagya bihana sohra sanjha chausaththi.
निभ्न लागेको बत्ती चहकिलो बल्छ	Nibhna laageko batti chhahakilo balchha
नेवार इस्ट र बाउ दुष्ट कहिल्यै हुँदैन	Newar ista ra bau dusta kahilai hudaina.
नेवार बिग्र्यो भोजले, बाहुन् बिग्र्यो मोजले	Newar bigriyo bhoj le, baahun bigriyo mojle
नौलो छँदा नौ पुलाको गाँस, पूरानो भएपछी जगल्टाको नाश	Naulo chhada nau pulaa ko gaas, purano bhaye pachhi jagalta ko naas.
न्याउरी मारी पछुतो	Nyauri maari pachhuto.
न्याय नपाए गोर्खा जानु	Nyaaye napaaye Gorkha jaanu.
प
पटुकामा रुपैया, बटुकामा भात	Patuka ma rupaiya, batuka ma bhaat
पढिलेखी छैन काम, चम्चागिरी गरी खायो माम	Padi lekhi chhaina kaam, chamchaa giri gari khaayo maam.
पढेर भन्दा परेर जानिन्छ	Padera bhanda parera janinchha.
पढ्यो गुन्यो के काम, हलो जोत्यो खायो माम	Padhyo gunyo ke kaam, halo jotyo khayo maam.
पण्डितको टुप्पी न एन्टिना न एरिएल	Pandit ko tuppi na antena na aerial.
परबाट भिनाजु आए, तँ जान्छेसकी मा जाउँ	Para baata vinaju aaye, ta jaanchhas ki ma jau
पर्छ टर्छ	Parchha tarchha	As it comes, so it goes.
पशुपतिको जात्रा, तिघ्राको व्यापार	Pashupati ko jaatraa, tighraa ko byaapar.	To kill two birds with one stone.
पहिले गरेर देखाउनु अनि भन्नु	Pahile garera dekhaunu ani bhannu.	First do it then tell it. or Action speaks louder than words.
पहिलो गाँसमै ढुङ्गा	Pahilo gaas mai dhunga.
पहेंलो सबै सुन हुँदैन	Pahelo sabai sun hudaina.
पाँच घरका कुत्ता, खाने बेला यता न उता	Panch ghar kaa kuttaa, khaane bela yeta na uta.
पाँच पैसाको ल्वांग छैन, दस पैसाको स्वांग	Paanch paisa ko lwaang chhaina, dash paisa ko swang.
पाठकी कन्धनी, भाङ्ग्राको धोती	Pathaki kandhani, bhangra ko dhoti.
पाडो खानेले बाच्छो राख्दैन	Paado khaane le bachho raakhdaina
पानी खानू मूलको, स्वास्नी ल्याउनू कूलको	Paani khaanu mul ko, swasni lyaunu kul ko.
पानीमा बसी गोही संग दुस्मनी	Paani maa basi gohi sanga dusmani
पाप धुरीबाट कराउँछ	Paap dhuri baata karauchha.	Engaging in wrongful actions discreetly or behind the scenes
पापा पनि चिची पनि	Paapaa pani chini pani.
पारिको घाँस हरियो हुन्छ	Paari ko ghas hariyo hunchha.
पुड्के बाहुनको सुड्के चन्दन	Pudke baahun ko sudke chandan.
पुँजी ना सुजी उचाल मुजी	puji na suji uchal muuji
पैसा न कौडी बजार बजार दौडी	Paisa na kaudi bajar bajar daudi.
पोहोर मरी सासु, अहिले आयो आँसु	Pohor mari sasu, ahile ayo ansu.
प्रतिक्षाको फल मिठो हुन्छ	Pratiksha ko fal mitho hunchha.
प्रशासनमा घुसखोरी, जनता बोल्दैनन् मुख फोरी	Prasaasan maa ghus khori, janata boldainan mukh fori.
प्रेमिकाले छोडेको कहिले कहिले, लभलेटर लेख्छन् आहिले	Premika le chhodeko kahile kahile, love letter lekhchhan ahile.
फ
फकाई फकाई ल्याए, चिमोटी चिमोटी मारे	Fakai fakai lyaye, chimoti chimoti maare.
फलामले फलाम काट्‍छ	Falaam le falaam kaatchha.
फिनी हराएको थाहा छैन गहुँको दाना गन्ने	Fini harayeko thaha chhaina gahu ko dana ganne.
फोकट को पाए एक मानो चुक पनी खान्छ	Fokat ko paaye ek maano chuk pani khaanchha.
फोश्रो आशा न देखाऊ नु	fosre asha na dekhaunu	Promise only if you can make it.
ब
बचनको चोट, मनको घाउ	Bachan ko chhot, man ko ghaau
बजेट कहाँ पोखियो, आफ्नै पकेटमा	Bajet kaha pokhiyo, afnai pocket maa
बत्ती निभ्नु आघी धपक्क बल्छ	Batti nibhnu aghi dhapakka balchha.
बत्ती मुनि अँध्यारो	Batti muni andhyaaro.
बनको चरी बनमै रमाउछ	Ban ko chari ban mai ramauchha.
बनको बाघले खवोस नखावोस, मनको बाघले खान्छ	Banko baagh le khaaos nakhaaos, man ko bhaag le khaanchha.	Anxiety is harmful for you. One should not be oversensitive, or always think of negative situations.
बरू आगो छुनु, आइमाई नछुनु	Baru ago chhunu, ayimai nachunu.
बर्मा आए कर्मसँगै, नेपाल गए कपालसँगै	Burma aaye karma sangai, Nepal gaye kapaal sangai.
बलिया बाङ्गा बाघलाई , बूढाखाढा माघलाई	Baliyaa baangaa baaghlai, budaa khaadaa maagh lai.
बलेको आगोमा घिउ थप्नु	Baleko aago maa ghiu thapnu.
बाउ गणेश, छोरो गोबर गणेश	Baau Ganesh, chhoro gobar Ganesh.
बाउभन्दा छोरा जान्‍ने, खुकुरीभन्दा कर्द लाग्ने	Bau bhanda chhoro jaanne, khukuri bhandi karda laagne.
बाउले गर्नु पर्ने चुलाको ड्युटी	Baule garnu parne chulaa ko duty.
बाघ कराउनु बाख्रो हराउनु	Bagh karaunu bakhro haraunu.
बाघ देख्न बिरालो हेर्नु, शत्रु देख्न दाजुभाइको हेर्नु	Baagh dekhna biraalo hernu, satru dekhna daaju bhai hernu.
बाघ बुढो भए पनि घाँस खाँदैन	Bagh budo bhaye pani ghas khadaina.
बाघ बुढो भयो भने नि शिकार गर्न छाड्दैन	Baagh budo bhaye pani sikaar garna chhaddaina.	If it's in your nature you won't ever stop
बाघ बुढो र स्याल तन्नेरी	Baagh budo ra syaal tanneri.
बाघ बुढो स्याल तन्नेरी एक हुँदैन	Baagh budo syaal tanneri ek hudaina.
बाघ मरेपछि छालाले बाँच्छ, मान्छे नामले	Baagh marepachhi chhaalaa le baachchha, maanchhe naam le.
बाघ ले सिनो खादैन	Baagh le sino khaadaina.
बाघ समाउन गएको, खरायोले खस्र्याक्क गर्दा मुर्छा	Bagh samauna gayeko, kharayo le khasryak garda murchha.
बाघका सय गोठ	Baagh kaa saya goth.
बाघको छालामा स्यालको रजाईं	Baagh ko chhaalaa maa syaal ko rajai.
बाघको छोरा स्याल	Baag ko chooraa syaal
बाघको न्यास्रो लागे बिरालोको अनुहार हेर्नु	Baagh ko nyaasro laage biralo ko anuhaar hernu.
बाघको बाटो बाघ हिड्छ, सर्पको बाटो सर्प	Bagh ko baato bagh hidchha, sarpa ko baato sarpa.
बाघको मुख खाए पनि रातै, नखाए पनि रातै	Baagh ko much khaaye pani raatai, nakhaaye pani raatai.
बाघले नचिनेको वन र वनले नचिनेको बाघ हुँदैन	Bagh le nachineko ban ra ban le nachineko bagh hudaina.
बाच्छो खाने बाघले पाडोलाई नि बाँकी राख्दैन	Baachchho khaane baagh le paado lai ni baaki raakhdaina.
बाटो न घाटो, दगुर्छ लाटो	Bato na ghato, dagurchha laato.
बादरको पुच्छर टाई न इँजार	Badar ko puchhar tai na ijaar
बाँदर को पुच्छर, लौरो न हतियार	Badar ko puchchhar lauro na hatiyaar	Being useless.
बाँदरको हातमा नरिवल	Badar ko haat maa nariwal.	For a fragile thing or responsibility falling in the hands of irresponsible people	badar ko haat ma nariwal vanejahi, sadikshya ko haat ma ghadi kahilei tikdaina
बाध दुब्लाएर बिरालो हुदैन	Baag dublaayera biralo hudaina.	True nature or essence of something, does not change merely
बाबू भन्दा छोरो जान्ने, नाति पेटै बाट मट्याङ्ग्रा हान्ने	Baabu bhanda chhoro janne, naati petai baata matyangra hanne.
बारी न विरुवा नौ मुरी तोरी	Baari na biruwaa nau muri tori.
बार्‍ह छोरा तेर्‍ह नाति, बूढाको धोक्रो काँधै माथि	Bahra chhora tehra naati, buda ko dhokro kaadhai maathi.
बार्‍ह छोरा तेर्‍ह नाति, बूढाको मन तरुनी माथि	Bahra chhoraa tehra naati, buda ko man taruni mathi.	Guys gonna always lust after other women
बार्‍ह वर्षमा खोलो पनि फर्कन्छ	Barha barsa maa kholo pani farkanchha.
बालब्रम्हचारी, नारी देखे आँखा मारी	Baalbramhachari, naari dekhe ankha mari.
बालुवा निचरेर तेल आउदैन	Baaluwa nicharera tel aaudaina
बाहिर बाहिर लोकाचार भित्र भित्र पोका पार	Bahira bahira lokachar, bhitra bhitra poka paar.
बाहुनको चित्त माखाको पित्त	Bahun ko chitta makha ko pitta.
बाहुनको टुप्पी एरियल न एन्टिना	Baahun ko tuppi aerial na antenna
बाहुनको बिर्ता बोकाको मोलमा जान्छ	Baahun ko birtaa bokaa ko mol maa jaanchha.
बाहुनको सेखी झार्न नेवारले भाङ्राको धोती लगाउछ	Baahun ko sekhi jhaarna newaar le bhangraa ko dhoti lagaauchha.
बाहुनलाई दिनी, खुदोमाथि चिनी	Baahun lai dini khudo maathi chini.
बाहुनले च्याउ खाओस् न स्वाद पाओस्	Bahun le chyau khawos na swaad paawos
बाह्र बर्ष बाइबल पढायो, भुकम्प आउँदा राम राम	Bahra barsha bible padaayo, bhukampa aauda Ram Ram
बाह्र बर्ष रामायण पढायो, सीता कस्की जोइ	Bahra barsha ramayan padaayo, sita kaski joi?
बाह्र बर्षमा पोइ आयो, मै राँडीलाइ ज्वारो आयो	Bahra barsha maa poi aayo, mai raadi lai jworo aayo.
बिद्या नै धन हो	Bidhya nai dhan ho.	Education is Wealth.
बिरालोको घाँटीमा सिद्राको माला	Biralo ko ghati ma sidra ko mala.
बिहे गर्ने अलमल मा केटी खोजै बिर्सियो	Bihe garne almal ma kt khojnai birsiyo.	Mukhya kam nai birsinu.
बिरालोको हातमा सिद्राको नासो	Biralo ko haat maa sidhra ko naaso.
बुझ्नेलाई श्रीखण्ड, नबुझ्नेलाई खुर्पाको बिँड	Buhne lai srikhanda, nabujhne lai khurpaa ko bid.
बुढानिलकण्‍ठ नारानथान, सौता सौता हानाहान	Budanilkantha raaranthaan, sauta sauta haanaahaan.
बुढी मरी भनेर होइन काल पल्क्यो भनेर डराउनु पर्छ	Budi mari bhanera hoina kaal palkyo bhanera daraunu parchha.
बुढेसकालमा पाटीको वास	Budeskaal maa paati ko baas.
बुढो पोईले हसाउँछ, ठिटो पोईले रुवाउँछ	Budo poi le hasauchha, thito poi le ruwauchha.
बुहारीको छाती हेरि गाउँले अघाए, नाति केटो भोकै	Buhari ko chhati heri gaule aghaye, naati keto bhokai.
बूढा मरे भाका सरे	Buda mare bhaakaa sare.
बूढी मर्‍यो काल पल्क्यो	Budi maryo kaal palkyo.
बेलामा छोरा छोरिलाई नकुटेपछि आफ्नो छाती पिट्नु पर्छ	Bela ma chora chori lai nakutepachhi aafno chhaati pitnu parchha.
बैंक लुट्नेलाई भन्दा समाउन जाने पुलिसलाई लाज	Bank lutne lai bhanda samauna jane police lai laaj.
बैंसमा स्याल पनि घोर्ले हुन्छ	Baisa maa syaal pani ghorle hunchha.
बैगुनीलाई गुनले मार्नु	Baiguni lai gun le maarnu.	Kill the ungrateful with gratitude.
बैरो हाँसे, पैरो चल्छ	Bairo haanse, pairo chalchha.
बोकाको मुखमा कुभिन्डो	Boka ko mukh ma kubhindo.
बोकाले दाईं हुने भए गोरु किन चाहिन्थ्यो	Boka le daayi hune bhaye goru kina chahinthyo.
बोकाले रोपाइँ हुने भए गोरू किन चाहियो	Boka le ropai hune bhaye goru kina chahiyo?
बोल बोल माछा मुख भरी पानी	Bol bol machha mukh bhari paani.
बोली र गोली छुटे पछी फर्कदैन	Boli ra goli chhute pachhi farkidaina
बोलेर बाठो र दौडेर छिटो कहिल्यै हुँदैन	Bolera batho ra daudera chhito kahelei hudaina.
बोल्नेको पिठो बिक्छ, नबोल्नेको चामल पनि बिक्दैन	Bolne ko pitho bikchha, nabolne ko chaamal pani bikdaina	person who talks and socialize gains the upperhand
ब्रत बस्ने हामी फलाहार खाने कामी	Brata basne haami falhaar khaane kaami.
भ
भंगेरो मार्न सजिलो हुन्छ, भुत्ल्याउन गाह्रो	Bhangeko maarna sajilo hunchha, bhutlyauna gahro
भए अन्त नभए बुढाथोकीको जन्त	Bhaye anta nabhaye budathoki ko janta.
भण्‍डारीले भन्दियो, गोतामेले गोददियो	Bhandari le bhandiyo, gotame le godhdiyo.
भतुवालाई पाडो पाए पनि पाडी पाए पनि बेगौती	Bhatuwa lai pado paye pnai padi paye pani bigauti.
भन्दाखेरी छ, गन्दाखेरी सात	Bhanda kheri chha, gandaa kheri saat
भन्नै परे पछी भित्तै पुर्यएर भन्नु	Bhannai pare pachhi bhittai puryaayera bhannu.
भन्सारमा सुन छ लिन गए हुन्छ	Bhansaar maa sun chha lina gaye hunchha.
भाइ गोठ, सालो धुरि	Bhai goth, saalo dhuri.
भाइ फुटे गँवार लुटे	Bhai fute gawaar lute.
भाई भए भरोस, गाई भए गोरस	Bhai bhaye bharos, gai bhaye goras
भाउजुको देवर तन्नेरी	Bhauju ko dewar tannari
भाउजुले पोलेको देवर, बुहारीले पोलेको ससुरो	Bhauju le poleko dewar, buhari le poleko sasuro
भाग्यमा छ भन्दैमा डोकोमा दुध दुहेर अडिँदैन	Bhagya ma chha bhandai maa doko maa dukh duhera adidaina.
भाग्यमानीको भूतै कमारो	Bhagyamaani ko bhutai kamaaro.	Someone else does the work for a lucky person.
भाङ्ग्राको टोपीमा गुहेँलीको फूल	Bhangra ko topi maa guheli ko ful
भित्ताको पनि कान हुन्छ	Bhittaa ko pani kaam hunchha.
भित्र खोले सिस्नो स्वाप् स्वाप्, बाहिर डिङगो जुत्ता ढ्याप् ढ्याप्	Bhitra khole sisno swap swap, baahira dingo juttaa dhyap dhyap.
भिरको चिन्डो, उधो न उभो	Bhir ko chindo, udho na ubho
भीरमा जाने गाईलाई राम राम भन्न सकिन्छ, काँध थाप्न सकिन्न	Bhir ma jane gai lai ram ram bhanna sakinchha, kadh thapna sakinna.
भुक्ने कुकुर भुकिरहन्छ, टोक्ने कुकुर सुतिरहन्छ	Bhukne kukur bhukirahanchha, tokne kukur sutirahanchha.
भुक्ने कुकुरले टोक्दैन	Bhukne kukur le tokdaina.	Barking dog seldom bites.
भेंडा भेंडाको हूलमा, बाख्रा बाख्राको हूलमा	Bheda bheda ko hul maa, bakhra bhakra ko hul maa.
भेटी न सेटी, बस मरिमेटी	Bheti na seti, bas mari meti.
भैंसीलाई सिङ भारी हुँदैन	Bhaisi lai singh bhaari hudaina.
भोको पेटलाई तातो खिर	Bhoki pet lai taato khir
भोको पेटले सोच्न सक्दैन	Bhoki pet le sochna sakdaina.	When hungry people can't think straight
भोको भन्छ डाँडावारि खाउँ, अघाएको भन्छ डाँडापारि खाउँ	Bhoko bhanchha dada wari khaun, aghayeko bhanchha dada pari khaun.
भोजन हैन भोक मिठो	Bhojan haina bhok mitho.	Hunger doesn't judge the taste of food.
भ्रष्टाचार नगर्नेलाई सिंहदरवार के काम	Bhrastaachaar nagarne lai Singha Durbar k kaam?
भ्वाड् भन्दा स्वाङ् ठुलो	Bhwang bhanda swang thulo.
म
मकैको रोटीमा घिउ हाल्न र माइतिको सम्पतिमा जिउ हाल्न बेकार छ	Makai ko roti maa ghyu haalna ra maiti ko sampatti maa jiu haalna bekaar chha.
मन नपर्ने जेठी बुढिले पकाएको खिर पनि गनाउँछ, मन पर्ने कान्छी बुढिको पाद पनि बसाउँछ	Man naparne jethi budi le pakaayeko kheer pani ganauchha, man parne kaanchhi bude ko paad pani basauchha.
मन परेको केटो जेठाजू	Man pareko keto jethaju.
मन परेको फुल सुकेपनी रसिलो	Man pareko ful sukepani rasilo.
मन पर्ने मान्छेको दुर्गन्ध नै सुगन्ध	Man parne manchhe ko durgandha nai sugandha.
मन परेको फुल सुके पनी रसिलो	Man pareko ful suke pani rasilo.	If you like it enough, even the flaws are attractive
मनको लड्‍डु घ्यूसँग खानु	Man ko laddu ghiu sanga khaanu.
मनमा चिसो पस्नु	Man ma chiso pasnu.
मन्त्री हुनु कहिले कहिले, कमिसन थाप्नु पहिले	Mantri hunu kahile kahile, commission thaapnu ahile.
मरी जाने चोला, उडी जाने सास	Mari jaane chelaa, udi jaane saas.
मरी लानु केहि छैन	Mari laanu kehi chhaina.
मरेको बाघको जुँगा उखेल्ने	Mareko baagh ko jungaa ukhelne.
मरेको बिरालो काखी च्यापेर ठिमीको उकालो	Mareko biralo kaakhi chyapi Thimi ko ukaalo.
मरेपछि डुमै राजा	Mare pachhi dumai raaja.
मर्दकी दश ओटी	Marda ki das woti.
मर्दको जुँगा सँग आगो पनि हच्किन्छ	Marda ko jungaa sanga aago pani hachkinchha
मर्नु भन्दा अगाडि आङ् तन्काउनु	Marnu bhanda agaadi aang tankaunu.
मर्नु भन्दा बौलाउनु निको	Marnu bhanda baulaunu niko .
मर्ने बेला हरियो काँक्रो	Marne bela hariyo kaakro.
मर्नै परेपछि खुट्टै तानेर मर्ने	Marnai pare pachhi khuttai taanera marne.
मलाई खाने बाघले तँलाई पनि खान सक्छ	Malai khane bagh le talai pani khana sakchha.
महाकालीले हानेका जनता एम सि सि चम्किँदा तर्सिन्छन्	Mahakali le haanekaa janata MCC chamkida tarsinchan.
माकुराको जाल झिंगाको काल	Maakura ko jaal, jhinga ko kaal.
मागेको गोरु, चोरेको हलो, बाँच्नु भन्दा मरेकै भलो	Maageko goru, choreko halo, bachnu bhandaa marekai bhalo.
माग्ने लाई छान्ने अधिकार हुँदैन	Maagne lai chhanne adhikaar hudaina.	Beggers are not choosers.
माग्नेको धन दशचोटि गन्	Maagne ko dhan das choti gan.
माग्नेलाई तातो भात	Maagne lai taato bhaat.
माछा देखे दुलो भित्र हात, सर्प देखे दुलो बाहिर हात	Machha dekhe dulo bhitra haat, sarpa dekhe dulo baahira haat.
माछाको बल पानी सम्म	Machhaa ko bal paani samma.
माछो माछो भ्यागुतो	Maacho maacho bhyaaguto.
माझीको घर माछा उपहार	Majhi ko ghar machha upahar.	Gifting something one already has plenty of
माझीको मतो गर्दा सात गाउँ डुबे	Maajhi ko mato gardaa saat gaun dube.
माझीले सल्लाह गर्दागर्दै सात गाउँ डुब्यो	Majhi le sallah garda gardai saat gaun dubyo.
माटाकाे भाँडाेलाई काठकाे मुंग्राे	Mata ko bhando lai kaath ko mungro.
मानो रोपेर मुरी फल्ने	Maano ropera muri falne.
मान्छे खेदाउनु अगाडीबाट बस्तु खेदाउनु पछाडीबाट	Manchhe khedaunau agadi bata, bastu khedaunu pachhadi bata.
मान्छेमा ईख, सर्पमा बिष नभए कोही डराउदैन	Maanche maa ikh, sarpa maa bish nabhaye kohi daraudaina.	Beware of a man's pride like you would a snake's poison.
मामा अगाडि कुलकाे वखान	Mama agaadi kul ko bakhan.
मामा आउँदा केरा पाकेन, केरा पाक्दा मामा आएनन्	Mama auda kera pakena, kera pakdaa mama aayenan.
मामा को घोडामा भान्जा को हे हे	Mama ko ghoda maa bhanjaa ko he he	One enjoys in others property.
मारे पाप पाले पुण्य	Maare paap paale punya.
मुख मा राम राम बगली मा छुरा	Mukh maa ram ram bavali maa chhuraa.	Two-faced people/ The ones who say good things in front of you and back-bite later
मुखमा लगाउन चिलाउनेको गेडो छैन, कुन्नि के जातिमा लगाउन जाइफल	Mukhn maa lagauna chilaune ko gedo chhaina, kunni k maa lagauna jaifal.
मुखमा सरस्वती हुनेको सधैं वृहस्पति आउँछ	Mukh maa Saraswati hune ko sadhai brihaspati aauchha.
मुर्ति चोरलाई पशुपति न गुहेश्वरी	Murti chor lai Pashupati na Guhyeshwari .
मूर्ख र पैसा छिट्‍टै सकिन्छ	Murkha ra paisa chittai sakinchha.
मूर्खको धन रहँदैन	Marukha ko dhan rahadaina.	A foolish person tends to spend money too quickly
मेरो गोरूको बार्‍है टक्‍का	Mero goru ko bahrai takkaa.	Being overly stubborn.
मेहनतको फल मिठो हुन्छ	Mehenat ko fal mitho hunchha.	Fruits of labor are always sweet.
मोही माग्नु,ढुंग्रो लुकाउनु	Mohi maagnu dhungro lukaunu.
मौका आउँछ पर्खिँदैन, बगेको खोला फर्किँदैन	Mauka auchha parkhidaina, bageko khola farkidaina.
मौका मा चौका हान्न जान्नु पर्छ	Maukaa maa chaukaa hanna jannu parchha	Seize the opportunity.
मौकामा कोढीको पनि पाउ मोल्नु पर्छ	Mauka ma kodhi ko pani pau molnu parchha.
मौकामा हिरा पनी फोर्न सक्नु पर्छ	Maukaa maa hiraa pani forna saknu parchha.
मुर्ख तीन पटक हास्छ	Murkha teen patak haaschha	A foolish laughs three times.
य
यता न उता हातमा जुत्ता	Yata na uta haat maa juttaa.
युद्धको बेलामा बुद्धको पुराण काम लाग्दैन	Yuddha ko bela buddha ko puraan kaam laagdaina.
र
राजाको अँगाडि र घोडाको पछाडि नलाग्नु, लात खाइन्छ	Raajaa ko agaadi ra ghodaa ko pachaadi nalaagnu, laat khaayinchha.	Know who are prideful and who are incompetent when deciding who to follow
राजाको काम चारैतिर बदनाम	Raja ko kaam charai tira badnaam.
राजाको काम छोडी कामिको देउली	Raajaa ko kaam chhodi kaami ko deuli.
राजाको घरमा नुन को दु:ख	Raajaa ko ghar maa nun ko dukha
राजाको धन जान्छ, भँडारेको पेट पोल्छ	Raaja ko dhan jaanchha, badaareko pet polchha.
राजाको मति १२ बर्ष प्रजातन्त्रमा राखे पनि बाँङ्गाको बाँङ्गै	Rajaa ko mati 12 barsha prajatantra maa raakhe pani bangaa ko baangai.
राडी को घर मा पोइ को के खाँचो	Raadi ko ghar ma poi ko k khacho.
रात कि रानि	Raat ki raani.
रात गए अग्रात पलाउँछ	Raat gaye agraat palauchha.
रात भरि करायो, दक्षिणा हरायो	Raat bhari karaayo, dakshina harayo.	Getting much less than expected / You cant always get what you expect.
रात राम्रो जुनले, मान्छे राम्रो गुनले	Raat ramro jun le, manchhe ramro gun le.
रातभरि सराप्यो महाजन त जिउदै	Raat bhari saraapyo, mahaajan ta jiudai.
रातभरी रामायण पढायो, सीता कस्की जोइ	Raat bhari ramaayan padhaayo, sita kaski joi?
रातभरी रुङ्यो बूढी जिउँदै	Raat bhari rungyo budi jiudai.
राम राम सीता पोइ, मर्ने बेला कोही न कोही	Ram Ram Sita Poi, marne bela kohi na kohi.
रावण मरेर लंका खाली हुँदैन	Raaban marera lankaa khaali hudaina.
रिस खा आफू, बुद्धि खा अरु	Rish kha afu, buddhi kha aru.
रिसको झोकमा कसले बेद पढ्छ	Rish ko jhok maa kasle bed padchha
रुद्रघण्टी नहुनेको विश्वास नगर्नु	Rudraghanti nahune ko biswaas nagarnu.
रुने आँखालाई गाजलले छेक्दैन	Rune ankha lai gaajal le chhekdaina.
रोटी चिल्लो मिठो, कुरा खस्रो मिठो	Roti chillo mitho, kura khasro mitho.
ल
लक्का छोरोलाई के को धक्का	Lakka choro lai k ko dhakaa
लगनको बेला हगन	Lagan ko bela hagan.	Engaging in inappropriate or disrespectful behavior during moments of significance
लगनपछिको पोते के काम	Lagan pachhi ko pote ke kaam?
लगौंटी च्याती कुसुमे रुमाल	Lagauti chyati kusume rumal.
लङ्का जित्ने हनुमान जस पाउने ढेडु	Lanka jitne hanuman jas paune dhedu.
लहरा तान्दा पहरा गर्जिन्छ	Laharaa taandaa pahara garjhinchha.
ल्हासामा सुन छ, कान मेरो बुच्चै	Lhasa maa sun chha, kaan mero buchhai	केही चीजहरू तपाईंको पहुँच भन्दा बाहिर हुन्छन्	उसले धेरैपटक प्रयत्न गर्यो तर सफलता हात लागेन। यो त्यस्तै भयो, 'ल्हासामा सुन छ, कान मेरो बुच्चै'
लाटाको देशमा गाँडा तन्नेरी	Laata ko desh maa gaadaa tanneri.
लाटो लड्छ एक बल्ड्याङ बाठो लड्छ तीन बल्ड्याङ	Laato ladchha ek baldyang, batho ladcha tin baldyang.
लात को घोडा बात ले मान्दैन	Laat ko ghodaa baat le maandaina.
लातको भुत बातले मान्दैन	Laat ko bhut baat le mandaina.
लानेको निधो छैन, जानेको तर्खर	Laane ko nidho chhaina, jaane ko tarkhar.
लानेलाई भन्दा जानेलाई हतार	Laane lai bhandaa jaane lai hataar
लालमायाको त पत्तै छैन, खस्रे कामिको खसखस	Laal maya ko ta pattai chhaina, khasne kaami ko khas khas.
लिखितमको अघाडी बखतम चल्दैन	Likhitam ko agaadi bakhatam chhaldaina.	Written proof is more powerful than oral proof.
लुट को धन फुफु को श्राध	Loot ko dhan fupu ko shraadh.	Easy come easy go.
ले ले बाबु गुलेली, मारिदिउँला जुरेली	Le le baabu guleli, maari diulaa jureli.
लोग्ने स्वास्नीको झगडा परालको आगो	Logne swasni ko jhagada paraal ko aago.	Husband & wife's quarrel subsides in a short time.
लोभले लाभ, लाभले विलाप	Lobh le laabh, laabh le bilaap.
लोभीको धन छट्‍टुले खान्छ	Lobhi ko dhan chhattu le khanchha.
लोभीहरु रहुन्जेल पापीहरु भोकै मर्दैनन्	Lobhi haru rahunjel paapi haru bhokai mardainan.
लौरो टेके भर हुन्छ, कान्छी ल्याए घर हुन्छ	Lauro teke bhar hunchha, kaanchhi lyaaye ghar hunchha
ल्हासामा सुन छ, कान मेरो बुच्चै	Lhasa maa sun chha, kaan mero buchhai.
व
वचन फेर्नु र बाबु फेर्नु उस्तै हो	Bachan fernu ra baabu fernu eutai ho.
वल्लो घरको नरे, पल्लो घरमा सरे	Wallo ghar ko nare, pallo ghar ma sare.
वल्लो घाट न पल्लो तीर	Wallo ghaat na pallo tir
वाणाको घरमा सबै पुजारी	Baada ko ghar maa sabai pujaari.
वारि खाल्डो, पारि भीर	Wari khaaldo, paari bhir.
विनाश काले विपरीत बुद्धि	Binaas kaale biparit buddhi
विष नभएको सर्प र ईख नभएको मानिस काम लाग्दैन	Bish nabhayeko sarpa ra ikh nabhayeko maanish maak laagdaina.
विष्टको घरमा भात पाक्दा दमाईको घरमा खलबल	Bista ko ghar maa bhaat paakdaa damai ko ghar maa khalbal.
विसौलीको जिब्रो फड्कार्नु भन्दा धार्नीको टाउको हल्लाउनु बेस	Bisauli ko jibro fadkaarnu bhanda dhaarni ko dauko hallaunu bes.
वैद्यका गलगाँड जैसीका छोरी राँड	Baidhya kaa galagaad, jaisi kaa chhori raad.
श
शत्रु नदेखे भाईको मुख हेर्नु	Shatru nadekhe bhai ko mukh hernu.
शत्रु नलागे आफन्त पाल्नु	Satru nalaage aafanta paalnu.
शरणको मरण गर्नु हुदैन	Saran ko maran garnu hudaina.
शिरमा टोपी छैन, खुट्टामा खोल	Shir maa chhaina, khuttaa maa khol.
शिवजीलाई धतुरोले लाग्दैन	Shiva ji lai dhaturo le laagdaina.
शुक्र उदाए, फर्सी कुदाए	Sukra udaaye, farsi kudaaye
शोक न सुर्ता, भोक न भकारी	Sok na surtaa, bhok na bhakaari.
श्र
श्रीखण्डलाइ कपुर, भांगलाइ धतुर	Shrikhanda lai kapur, bhang lai dhatur.
श्रीमती कति बाठी, बोका स्टाईलको केश काटी	Shrimati kati baathi, bokaa style ko kesh kaati.
श्रीमतीको पिटाई खाएको लोग्ने चुरा बज्दा तर्सिन्छ	Shiramti ko pitai khaayeko logne chura bajdaa tarsinchha.
स
संगत गुना को फल	Sangat guna ko fal.	Positive actions and virtuous behavior lead to favorable outcomes
संगै बसी सुती सकि, लाज मान्दै घुम्टो कसी	Sangai basi duti saki, laaj maandai ghumto kasi.
संगैका साथि सिँहदरबार माथी	Sangai kaa saathi singha durbar maathi
सज्जन सँगको मितेरी शिलापत्र, दुर्जन सँगको मितेरी अलपत्र	Sajjan sanga ko miteri shilapatra, durjan sanga ko miterai alapatra.
सत्त्य को धन रहन्छ, असत्त्य को धन रहदैन	Satya ko dhan rahanchha, asatya ko dhan rahadaina.
सत्रु पछ्याउने भाई, तन्नेरी पछ्याउने बुहारी	Satru pachhaune bhai, tanneri bachhaune buhaari.
सपनतीर्थ जाँदाखेरी चुरोट खानुपर्छ	Sapan tirtha jaadaa kheri churot khaanu parchha.
सब लफडा थुतुनु र मुतुनुले निम्त्याउछ	Sab lafadaaa thutuno ra mutuno le nimtyauchha.
सबै कुकुर कासी गए गु कस्ले खाने	Sabai kukur Kashi gaye gu kasle khaane ?
सबै छोडी पुच्छर मुनि हात	Sabai chodi puchhar muni haat.
सम्धीको निहुँले मलाई पनि घिउले	Samdhi ko nihu le malai pani ghiu le.
सयको लाठी, एकको बोझ	Saya ko lathi, ek ko bojh.
सरकारी काम कहिले जाला घाम	Sarkaari kaam kahile jaalaa ghaam.
सर्प पनि मरोस्, लट्‍ठी पनि नभाँचियोस्	Sarpa pani maros, latthi pani nabhaachiyos.
सर्पको खुट्‍टा सर्पले देख्‍छ	Sarpa ko khuttaa sarpa le dekhchha.
ससुरालीको धनमा नामर्दको रजाईं	Sasurali ko dhan maa naamarda ko rajai.
सस्तो बेसारले पखला लाग्छ	Sasto besaar le pakhalaa laagchha.
साँढेको जुधाई, बाच्छाको मिचाई	Saadhe ko judhai bachchhaa ko michai.
साउँको भन्दा ब्याजको माया	Saunko bhanda byaaj ko maya.	One giving importance to something of lower value.
साउनको भेललाई बेलामा रोक्न सके बाली राम्रो हुन्छ	Saaun ko bhel lai belaa maa rokna sake baali ramro hunchha.	It's better to stop a event that we don't want to go forward in its early stages.
साउनमा आँखा फुटेको गोरूले बार्‍है महिना हरियो देख्छ	Saaun maa aankhaa futeko gorule bahrai mahina hariyo dekhchha.
सानो चीत्तले बोसो पाक्दैन	Sano chitta le boso pakdaina.
सानो छउन्जेल मर्ला भन्‍ने पीर, ठूलो भएपछि मार्ला भन्‍ने पीर	Saano chhaunjel marlaa bhanne pir, thulo bhaye pachhi marlaa bhanne pir.
सानोलाई, ऐन ठूलोलाई चैन	Saano lai ain thulo lai chain.
सार्कीको सरापले डिँगो मर्दैन	Saarki ko saraap le dingo mardaina.	Hate from someone of lower power status is no concern of one in higher status.
सालीको आशमा भिनाजुको बनिबास	Saali ko aasmaa bhinaju ko banibaas.
सासूको माया छोरी छउन्जेल, बुहारीको माया छोरा छउन्जेल	Saasu ko maya chhori chhaunjel, buhari ko maya chhora chhaunjel.
सिपाहिको काम छैन, जर्नेलको मान	Sipaahi ko kaam chhaina jarnel ko maan.
सिमीका झालमा काउसाको कोसो	Simi ka jhaal maa kausa ko kosho.
सियो बनेर पस्ने, फालि बनेर निस्कने	Siyo banera pasne, faali banera niskane.
सियो हराएको दमाइँ जस्तो	Siyo haraayeko damai jasto	Acting like you have lost all your identity.
सीतैंमा पाये भट्टि रीत्तै	Sittai maa paaye bhatti rittai.
सुख पाए ससुराली जानू, दु:ख पाए मीतकहाँ जानू	Sukhan paaye sasurali jaanu, dukha paaye mit kahaa jaanu.	In-laws only care for you when you have everything but only your true friend stays by you when you are in your lowest.
सुगुरलाई स्वर्ग जान्छस् भन्दा त्यहाँ गु खान पाईन्छ भनी उल्टो सोध्छ	Sungur lai swarga jaanchhas bhandaa tyaha gu khaana paayinchha bhanera ulto sodhchha.	Someone not recognizing the value of thing he/she is being offered.
सुघरी स्वास्निको पोइ मोटाउछ , फोहोरी स्वास्निको कुकुर मोटाउछ	Sughari swaasni ko poi motauchha, fohori swaasni ko kukur motauchha.
सुनलाई खोल लाउनु पर्दैन	Sun lai khol launu pardaina.	Something of greater value doesn't need to be looked after.
सुनारको सय चोट, लोहारको एक चोट	Sunaar ko saya chot, lohaar ko ek chot.
सूर्य अस्त चन्द्र मस्त	Surya asta chandra masta.
सूर्यको अगाडि बत्ती	Surya ko agadi batti.	Doing something of little to no importance in grand scheme of things.
सोर्‍है साला सत्र	Sohrai saalaa satra.
सौताको रिसले श्रीमानको काखमा पिसाब फेर्नु	Sauta ko rish le shriman ko kaakh maa pisaab fernu.
स्याल कराउनु कुखरा हराउनु	Syaal karaunu kukhura haraunu.	Someone being rightfully afraid of past trauma or thing they dealt with in the past.
स्यालको शिकार गर्न जाँदा बाघको तयारी गर्नु पर्छ	Syaal ko sikaar garna jaadaa baagh ko tayaari garnu parchha.
स्वास्थ राम्रो चेक-अपले, केटि राम्रो मेक-अपले	Swasthya ramro check up le, keti ramro makeup le.
स्वास्नीको आगाडी किम जोङ्ग पनी बिरालो	Swasni ko agaadi Kim Jong pani biraalo.	Even men in power are afraid of their wives.
स्वास्नीमान्छेको थर छैन लोग्ने मान्छेको घर छैन	Swasni maanchhe ko thar chhaina, logne maanchhe ko ghar chhaina.	Not having something of importance to one's identity by him/herself anymore.
ह
हँसियाको बिहेमा खुर्पाको गीत	Hasiyaa ko bihe maa khurpaa ko geet.	Being happy for someone's sucess than that person themselves.
हगाई भन्दा पदाई ठूलो	Hagai bhanda padai thulo.
हग्नन गयो कन्डो बिर्सेयो	Hagna gayo kando birseyo	Forgetting the major/important thing you need for some work or an activity.
हगे हग मुते काटुला	Hage hag mute kaatulaa.
हगेपछि दैलो देख्नु	Hage pachhi dailo dekhnu.
हग्नेलाई भन्दा देख्‍नेलाई लाज	Hagne lai bhandaa dekhne lai laaj.	Feeling second hand embarrassment of one's action.
हग्ने बेलामा चक खोज्नु	hagne bela ma chak khojnu	antim samaya ma kehi garnu
हडबड को काम गड्बड हुन्छ	Hadbad ko kaam gadbad hunchha	The work done in hurry is often wrong.
हत्केलामा तोरी उम्रदैन	Hatkela ma tori umradaina
हराएको गाई सूर्यलाई दान	Harayeko gai surya lai daan.
हरिप देखेर दैव डराउँछ	Harip dekhera daiba daraunchha.
हरेस खाए नि चरेस नखानु	Hares khaaye ni charesh nakhaanu.	It's okay to idulge in bad habits but never give up on your life or the thing you are pursing.
हर्रो नपाउनेलाई जाईफल	Harro napaune lai jaayifal
हर्‍रो नपाउनेले जाईफल को धाक	Harro napaune le jaifal ko dhaak	One who doesn't even posses a small thing of value, faunting even a bigger thing of much greater value.
हलुवामा बालुवा	Haluwa ma baluwa.
हलेदो भन्ने थाहा पाएपछि कोट्याउनु पर्दैन	Hadelo bhanne thaahaa paaye pachhi kotyaunu pardaina.	If you know the person, you won't need the details
हलो अड्काएर गोरू चुट्नु	Halo adkaayera goru chutnu.
हलो काटेर मुङ्ग्रो	Halo kaatera mungro.
हलो जोत्दैमा गोरू ब्याउँदैन	Halo jotdaimaa goru byaudaina
हल्लिएको दाँत एकदिन फुक्लन्छ	Halliyeko daat ek din fuklanchha	There eventually is bound be consequences of ones actions.
हाँसी हाँसी कसेको गाँठो रोई रोई फुकाउनु पर्छ	Haasi haasi kaseko gaatho roi roi fukaunu parchha
हातमा पुस्तक मनमा दश थोक	Haat maa pustak, man maa das thok.	Overthinking too much, when you need to do the real work.
हाती को दुइटा दात हुन्छ, एउटा खाने अर्को देखाउने	Haatti ko dui woata daant hunchha, euta khaane, arko dekhaaune.	Cruelty under politeness.
हात्ती आयो हात्ती आयो फुस्सा	Hatti aayo hatti aayo fussaa.	Not getting anything as expected or promised.
हात्ती उडाउने बतास आयो पिउरी खोज्छेस् राँड	Haatti udaaune bataas aayo piuri khojchhes raand.
हात्ती चढिसकेको मान्छेले गधा चढ्न के रुचाउला	Hatti chadi sakeko maanche gadhaa chadna ke ruchaula
हात्ती छिर्‍यो पुच्छर अड्क्यो	Haatti chhiryo, puchhar adkyo.	Big problems are resolved but the small one is holding it.
हात्ती लम्कनु घोडा चम्कनु	Hatti lamkanu, ghoda chamkanu.
हात्तीको मुखमा जीरा	Hatti ko mukh maa jira.	A drop in the ocean.
हाथ को माछा छोडेर पोखरी को माछा खोज्ने	Haat ko machha chhodera pokhari ko machha khojne.
हारेको कुकुरले सँधैं दाँत देखाउँछ	Hareko kukur le sadhai dant dekhauchha.
हार्ने गोरुको छेर्ने दाउ	Harne goru ko chherne dau.
हावा नचली पात हल्लिंदैन	Hawa nachali paat hallidaina.	Bigger event affecting the outcome of smaller event
हिँड्दैछ पाइला मेट्दैछ	Hindaichha, paila metdaichha.
हिंडने गोरूले चुटाई खान्छ	Hidne goru le chutai khaanchha.
हिराको मोल किराले जान्दैन	Hira ko mol kira le jandaina	Insects don't know the value of diamond.
हिस्स बुढीको खिस्स दाँत	Hissa budi ko khissa daat.
हुने बिरुवाको चिल्लो पात	Hune beruwa ko chillo paat.	The prodigies display talent from an early age
हुने हार, दैव नटार	Hune haar daiba nataar.	No one can escape their destiny.
हुलमुलमा जिउ जोगाउनु, अनिकालमा बिउ जोगाउनु	Julmul maa jiu jogaunu, anikal maa jiu jogaunu.
हेरेर मर्नु भन्दा छेरेर मर्नु जाती	Herera marnu bhanda chherera marnu jaati.
हेर्दा चरो, पर्दा बन्चरो	Herdaa charo, pardaa bancharo.
हेर्दाको राम्रो, दिन खानको चाम्रो	Herda ko ramro dina khaana ko chamro	Action not backing up the things you are saying.
हेर्नेको र छेर्नेको भर हुँदैन	Herne ko ra chherne ko bhar hudaina.	Don't trust fortune tellers just like you can't trust people with diarrhea (alternately don't trust watchers or cowards)
ख
खाइलाग्दो देख्दा पोसो, चपाउँदा मैलो पित्तल	Khailaagdo dekhda poso, chapauda mailo pittal	Something that looks attractive or valuable at first glance may turn out to be worthless upon closer inspection.